Οι Ταινίες της Εβδομάδας από την Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου στους Κινηματογράφους

Η πιο δραστήρια των Βαλκανίων κινηματογραφική σχολή, είναι η ρουμανική, όπου ξεπηδούν τα ταλέντα , σαν τα μανιτάρια.

Μανιτάρι,  διαμάντι, πείτε τον όπως θέλετε, ο Μπογκνταν Μιρίτσα, ξεκίνησε ως δημοσιογράφος, απόφοιτος του Εθνικού Πανεπιστημίου στο Βουκουρέστι, για να εμπλακεί στα 27 με τα διαφημιστικά σποτ στο Λονδίνο και τώρα στα  38 του, να σκηνοθετεί την πρώτη ταινία μεγάλου μήκους, φεύγοντας από το παράλληλο πρόγραμμα των Καννών, με το βραβείο των Κριτικών.

Τα « Σκυλιά» του, σπάνια  οχλαγωγούν, αν  δεν περάσει το δικό τους, τότε απειλούν. Αν  μπεις στα χωράφια τους, τότε  δαγκώνουν, κόβουν μέχρι και  πόδια,   και μετά τα  επεξεργάζονται. Έχει διαφορά αισθητικής να   βλέπεις για δέκα λεπτά  κάποιον πάνω σε ένα τραπέζι να τρώει ρύζι( Police Adjective) και άλλο να βλέπεις έναν τύπο, να μετατρέπει το τραπέζι της κουζίνας σε μια διαδικασία ταυτοποίησης ενός ποδιού. Όλα αυτά μπροστά στα μάτια μας.

Ο φόβος, η απειλή,συγκαλύπτονται για ώρα  από τις σιωπές και το  μαύρο χιούμορ,  ενώ, αν κάτι αργότερα αποκαλύπτεται, είναι τα αρχέγονα ανθρώπινα ένστικτα. Ένας κόσμος που κυριαρχείται από την ανδρική βία. Άρτια σχεδιασμένη παραγωγή, οκ, ναι υποκλίνεται στους Κοέν, μα  το στιλ του, για την Ευρώπη, δείχνει να  είναι ξεχωριστό.

Ένας νεαρός άντρας, επιστρέφει στη γη του και στον « τόπο του εγκλήματος». Θέλει να πουλήσει τα χωράφια του παππού του, τα οποία κληρονόμησε. Μια ομάδα λαθρεμπόρων, έχουν αυτοβούλως οικειοποιηθεί την περιοχή και τον απειλούν, να σταματήσει τις ενέργειες του και να κάνει πίσω.

Οι χαρακτήρες, ήθελαν περισσότερο σεναριακό δούλεμα, αφήνεται μια αίσθηση ασάφειας στο τέλος, όμως εδώ,  ακόμα και οι σιωπές, αναδεικνύουν με μαεστρία τα ζωώδη ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Η ρουμανική επαρχία από την άλλη, δείχνει παραλυμένη, παρατημένη, τώρα, 26 χρόνια μετά την αλλαγή, εμμέσως πλην σαφώς, η κριτική του σκηνοθέτη, για τη στασιμότητα, τη βία, τον ατομικισμό.

Τα οικογενειακά του βιώματα  και οι προσωπικές του εμπειρίες, μεγαλώνοντας στη Δανία μέσα σε ένα κοινόβιο μέχρι και τα 19 του χρόνια, είναι το κίνητρο του σκηνοθέτη της περίφημης « Οικογενειακής Γιορτής» και του ψυχολογικού θρίλερ « The Hunt» Τόμας Βίντερμπεργκ, να κινηματογραφήσει το « The Commune».

