01
ΜΑΡΤΙΟΥ
2024
screeneye.gr
No Comments 33 Views

Συνέντευξη:Γιόσουκε Τακέουτσι

yosuke-takeuchi

yosuke-takeuchi

Ο Μιτσούο μόλις βγήκε από μια ψυχιατρική κλινική μετά από τρία χρόνια και συναντά όλο χαρά τον αδελφό του, Γιούτα, και την ανιψιά του, Τσίε. Μόνο που την επόμενη μέρα ένα τραγικό γεγονός θα διαλύσει την επιφανειακή γαλήνη και θα βυθίσει ολόκληρη την οικογένεια στην οδύνη, τις τύψεις και την αμφιβολία. Ψηλαφίζοντας έννοιες όπως η ενοχή, η συγχώρεση, η μοίρα, κι εγείροντας σημαντικά ηθικά ερωτήματα, το φιλμ σε οδηγεί δίχως ανάσα, σε μια διαδρομή συναισθηματικής έντασης και ψυχολογικής αγωνίας.

Μία συγκλονιστική ταινία και ένα από τα φαβορί για βραβείο στο 57ο Φ. Θεσσαλονίκης. Ο σκηνοθέτης της Γιόσουκε Τακέουτσι μιλάει στο Screeneye

Συνέντευξη από το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης στην Ελένη Ανδρεάδου

Στα ελληνικά σπορέας είναι αυτός που σπέρνει/ διασκορπίζει/διαμοιράζει ακόμα και προξενεί. Ο ”Σπορέας” στην ταινία σας υπηρετεί κάποια από αυτές τις ιδιότητες;

Φυσικά, όλες αυτές οι ιδιότητες εκπροσωπούνται μεταφορικά από τον Mitsuo. Ακόμα και η ύπαρξη των ηλιοτρόπιων(Himawary) στην ταινία αυτές τις ιδιότητες υπηρετεί. Της νέας ζωής, του σπόρου που διασκορπίζεται στο έδαφος και προκαλεί τη συνέχεια, σύμβολο ανάκαμψης και ελπίδας. Άλλωστε, η ίδια η ύπαρξη της ταινίας οφείλεται στα ηλιοτρόπια, καθώς η ιδέα για τη δημιουργία της γεννήθηκε ύστερα από μια τυχαία επίσκεψή μας σε μια περιοχή που, ενώ είχε υποστεί μεγάλη καταστροφή από το τσουνάμι, είχαν φυτρώσει σε διάφορα σημεία ηλιοτρόπια. Αυτό μας έκανε να σκεφτούμε πως μπορεί μεν το τσουνάμι να είχε παρασύρει στο θάνατο πολλές ζωές, είχε όμως την ίδια στιγμή παρασύρει και σπόρους ηλιοτρόπιων που είχαν φυτρώσει σε έδαφος κάτω από το οποίο πιθανόν να είχαν θαφτεί άνθρωποι.

Σ’ όλη την ταινία είχα μια αίσθηση έντονης θρησκευτικότητας. Η ασκητική φιγούρα του ”Σπορέα” με παρέπεμψε στον Χριστό που θυσιάστηκε παίρνοντας την ευθύνη για τα αμαρτήματα των άλλων από αγάπη. Ακόμα και ο ρόλος της αστυνομίας με παρέπεμψε στον Πόντιο Πιλάτο, που χωρίς να παίρνει σαφή θέση στο ποιος είναι ο ένοχος, αφήνει την ίδια την οικογένεια να αποφασίσει ποιος διέπραξε το έγκλημα. Υπήρχε αυτό το σχήμα στο μυαλό σας στη διαδικασία δημιουργίας της ταινίας;

