Ο Παράδεισος της Πίστης

Δράμα, 115′ Αυστρία2013 , Γλώσσα: Γερμανικά

του Ούλριχ Ζάιντλ

Ίσως το πιο  ώριμο και βαθυστόχαστο φιλμ του  σημαντικού αυστριακού σκηνοθέτη Ούλριχ Ζάιντλ , ο  « Παράδεισος της Πίστης » αποτελεί το δεύτερο μέρος μιας τολμηρής τριλογίας που εισέρχεται στην ιδιόμορφη ψυχοσύνθεση του γυναικείου φύλου. Ταυτόχρονα , με κομψό τρόπο στηλιτεύει τα κοινωνικά υποκατάστατα των ανθρώπινων αδιεξόδων,  και χρησιμοποιεί παραδείγματα όπως είναι ο αγοραίος έρωτας( Παράδεισος -Έρωτας)  και τώρα εδώ (Παράδεισος- Πίστη) τη συναισθηματική συνάντηση της ηρωίδας του με τον Χριστιανισμό-Καθολικισμό,  που λειτουργεί ως η καθημερινή της εξάρτηση και η παθολογική της εμμονή.

Ο σκηνοθέτης με το έργο  αυτό στοχοποιήθηκε από διάφορες θρησκευτικές οργανώσεις που έσπευσαν το καλοκαίρι του 2012 στο Φεστιβάλ Βενετίας , με δριμύτητα να τον αποδοκιμάσουν, έχοντας κατά νου μια συγκεκριμένη σκηνή του έργου, που ρίχνει λάδι στη φωτιά, αλλά και το εξίσου προκλητικό ντοκιμαντέρ « Χριστέ μου, εσύ ξέρεις» του 2003.

Όπως γράψαμε κατά την έξοδο στις αίθουσες του πρώτου μέρους της τριλογίας, ο Ζάιντλ γίνεται ηθελημένα προβοκάτορας, ίσως επιδιώκει κι ο ίδιος να παρερμηνεύεται ως απατεώνας του φακού, μισογύνης και βλάσφημος . Αλλά η αλήθεια δεν είναι ακριβώς αυτή.

Η Άννα Μαρία  προσεύχεται και παρακαλεί τον Χριστό για συγχώρεση. Στη συνέχεια θα αυτόμαστιγωθεί με ένα μεταλλικό ζωνάρι. Την κάπως παρανοϊκή έναρξη θα την ακολουθήσει λίγο αργότερα μία ακόμη σκηνή, όταν η σεμνότυφη ηρωίδα θα  κάνει το γύρο του σπιτιού της γονατιστή , υμνώντας τον Θεό. Είναι τεχνικός μαστογράφος αλλά την βλέπουμε με ένα αγαλματίδιο της Παναγίας να τριγυρνά από πόρτα σε πόρτα  ως ιεραπόστολος του Χριστιανισμού.

Υπάρχει και σύζυγος , μουσουλμανικής καταγωγής,  ο οποίος επιστρέφει  ξαφνικά στη ζωή της έπειτα από απουσία κάποιων χρόνων. Είναι καθηλωμένος σε αναπηρικό καροτσάκι. Η Άννα Μαρία σαν να έχει υποστεί απώλεια μνήμης θα τον αντιμετωπίσει ως ξένο που θέλει να διαταράξει τη σχέση της με τον Ιησού Χριστό.

Η ψυχωτική θρησκευτική της εξάρτηση κι από την άλλη η απαίτηση του συζύγου  της  να επιστρέψουν στην προτέρα κατάσταση,  θα σπείρει ανέμους και θα θερίσει θύελλες.

Ο Ούλριχ Ζάιντλ είναι πραγματικά « διαβόλου κάλτσα» γιατί αυτό που θα επιτύχει εδώ είναι η μεταφορά στο γυαλί ενός καλά οργανωμένου πλέγματος προσωπικών του πεποιθήσεων που ξεκινάνε  από το απλουστευμένο που το λέμε όλοι « Ο καθένας κουβαλάει το δικό του σταυρό» , και συνεχίζουν με τις  πιο πολυσύνθετες θεωρίες του Νίτσε και του Γιούνγκ περί κρίσης των ατομικών ταυτοτήτων στη σύγχρονη εποχή, και το αποκούμπι της θρησκευτικής πίστης που μπορεί να πάρει το χαρακτήρα του απόλυτου φανατισμού.

Ο σκηνοθέτης αφήνει την ημι- ντοκιμενταρίστικη αφήγηση  που χαρακτήρισε το πρώτο μέρος αλλά διατήρησε τους δικούς του ούτω καλούμενους « Πίνακες Ζάιντλ» που έχουν να κάνουν με τον τρόπο που στήνει τη κάμερα  μέσα σε κλειστούς χώρους σταθερά πάνω στα κεντρικά πρόσωπα.

Υπάρχουν κάποιες στιγμές που δεν μπορούν ξεκάθαρα να προσδιοριστούν ,που πήγε το μυαλό μας στην αριστουργηματική « Αγάπη» του συμπατριώτη του Μίκαελ Χάνεκε, δύο έργα που γυρίστηκαν με διαφορά μερικών μηνών.

Η ηθοποιός Μαρία Χοφστάτερ  επιλέχθηκε συνειδητά από τον δημιουργό  για να ερμηνεύσει τον πιο πολύπλοκο ρόλο  της τριλογίας, γιατί διαθέτει υποκριτικά χαρίσματα υψηλού επιπέδου που διευκόλυναν το έργο του σκηνοθέτη για να αποκαλύψει πλήρως  τα διάφορα επίπεδα ανάγνωσης του σημαντικού του έργου.

Ο «Παράδεισος της Πίστης» από 26/9 στους κινηματογράφους απο Feelgood Entertainment. Κέρδισε το ΕιδικόΒραβείο Κριτικής Επιτροπής στο Φεστιβάλ Βενετίας 2012 και το βραβείο «Cinem Avvenire » στο ίδιο Φεστιβάλ . Το τελευταίο μέρος της τριλογίας ο « Παράδεισος της Ελπίδας» θα βγει σύντομα στις αίθουσες.