Δεκαετία του ’70. Ο Έρικ είναι καθηγητής, η Άννα είναι παρουσιάστρια του κεντρικού δελτίου ειδήσεων της κρατικής τηλεόρασης, στην Κοπεγχάγη. Έχουν και μια κόρη. Αποφασίζουν να αγοράσουν το πατρικό σπίτι του Έρικ, διακαής του πόθος, εδώ και χρόνια. Αρκετά λεφτά δεν υπάρχουν για τη συντήρηση του. Η Άννα του προτείνει να το μετατρέψουν σε κοινόβιο, καλώντας φίλους να μείνουν εκεί, υπογράφοντας ένα συμβόλαιο. Οι φίλοι έφεραν δικούς τους φίλους, πέρασαν και κάποιον από ιντερβιού. Μερικές εβδομάδες αργότερα ο Έρικ θα τα φτιάξει με μια 24χρόνη φοιτήτρια, την Έμμα , και όπως είναι φυσικό τα πρώτα προβλήματα εμφανίζονται.

Οι αναρχοσυνελεύσεις των ενοίκων, ο παρατεταμένος τους γυμνός παλιμπαιδισμός και οι πολυήμερες φοιτητοκαταστάσεις, τον πρώτο καιρό μοιάζουν βγαλμένες από τον παράδεισο, δεν θα αργήσει όμως όλο αυτό να καταστεί δυσλειτουργικό, και να χρειαστεί να ληφθούν σκληρές και αναπόφευκτα διασπαστικές αποφάσεις, με τη κολεκτίβα…εις τα εξ ων συνετέθη.

Ιδού λοιπόν και το εύστοχο συμπέρασμα του Τόμας Βίντερμπεργκ. Η συλλογική δράση και η κοινή πορεία με φίλους, με συγκατοίκους, ακόμα και με όσους ενώνονται με τα δεσμά του γάμου, είναι επωφελής, ευεργετική, αλλά  είναι και απρόβλεπτη,  έχει όρια, έχει διασπάσεις και χωρισμούς.

Θα περίμενε κανείς, έχοντας  υιοθετήσει τέτοιο τίτλο,  να ακολουθήσει μια αφήγηση που θα  φώτιζε τις καθημερινές στιγμές, μιας πολυάριθμης συγκατοίκησης, αφήνοντας -τουλάχιστον- και μια αμυδρή κοινωνική  προσέγγιση για τις ασυνήθιστες στις μεσογειακές χώρες-αλλά όχι τόσο στις σκανδιναβικές- εμπειρίες μεσοαστικών οικογενειών , να μένουν οικειοθελώς κάτω από την ίδια στέγη.Ένα φαινόμενο υπαρκτό, μεγάλων πια διαστάσεων.

Αντίθετα, το σενάριο μένει μέχρι τέλους πάνω στις ράγες μιας στενής προσωπικής ιστορίας και δίνει όλο του το βάρος, από το μισάωρο και μετά, σε ένα εν εξελίξει ερωτικό τρίγωνο, και τους τριγμούς που δημιουργούνται στα μέλη της κοινότητας, από το γεγονός αυτό. Το συγκεκριμένο κινηματογραφικό στερεότυπο, δηλαδή η κρίση της μέσης ηλικίας και η απιστία, μονοπωλούν τη πλοκή μέχρι και το τέλος της. Αυτή είναι και η ουσιαστική και μεγάλη αδυναμία του έργου, σε μια παραλλαγή του «American Beauty» και όσων ταινιών προηγήθηκαν και το ακολούθησαν, επικαλύπτοντας τις άλλες σημαντικές πτυχές, ενός ανεξερεύνητου κινηματογραφικού θέματος, από το τόσο κορεσμένο,  του ερωτικού τριγώνου. Όμως το έργο έχει φινέτσα και υποκριτική στιβαρότητα από τους γνωστούς και δοκιμασμένους ηθοποιούς του δανέζικου κινηματογράφου.. Ο σκηνοθέτης σκιαγραφεί αμυδρά τους δευτερεύοντες χαρακτήρες(τα μέλη του κοινόβιου), βγάζοντας τους  έξω από το πλάνο του, συνεχίζοντας ένα ανελέητο σφυροκόπημα για το πώς θα καταλήξει ο γάμος του Έρικ και της Άννα.

