Κριστιάν Μουνγκίου

Γράφει ο Ιάκωβος Γωγάκης

Το 1989 στην μετά Τσαουσέσκου Ρουμανία, τα πάντα ήταν στον αέρα. Οι πολίτες έψαχναν να βρουν έναν καινούριο βηματισμό, να αναπροσαρμόσουν την καθημερινότητα και τις ζωές τους.

Η κινηματογραφική βιομηχανία δεν θα μπορούσε να ακολουθήσει διαφορετική πορεία. Σε κατάσταση πλήρους αποδόμησης, υπό-χρηματοδοτούμενη, χωρίς σταθερό σύστημα διανομής, με σχεδόν ανύπαρκτο ενδιαφέρον για ταινίες από τους βετεράνους σκηνοθέτες, ενώ οι μικρές εταιρίες παραγωγής που βγαίνουν στο προσκήνιο, δεν διέθεταν  τον απαραίτητο τεχνικό εξοπλισμό. Όπως έγραψε τότε ένας έγκριτος κριτικός της χώρας, βλέποντας κάποιες ταινίες εκείνης της εποχής « αυτός δεν είναι ο ρουμανικός κινηματογράφος, αντάξιος του ονόματος του».

Επτά χρόνια αργότερα, το σκηνικό άρχισε να αλλάζει προς το καλύτερο. Εμφανίστηκαν ελπιδοφόρες μικρού μήκους ταινίες, των αποφοίτων της Σχολής Κινηματογράφου του Βουκουρεστίου, ενώ παράλληλα το νεοσύστατο Κέντρο Κινηματογράφου εφάρμοσε ένα καινοτόμο και αποδοτικό πρόγραμμα στήριξης, σε  τεχνικό και οικονομικό επίπεδο. Τα αποτελέσματα δεν άργησαν να φανούν, ξεπηδώντας μέσα από τα συντρίμμια, ταλέντα του αποκαλούμενου « Νέου Ρουμανικού Ρεύματος». Ο  Κρίστι Πούιου, ο Κορνέλιου Πορουμπόιου, ο Καταλίν Μιτουλέσκου και το πρόσωπο αυτού του αφιερώματος, ένας από τους παγκοσμίου βεληνεκούς αρτιότερους σκηνοθέτες, ο 48 χρόνος σήμερα  Κριστιάν Μουνγκίου. Ήταν ο εμπνευστής και ο  δημιουργός της σοκαριστικής ταινίας διαδικαστικού θρίλερ  « 4 μήνες, 3 εβδομάδες, 2 μέρες» το 2007, που του χάρισε τον Χρυσό Φοίνικα των Καννών, για ένα κορίτσι και μία  άμβλωση, λίγο πριν την κατάρρευση του κομμουνισμού,   των 6 αυτόνομων κοινωνικοπολιτικών κόμικ, ενώνοντάς τα σε μια συναρπαστική ταινία του 2009 ( Ιστορίες από την Χρυσή Εποχή), σε συνεργασία και με άλλους σκηνοθέτες, αλλά και μιας μοναδικής στην σύλληψη της ιστορίας, για την αυτοπαγίδευση μιας νεαρής γυναίκας σε ένα μοναστήρι,  στο «Πίσω Από τους Λόφους « το 2012( Βραβείο Σεναρίου και Γυναικείας Ερμηνείας στις Κάννες).

Ενώ το 2016, παρουσίασε στο αγαπημένο του Φεστιβάλ, την« Αποφοίτηση»(Βραβείο Σκηνοθεσίας), που είναι και η αφορμή αυτού του αφιερώματος, μια ταινίας που ξεγυμνώνει τις σχέσεις εξουσίας, διαφθοράς και των οικογενειακών ψυχοπαθολογικών σχέσεων, ακολουθώντας έναν πατέρα, που πατάει επί πτωμάτων, για να ικανοποιήσει τις επιθυμίες του.