Δεν είχα σκεφτεί ποτέ μέχρι τώρα τη δημιουργία μου αναφορικά με οποιαδήποτε θρησκευτικά σύμβολα. Η έμπνευση του χαρακτήρα του Mitsuo προέκυψε από τη ζωή και το έργο του δανού ζωγράφου Vincent van Gogh. Kαι εκείνος συχνά δεχόταν βόηθεια από τον αδερφό του για να μπορεί να ζήσει και να ζωγραφίζει, όπως ο ήρωας της ταινίας δέχεται τη φροντίδα του αδερφού του. Μία ακόμα ομοιότητα είναι πως όταν ο αδερφός του van Gogh παντρεύτηκε, τα δύο αδέρφια απομακρύνθηκαν μεταξύ τους, όπως οι Mitsuo και Yuta στην ταινία. Ωστόσο, σκεφτόμενος πάνω στην αναφορά σας για τον Χριστό θεωρώ πως θα μπορούσε κάποιος, που φέρει στην κουλτούρα του αυτή την πληροφορία, να κάνει μια τέτοια σύγκριση. Μάλιστα, το όνομα Yuta μπορεί να μας παραπέμψει στο όνομα Iούδας(Juda) και όσα αυτό συνεπάγεται για την εξέλιξη της υπόθεσης στην ταινία.
Όσο για το ρόλο της αστυνομίας, όντως αφήνουν στη διακριτική ευχέρεια της οικογένεας την απόφαση για το ποιος θα επωμιστεί το ”έγκλημα”. Η αστυνομία γνωρίζει από την αρχή ποιος έχει σκοτώσει την Ituski. Με την ”αμέτοχη” στάση τους δίνουν την ευκαιρία στην Chie να απαλευθερωθεί από μία πράξη που θα την καταδικάσει για πάντα, ενώ ο Mitsuo είναι ευκολότερο να αναλάβει την ευθύνη λόγω και του βεβαρυμένου του παρελθόντος.

Μέσα από τη θυσία δύο ουσιαστικά ατόμων και μάλιστα των πιο ευάλωτων και αθώων της ιστορίας, εξασφαλίζεται η προοπτική μιας νέας και πιο αισιόδοξης αρχής για την οικογένεια. Θεωρείτε αυτή την απόφαση της οικογένειας σκληρή ή γενναία;

Δεν με απασχόλησε ποτέ αυτό. Από τη στιγμή που είχαν ένα μικρό κορίτσι να προστατέψουν όφειλαν να κάνουν τα πάντα για να το πετύχουν. Άλλωστε, ο χρόνος που περνάει λύνει σιγά σιγά τα προβλήματα, όποια απόφαση κι αν έχει πάρει κάποιος. Σε περιπτώσεις που φαίνεται να μην υπάρχει κάτι άλλο να κάνεις, που η λύση σου είναι μονόδρομος η ιαπωνική κοινωνία μοιάζει να κρύβει κάτω από το χαλί την άσχημη κατάσταση και απλά συνεχίζει να ζει σαν να μην έχει συμβεί τίποτα. Όπως στο πρωπατορικό αμάρτημα, ο άνθρωπος έσφαλε και πλήρωσε για το σφάλμα του, έτσι κι εδώ. Ή οικογένεια έχει κάνει λάθη, πληγώνεται, πληρώνει το τίμημα αλλά οφείλει να συνεχίσει. Μπορεί αυτό να φαίνεται άδικο όμως όλοι μας οδηγούμαστε σε τέτοιες αποφάσεις κάποια στιγμή στη ζωή μας, ακόμα και στην καθημερινότητά μας. Για παράδειγμα το κινητό ή το ποτήρι που χρησιμοποιούμε προέρχονται συχνά από αμφίβολες συνθήκες παραγωγής που ίσως είναι άδικες για όσους τις υπηρετούν. Συνεχίζουμε όμως να τα χρησιμοποιούμε γιατί τι άλλο μπορούμε να κάνουμε;

H Chie αποδεικνύεται ίσως η πιο θαρραλέα προσωπικότητα. Θα πάρει την πρωτοβουλία, παρά το νεαρό της ηλικίας της, να οδηγήσει την οικογένειά της μακριά από ένα αδιέξοδο αλληλοτροφοδοτούμενων κατηγοριών και ενοχών που δεν έβρισκαν τρόπο εκτόνωσης. Θεωρείτε πως αυτός είναι ένας από τους ρόλους της νεότερης γενιάς απέναντι στο άμεσο περιβάλλον τους αλλά και στην κοινωνία γενικότερα;