Υπάρχει βεβάιως και μια -ρομαντικού τύπου- επιστροφή του  στην εποχή του αποκαλούμενου δόγματος ’95 και αυτό φαίνεται από τα γυρίσματα σε φυσικούς χώρους και από τα μη στατικά του πλάνα. Αυτό το στοιχείο λειτουργεί θετικά.

Υποθέτουμε, πως ο εμπνευστής και σκηνοθέτης της ταινίας, βρίσκεται και σαν παρουσία μέσα στο έργο( εκτός από κομπάρσος σε μια σκηνή), κυρίως μέσα από τα μάτια της αμίλητης και θλιμμένης κόρης… του εν διαστάσει πια ζεύγους.

Με τους Θοδωρής Αθερίδης, Σμαράγδα Καρύδη, Άλκις Κούρκουλος, Μαρία Ναυπλιώτου, Μάκης Παπαδημητρίου, Γιάννος Περλέγκας και Ευαγγελία Συριοπούλου

ΠΛΟΚΗ-ΚΡΙΤΙΚΗ

 Σπίτι, τραπέζι, ζευγάρια…έκρηξη. Πόσες και πόσες θεατρικές και κινηματογραφικές σκηνές, έχουν στηθεί, για τα απόκρυφα ψέματα του έγγαμου βίου. Το ” Δείπνο με Φίλους”, ” O Κύριος Κόλπερτ”. ” Closer”, ” O Θεός της Σφαγής”. Είναι μόνο μερικά. Κάποια είναι και καλλιτεχνικά επιτυχημένα, κάποια λιγότερο, όμως προσελκύουν φανατικά το κοινό. Η εύκολη συνταγή εμπορικής επιτυχίας. Όπως καλή ώρα.

Σε ένα ιταλικό δείπνο με φίλους, μία γυναίκα της παρέας, προκαλεί τους παρευρισκόμενους, να αφήσουν τα κινητά τους τηλέφωνα πάνω στο τραπέζι, δημοσία θέα. Και όπως έλεγε και εκείνο το τραγούδι της Ζορμπαλά “.  Απ’ όπου κι αν τηλεφωνούσες, δε σταματούσες να μου λες πως μ’ αγαπάς, μα τελευταία σου `χει γίνει χούι,ότι σ’ ακούει ο περιπτεράς”. Εδώ ακούνε οι πάντες τα πάντα, ο περιπτεράς μας μάρανε; Οι φίλοι, οι φίλες, το έτερον σου ήμισυ. Ακούνε το μυστικό σου. Ακούνε ότι αγόρασες προφυλαχτικά για την κόρη σου. Ακούνε τη γυναίκα σου να ψάχνει γηροκομείο να χώσει τη μάνα σου. Ακούνε ένα αγόρι-και καλά συνάδελφό σου-να σε παίρνει τηλέφωνο για να λύσετε μια παρεξήγηση, ενώ τελικά είναι ο γκόμενος σου.  Το ψέμα της δειλίας, το ψέμα της άμυνας, στο προσκήνιο της ιταλικής ταινίας “Perfetti Sconosciuti”, που-ακόμα απορούμε-, πως έσπασε τα ταμεία στη γειτονική μας χώρα.

Επειδή στην Ελλάδα οι ιταλικές ταινίες, από εισιτήρια τζίφος, ανέλαβε ο Θοδωρής Αθερίδης να την κάνει στα ελληνικά. Δεν άλλαξε τίποτα. Α όχι ψέματα. Έφερε τη Σμαράγδα, τον Κούρκουλο, τον Παπαδημητρίου, την ωραία Ναυπλιώτου, το κράτησαν σε ένα επίπεδο το εργάκι. Αλλά, το ίδιο και απαράλλακτο σκηνικό, η ίδια θεματολογία, άντε με 2-3  δικές μας ατάκες, έτσι  για να καταλαβαινόμαστε. 

5.Bad Santa 2

Κωμωδία, Έγκλημα, 92′, Η.Π.Α 2016