Στιλ και χαρακτηριστικά

Ο Κριστιάν Μουνγκίου, λάτρης του Ροσελίνι συνδυάζει μοναδικά τα ανθρώπινα, λούμπεν χαρακτηριστικά του κορυφαίου ιταλού καλλιτέχνη, με μια « κιαροσταμικού» τύπου συμβολική ματιά, κρίνοντας εμμέσως την πολιτική, τους πολιτικούς στην Ρουμανία, πριν αλλά και μετά από τις κοσμογονικές αλλαγές του’89, ενώ τα τελευταία χρόνια, δεν διστάζει να εκφράσει τη βαθιά του θλίψη, για τα όνειρα της αλλαγής, που μεταλλάχθηκαν σε αυταπάτες. Παρουσιάζεται η  καθημερινότητα των κοινών θνητών, μέσα από ρεαλιστικά συμβάντα, συνήθως μέσα από ιστορίες που διαδραματίζονται μέσα σε ένα 24ώρο, πρόσωπα που εκπέμπουν μια εντιμότητα, αλλά κάποια από αυτά, είτε αυτοπαγιδεύονται από το  σαθρό περιβάλλον( βλέπε τις δύο ηρωίδες στο «Πίσω από τους Λόφους »και στο  « 4 μήνες, 3 εβδομάδες, 2 μέρες»), είτε εν μέρει  αλλοιώνονται από αυτό( πχ το  νεαρό ζευγάρι που αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα στην ταινία του « Δύση»του 2002  ή ακόμα και ο  πατέρας στην πρόσφατη « Αποφοίτηση»).

Όμως,κανένας χαρακτήρας δεν ισοπεδώνεται πλήρως.

Επιλέγει συχνά τις σταθερές λήψεις, αλλά όταν χρειάζεται, ακολουθεί κατά πόδας τους ήρωές του, όπως στο ρεαλιστικό σινεμά του Λόουτς και της σχολής των Νταρντέν.«Στον κινηματογράφο μου, προσπαθώ να παρατηρώ τη ζωή, δεν χρησιμοποιώ  ένα συγκεκριμένο σύνολο κανόνων, δεν προσπαθώ να χειραγωγήσω το ακροατήριο με την μουσική»

Οι χώροι είναι προσεγμένοι μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια, αν κανείς προσέξει ακόμα και τα δωμάτια ( όπως για παράδειγμα το δωμάτιο της πρωταγωνίστριας στο «« 4 μήνες, 3 εβδομάδες, 2 μέρες») θα βρει ακόμα και αντικείμενα συμβολικού χαρακτήρα, αποτελώντας ουσιώδες μέρος της πλοκής, ακόμα και την στιγμή που στο μάτι του θεατή, υπάρχει η αίσθηση της ασημαντότητας, χρησιμοποιώντας τους, ως αναπόσπαστο μέρος των κάθε λογής κινήτρων, των ηρώων του.  Όλες οι ταινίες του παίζουν με τα κίνητρα των βασικών του χαρακτήρων και με τις συνέπειες των πράξεων τους.

Επιλέγει και επαγγελματίες αλλά και ερασιτέχνες ηθοποιούς.

Με τους αγαπημένους του αδερφούς Νταρντέν στις Κάννες 2016

Βιογραφικά Στοιχεία

Ο Κριστιάν Μουνγκίου γεννήθηκε το 1968 στο Ιάσιο, την  μεγαλύτερη πόλη της Ανατολικής Ρουμανίας. Στην  εφηβεία του διάβαζε μετά μανίας και ήθελε να γίνει συγγραφέας. Με τους γονείς του και την μικρότερη αδερφή του( σήμερα είναι ακτιβίστρια) πήγαινε σινεμά, στις επτά αίθουσες της πόλης επί κομμουνισμού, ενώ σήμερα, όπως με απογοήτευση αναφέρει, υπάρχει μόνο μία.

Τις περισσότερες ταινίες στα μαθητικά του χρόνια, τις είδε σε βίντεο.Ενώ ένα φεστιβάλ σινεφίλ ταινιών στην πόλη, δύο φορές τον χρόνο, τον έφερε σε επαφή με τον κόσμο του Φελίνι, του Ταρκόφσκι, του Κισλόφσκι.Πήρε πτυχίο Λογοτεχνίας, εργάστηκε ως δημοσιογράφος στον τοπικό τύπο, μέχρι το 1994, όπου γράφτηκε στη Σχολή Κινηματογράφου στο Βουκουρέστι. Μέχρι την αποφοίτηση του το 1998, ισχυρίζεται πως είδε όλα τα φιλμ της ταινιοθήκης της σχολής, γυρισμένα πριν από το 1940.Έχει σκηνοθετήσει αρκετές ταινίες μικρού μήκους και είναι Μέλος της Ακαδημίας των Όσκαρ.

” Η Αποφοίτηση” από 13 Οκτωβρίου στους κινηματογράφους σε διανομή Spentzos