Η Chie είναι ένα παιδί που έχει φορτωθεί από πολύ νωρίς τα οικογενειακά προβλήματα. Θα έλεγα πως της έχουν κλέψει βίαια την παιδικότητά της, Για μένα αυτό είναι απαγορευτικό. Ένα παιδί οφείλει να ζει με βάση την ηλικία του και να χαίρεται την παιδικότητά του. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η Chie, που έχει αντιληφθεί την έντονη σύγκρουση που υποβόσκει στο περιβάλλον της μετά τη γέννηση της αδερφή της, οδηγείται σ’ αυτή την πράξη για να μπορέσει να ζήσει η ίδια. Τώρα αν αυτό την κάνει καλή ή κακή προσωπικότητα είναι άλλο θέμα.

the-sower-yosuke-takeuchi

Η επιλογή ενός κοριτσιού γι’αυτό το ρόλο και όχι ενός αγοριού έχει να κάνει με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της γυναικείας φύσης ή ήταν τυχαίο γεγονός;

Ένα κορίτσι σ’ αυτή την ηλικία είναι σίγουρα πιο περίπλοκος χαρακτήρας. Μπορεί να σκεφτεί πιο ώριμα και να εκφραστεί ευκολότερα, και αυτό βοηθάει στη σύναψη σχέσων με το περιβάλλον του, όπως αυτή της Chie με τον θείο και τον πατέρα της. Αντιθέτως, ένα αγόρι στην αντίστοιχη ηλικία λειτουργεί πιο απλά. Οπότε η επιλογή είχε να κάνει με αυτό το χαρακτηριστικό, αν και προέκυψε αυθόρμητα τουλάχιστον αρχικά.

Στο τέλος, όταν πατέρας και κόρη στρέφονται προς την κάμερα, φαίνεται να ζητούν από τους θεατές τη γνώμη τους για την πράξη τους. Είναι σαν να ρωτούν το θεατή τι θα έκανε εκείνος στη θέση τους. Από τις αντιδράσεις του κοινού στο τέλος της ταινίας τι μηνύματα εισπράττετε; Τι αίσθηση αποκομίζετε ως προς αυτό; Νιώθετε πως οι θεατές αποδέχονται το τέλος ή διαφωνούν;

Θα ήθελα να κάνω ακριβώς την ίδια ερώτηση για τις αντιδράσεις του κοινού. Δεν έχω ξεκάθαρη εικόνα. Κάποιοι βρήκαν το τέλος αισιόδοξο και κάποιοι όχι. Δεν ήθελα να επηρεάσω σε καμία περίπτωση τον κόσμο ως προς αυτό. Ο καθένας μπορεί να το σκέφτεται όπως θέλει. Από την αρχή που γράφτηκε το σενάριο το τέλος παρέμεινε σταθερό. Τα ηλιοτρόπια θα δέσποζαν στο τοπίο που θα έκλεινε η ταινία, και αυτό ήταν κάτι που το αποφάσισα από τη στιγμή που είδα τα Ηλιοτρόπια του Van Gogh στο Παρίσι. Ψάχναμε καιρό να βρούμε ένα τέτοιο μέρος και επειδή δεν τα καταφέραμε φυτέψαμε μόνοι μας σε εκείνο το σημείο τα ηλιοτρόπια που βλέπετε στην ταινία. Θέλαμε η τελευταία σκηνή να αποπνέει αισιοδοξία, γι’αυτό βάλαμε την Chie να γυρίζει πίσω και να αντικρύζει αυτά τα λουλούδια που πάντα στρέφονται προς τον ήλιο. Εκεί σκεφτόμουν πως υπάρχουν τόσοι άνθρωποι στην Ιαπωνία που διαπράττουν αυτοκτονία και ήθελα να δώσω μια αισιόδοξη οπτική.

