Που να Κάνετε την Επόμενη Εισβολή

Ντοκιμαντέρ,120′, Η.Π.Α 2015

Πρωτότυπος Τίτλος:Where to Invade Next Γλώσσα: Αγγλικά

Του  Μάικλ Μουρ

Γράφει η Ελίνα Τραιφόρου

Σε αυτό το ντοκιμαντέρ ο Μουρ ταξιδεύει σε χώρες ανά τον κόσμο, εισβάλλοντας αποσπασματικά στον τρόπο οργάνωσης της κάθε κοινωνίας, για να επιλέξει τα θετικά τους στοιχεία και να τα «κατακτήσει». Με αυτό τον τρόπο, το έργο αυτομάτως χωρίζεται σε κεφάλαια, ανάλογα με την κάθε χώρα και το θέμα πάνω στο οποίο καταπιάνεται. Για κάθε «που» της εισβολής συνοδεύεται και ένα «γιατί», με μια κοινωνικοπολιτική απλουστευμένη επιχειρηματολογία για το πως η Αμερική θα μπορούσε να καλυτερεύσει μέσα από πνευματικά «δάνεια» αντί για οικονομικά.

Είναι έργο ψυχαγωγικό; Σίγουρα είναι. Ο Μουρ υποκρίνεται συνεχώς τον δικηγόρο του διαβόλου με ξεκαρδιστικά αποτελέσματα. Μα είναι δυνατόν στη Γαλλία να μην έχει το μενού των σχολείων κόκα κόλα; Παίρνετε 13ο μισθό, έτσι χωρίς να δουλεύετε; Και ο εργοδότης είναι χαρούμενος όταν είναι χαρούμενοι οι εργαζόμενοι; Δωρεάν εκπαίδευση; Ειλικρίνεια ιστορικών εγκλημάτων σε εθνικό επίπεδο; Μα αυτό είναι παράλογο, μας λέει ουσιαστικά ο Μουρ… παράλογο αν ζεις σε ένα σαθρό σύστημα.Βλέποντας διάφορες πτυχές όπως εργασία, εκπαίδευση, συστήματα φυλακών, διατροφικές συνήθειες, μπολιάζει χιούμορ με σοβαρά ζητήματα.

Είναι παραπλανητικό; Και ναι και όχι. Διότι κανένα κράτος δεν είναι τέλειο και η ταινία επιλέγει να απομονώσει συγκεκριμένα κομμάτια αποκρύβοντας τις δυσλειτουργίες. Αλλά ο Μουρ το ξέρει, διότι όταν στήνει την σημαία του σε κάθε χώρα λέει «από εδώ κρατώ τη θετική πλευρά των πραγμάτων». Ναι, δεν δείχνει την αρνητική αλλά δεν ισχυρίστηκε και οτι δεν υπάρχει. Αντιθέτως με αυτή την κίνηση υπονοεί οτι υπάρχει αλλά για λόγους σεναριακούς και δομικούς την βάζει στην άκρη.

Εξάλλου εδώ παίζεται κι ένα παιχνίδι με το κοινό όπου ως «κακός» παρουσιάζεται η Αμερική, η οποία με τις επεκτατικές τις διαθέσεις αντί για πόλεμο κερδίζει «τα καλά των άλλων». Κι όμως τελικά «ο κακός» δεν είναι και τόσο «κακός» αφού ο Μουρ μας υπενθυμίζει οτι όλες αυτές οι ιδέες που υλοποιούνται και ομορφαίνουν τον κόσμο, ουσιαστικά προέρχονται από την Αμερική. Κι έτσι επαναφέρεται το πατριωτικό συναίσθημα στο κοινό, χαϊδεύοντας τ’αυτιά του με εθνική ανύψωση για τα χαμένα που δεν πραγματώθηκαν, όμως είναι κτήμα της ιστορίας τους.
Και ναι, χρειαζόμαστε περισσότερες γυναίκες σε θέσεις διαχείρισης της εξουσίας αλλά Μαικλ Μουρ ποιος μου λέει οτι δεν θα βγούνε στην επιφάνεια μελλοντικές Μάργκαρετ Θάτσερ; Αν όλα τούτα τα δεινά απορρέουν από μια πατριαρχική κοινωνία δεν σημαίνει πως αυτομάτως θα λύνονταν αν βρίσκονταν οι γυναίκες στο τιμόνι.

Νομίζω πως η λέξη κλειδί είναι ανθρωπιά, που προέρχεται από τη λέξη άνθρωπος, ανεξαρτήτου φύλου. Γιατί πίσω από την κάθε «εισβολή», η ταινία αναδεικνύει πως το να νοιάζεσαι για τον συνάνθρωπο σου, τον εργαζόμενο, τον μαθητή, τον φυλακισμένο, αυτό είναι πολιτική και πολιτισμός ταυτόχρονα. Δεν αναλύεται σε βάθος το κάθε θέμα που πραγματεύεται σε όλες του τις εκφάνσεις, παρουσιάζεται κάπως «εύπεπτα» αλλά αν καταφέρει να αλλάξει συνειδήσεις στο ευρύ κοινό (κι αν αναλογιστούμε ότι κυρίως απευθύνεται στους Αμερικάνους) θα είναι «ένα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα μεγάλο βήμα για την ανθρωπότητα». Καλά θα κάνει να το ακούσει αυτό το «κέντρο ελέγχου» της Αμερικής.

Η νέα ταινία του Μάικλ Μουρ «Που να κάνετε την επόμενη εισβολή» παίχτηκε σε διάφορα φεστιβάλ και απέσπασε το βραβείο κοινού στο φεστιβάλ του Σικάγο.

“Που να Κάνετε την Επόμενη Εισβολή” από 10 Μαρτίου στους κινηματογράφους σε διανομή Odeon