Ο Βασιλιάς της Κωμωδίας Τζέρι Λιούις δεν είναι πια μαζί μας. Αφιέρωμα

Γράφει ο Ιάκωβος Γωγάκης

Έσβησε στην οικία του στο Λας Βέγκας και σε ηλικία 91 ετών,  ο αποκαλούμενος « Βασιλιάς της Κωμωδίας» Τζέρι Λιούις.  Ήταν ένας από τους αυθεντικότερους κωμωδούς στην ιστορία του σινεμά,  μετά τον Τσάπλιν, ισάξιος με τους Πίτερ Σέλερς και  Τζιν Γουάιλντερ.

Γεννημένος στο Νιου Τζέρσεϋ το 1926, οι Εβραίοι γονείς του, τον  μύησαν( όπως και τα αδέρφια του) εξ’ αρχής στον κόσμο του θεάματος. Ο  πατέρας του ήταν καλλιτέχνης του βαριετέ και η μητέρα του γνωστή πιανίστρια.

« Δεν είχα άλλη επιλογή. Η οικογένειά μου ζούσε μέσα από το θέαμα, έτσι κι εγώ, σε ηλικία 5 ετών, ανέβηκα στη σκηνή μαζί με τον πατέρα μου», αποκαλύπτει σε μια παλαιότερη του συνέντευξη ο  Τζέρι Λιούις.

Μέχρι την ηλικία των 15, είχε αναπτύξει πληθώρα δεξιοτήτων, μία από αυτές, ήταν η μίμηση και το « πείραγμα» στίχων γνωστών τραγουδιών της εποχής, κερδίζοντας τα εύσημα, του μικρού μέχρι τότε ακροατηρίου. Ήταν ατίθασος και ασυμβίβαστος. Στο σχολείο τον αποκαλούσαν « killer». Αποβλήθηκε  από το ευαγγελικό κολέγιο, εξαιτίας των μουσικών του -rock&roll- επιρροών.

Η φιλία του και η συνεργασία του, με τον 10 χρόνια μεγαλύτερό του Ντιν Μάρτιν εκτόξευσε τη φήμη του, από το 1946 έως το 1956, αποφασίζοντας τότε( τo 1956) ο Λούις, να ακολουθήσει ξεχωριστεί πορεία, υπογράφοντας ένα μυθικό συμβόλαιο με την Paramount και αργότερα με την Κολούμπια.

Στη « χρυσή» δεκαετία τους, έπαιξαν μαζί σε 17 ταινίες, ξεκινώντας από την ταινία « Η  φίλη μου η Ίρμα», μέχρι τις « Τρελές Περιπέτειες στο Χόλιγουντ». Οι κινηματογραφικές αίθουσες των Η.Π.Α και της Ευρώπης, ήταν ασφυχτικά γεμάτες στις εμπορικές επιτυχίες «Ο φόβος φυλάει τα έρημα», «Παναγιά μου δυο παιδιά», «Τρεις εβδομάδες ζωής».

Το κασέ του ήταν τόσο υψηλό, για να θεωρηθεί στα τέλη του ’50, ως ο  πιο ακριβοπληρωμένος ηθοποιός της εποχής.

Όμως οι κριτικοί,  τον αντιμετώπισαν τότε με επιφυλακτικότητα.  Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το κείμενο του Μπόσλει Γροόουχερ των New York Times, ο οποίος τo 1949 χαρακτήρισε τον Λιούις, « έναν τρελό κωμικό, με ιδιόρρυθμο στιλ και με άθλια εμφάνιση».

Η δεκαετία του ’60, άνηκε στον Τζέρι Λιούις, τα χρόνια της απόλυτης καταξίωσής του και ως σκηνοθέτης πια. Από το « Παιδί για όλες τις δουλειές( καθιερώνοντας το σύστημα κινηματογράφησης Video assist ), τον « Δάσκαλο για Κλάματα», μέχρι το « Να Γιατρός, να μάλαμα». Εμπορικές ταινίες, χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις, αλλά και αυτοαναφορικές, αυτοβιογραφικές, σεξιστικές και σαρκαστικές.   Εύκολες, κερδοφόρες, με το ταλέντο του Λίους στο “κινηματογραφικό”μπουλβάρ, να είναι ασυναγώνιστες.

Προς τα τέλη της δεκαετίας του ’60, συνεργάστηκε σε ταινίες των Μάρσαλ και Σκορσέζε( Βασιλιάς για μια Νύχτα).

Δεν δίστασε σε ταινίες του να σατιρίσει τη βιομηχανία του Χόλιγουντ,  σε συνεντεύξεις του να επιτεθεί σε δημοσιογράφους, όταν αυτοί ήταν απροετοίμαστοι, να παραμείνει για πολλές ώρες σε πλατώ, συνομιλώντας με το κοινό.

To 2013 τιμήθηκε από το Φ. Καννών για τη συνολική του προσφορά. Τότε, προβλήθηκε το « Max Rose», με τον Λίουις να δίνει μια εξαιρετική – δραματική ερμηνεία. Θυμόμαστε επίσης το « Arizona Dream» του Κουστουρίτσα, με τον Λίουις σε έναν εξίσου δυνατό ρόλο, έξω από τους καθιερωμένους του.

Οργίστηκε, όταν το 1972, γύρισε μια αντιναζιστική ταινία( Η Μέρα που ο Κλόουν Έκλαψε), βρίσκοντας όλες τις πόρτες της διανομής κλειστές, αποφασίζοντας για δέκα χρόνια περίπου να αποστασιοποιηθεί από την υποκριτική και τον κινηματογράφο.

Παντρεύτηκε δύο φορές και ήταν πατέρας 7 παιδιών. Ένα από τα παιδιά του πέθανε από υπερβολική δόση ναρκωτικών, έχει και μια υιοθετημένη κόρη, ενώ υπήρξαν κατηγορίες για κακομεταχείρισή τους.

Το 2001 χτυπήθηκε από  μηνιγγίτιδα ιογενούς μορφής, ενώ έχει υποστεί και δύο καρδιακές προσβολές.

Ήταν ο ιδρυτής του Ιδρύματος για την μυϊκή δυστροφία.

Ενέπνευσε δεκάδες ηθοποιούς, να ακολουθήσουν το στιλ του. Μεταξύ αυτών είναι ο Τζιμ Κάρει, ο Θανάσης Βέγγος και ο Λουί ντε Φινές.