H ταινία μοιάζει κάπως ”προκλητική” ως προς τη χρήση του ”χρόνου”. Υπάρχουν πλάνα που παρατείνονται σε διάρκεια χωρίς εμφανή λόγο. Είναι ο χρόνος ένα κινηματογραφικό σχήμα που κινητοποιεί τις εξελίξεις;

Ο χρόνος βιώνεται με διαφορετικό τρόπο από τους ανθρώπους. Όταν μάλιστα αυτοί αντιμετωπίζουν κάποιο ψυχολογικό πρόβλημα, όπως κατάθλιψη, τότε αποκτά ακόμα μεγαλύτερη διαφοροποίηση στη σύλληψή του. Αυτό είναι μια παράμετρος που ήθελα να θίξω. Επιπλέον οι ιάπωνες είναι ένας λαός που δουλεύουν υπερβολικά πολλές ώρες. Ήθελα να δείξω πως ίσως πρέπει να ρίξουμε τους ρυθμούς μας και να δούμε τον χρόνο αλλιώς. Όπως και το γεγονός πως όλα μπορούν να αλλάξουν ανά πάσα στιγμή. Για παράδειγμα εμείς φυτέψαμε με το συνεργείο σε εκείνη την περιοχή τα ηλιοτρόπια κι αυτό πήρε χρόνο. Όπως χρειάζεται και χρόνος για να αποδώσει ο σπόρος καρπό. Κι όμως η ίδια περιοχή αγοράστηκε από μια κατασκευαστική εταιρία η οποία μετά το πέρας της ταινίας ξερίζωσε τα ηλιοτρόπιά μας για να επιδοθεί στις εργασίες της. Αυτό πήρε μία μόνο στιγμή για να συμβεί.

Τελειώνοντας θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε πως το τέλος της ιστορίας του ” Σπορεά” είναι η προσωπική σας οπτική για την Ιαπωνία; Μια χώρα που με τη χρήση της ραδιενέργειας υπέπεσε σε ένα μεγάλο σφάλμα και πλήρωσε τις συνέπειες με το πύρινο ατύχημα, αλλά είναι καιρός να ατενίσει με αισιοδοξία ένα μέλλον πιο φωτεινό;

Αρχικά ήταν κάτι που δεν είχε περάσει από το μυαλό μου. Ένας φίλος όμως αμερικανός βλέποντας τον ”Σπορέα” έθιξε το θέμα και με έβαλε στη διαδικασία να σκεφτώ πως το τέλος που δώσαμε στην ταινία θα μπορούσε να είναι ένας συμβολισμός ελπίδας. Φυσικά μπορούν να δοθούν πολλές ερμηνείες για το τέλος, όμως μια τέτοια ερμηνεία θα ήταν πολύ όμορφη.

About the author:
Has 24 Articles

Με εξειδίκευση στον κινηματογράφο από το μεταπτυχιακό τμήμα Πολιτιστικής Διαχείρησης του Παντείου Πανεπιστημίου , η Ελένη βρέθηκε στο χώρο της κριτικής το 2004 ως η βασική συνεργάτιδα ηλεκτρονικού Cine-περιοδικού. Παράλληλα με την ιδιότητα της αυτή, αρθρογραφούσε σε έντυπα πολιτιστικά ποικίλης ύλης. Γνωρίζει όσο λίγοι το ασιατικό σινεμά και ιδιαίτερα την κορεάτικη κουλτούρα. Είναι σύμβουλος τηλεοπτικού σταθμού της Θεσσαλονίκης για την έλευση - προώθηση και προβολή κορεατικών τηλεοπτικών σειρών για πρώτη φορά στην ελληνική τηλεόραση.Διαθέτει επίσης το δικό της blog http://asianmoviesanddrama.bravesites.com/

Επικοινωνία
Γενικό e-mail επικοινωνίας screeneyefilm@gmail.com Για αποστολή δελτίων τύπου κινηματογραφικών εκδηλώσεων cine-events@screeneye.net
Εγγραφείτε στο Newsletter μας
Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας για να μαθένετε πρώτοι τα τελευταία νέα μας!

Back to Top