3 Επιλεγμένες Πρεμιέρες για τις σκοτεινές αίθουσες & για τα θερινά σινεμά

Από την Πέμπτη 12/5

Επιμέλεια-Κριτικές

Ιάκωβος Γωγάκης

1. Το Κορίτσι με το Βραχιόλι 

Ο 20ος κι ο 21ος αιώνας, εξακολουθούν να μας εκπλήσσουν. Η πρόοδος που συντελείται δεν άρει τις αμφιβολίες ότι ταυτόχρονα ένα πισωγύρισμα της ανθρωπότητας, εκτυλίσσεται. Βία, πόλεμοι, έλλειψη βασικών αγαθών και η ανθρώπινη υπόσταση να χάνει το νόημά της. Σκέψεις που περιτριγυρίζουν το μυαλό καθώς το γαλλικό δικαστικό δράμα « Το Κορίτσι με το Βραχιόλι», βρισκόταν σε εξέλιξη.
Ένα κορίτσι, η Λιζ που καλά-καλά δεν γνωρίζει πού πατά και πού βαδίζει, κατηγορείται στα 16 της  για το φόνο της Φλορά, της καλύτερης της φίλης. Η δίκη ορίζεται δυο χρόνια μετά.
Επιβάλλεται στην Λιζ να φοράει ένα βραχιόλι στον αστράγαλο, που της περιορίζει τις κινήσεις κι οποιαδήποτε μετακίνηση πέραν της προβλεπόμενης απόστασης, ενεργοποιείται και ενημερώνεται η ασφάλεια. Ο τίτλος της ταινίας αποδεικνύει την εμφανή ειρωνεία του Γάλλου σκηνοθέτη Στεφάν Ντεμουστιέ  να δείξει το βραχιόλι ως το οπισθοδρομικό μέσον τιμωρίας των ανηλίκων, όπως το είδαμε να εφαρμόζεται -σε μια πιο ήπια περίπτωση- και στην αμερικανική ταινία “Disturbia”.
Ο Ντεμουστιέ παρουσιάζει την Λιζ- και στις οικογενειακές στιγμές και στην αίθουσα του δικαστηρίου- σε μια στάση απάθειας, με ένα βλέμμα κενό και μετέωρο, μακριά από οποιαδήποτε επιθυμία για ζωή και για γήινα συναισθήματα. Η επιθυμία της να ανακαλύψει τον κόσμο, τελείωσε με το θάνατο της Φλορά. Ίσως για αυτό δεν υπερασπίζεται τον εαυτό της. Αρνείται τον κόσμο και τη ζωή.

Mε μάτια κοινωνιολογικά-ανθρωποκεντρικά, ο Ντεμουστιέ κατά τη βασανιστική διαδικασία της δίκης, ξεδιπλώνει τα γεγονότα, μέχρι το έγκλημα και τις επτά μαχαιριές, χωρίς να στέκεται στο εάν η Λιζ ήταν η δολοφόνος. Ο πατέρας της αρχίζει να αμφιβάλλει για την αθωότητα της, καθώς οι μάρτυρες αποκαλύπτουν την κρυφή ζωή της κόρης του, ενώ η μητέρα τη  δείχνει μια αδυναμία στο να της  συμπαρασταθεί. Εν  τέλει το οικογενειακό πλαίσιο επιδρά στη ψυχοσύνθεση της Λιζ  κι ο σκηνοθέτης  το αναδεικνύει.
Η βίαιη ενηλικίωση παίρνει σάρκα και οστά, σε ένα έργο όπου η ιστορία του δομείται αργόσυρτα στην αίθουσα του δικαστηρίου, αλλά εκεί με την σιωπή της,  η Λιζ αποκαλύπτεται. Αποκαλύπτεται η εφηβική ανεμελιά, ο έρωτας, η  ελευθερία και η νεανική ζωή χωρίς τους ασφυχτικούς  κανόνες ενός συστήματος μέσα σε πλαίσια, τα οποία ίσως η Λιζ αγνοεί.  Αποκαλύπτονται κι όλες οι αποστειρωμένες αντιλήψεις,, περί δικαίου αίσθημα,  της δικαστικής εξουσίας.
Αποκαλύπτεται και η πρωτοεμφανιζόμενη ηθοποιός Μελίσα Γκουέρς, με την σιωπή της , τις παύσεις, με το σκυφτό της κεφάλι και το   βλέμμα της το  σπινθηροβόλο, να θέτει τις βάσεις για μια σπουδαία σταδιοδρομία στο γαλλικό σινεμά.
Ο Στεφάν Ντεμουστιέ σαφώς ακολουθεί την κινηματογραφική παιδεία των αδερφών Νταρντέν και του Άκι Καουρισμάκι, όπου τα παιδιά γίνονται έρμαια ενός επικίνδυνου κι άνισου κοινωνικού συστήματος και θύματα του κατακερματισμένου οικογενειακού πλαισίου.

2. To Μαύρο Κουτί

Μια γαλλική ταινία με αμερικανικό άρωμα. Για την ακρίβεια, μία ακόμη γαλλική ταινία με επιρροές από το αμερικανικό σινεμά και οι Γάλλοι την πριμοδοτούν με τουλάχιστον ένα εκατομμύριο εισιτήρια στις αίθουσες της χώρας τους. Ο σκηνοθέτης Γιαν Γκοζλάν είχε σίγουρα στο μυαλό του,  τα φιλμ  «Blow Οut», «The Insider» «Arlington Road», όταν μαζί με τον σεναριογράφο Νικολά Μπουβέ έγραφαν « To  Μαύρο Κουτί».
Το μαύρο κουτί είναι η αιτία, είναι και η αφορμή για μια έρευνα μέχρι τη δαιδαλώδη διαδικασία για την άκρη του νήματος, μιας αεροπορικής τραγωδίας, στις γαλλικές Άλπεις, στην πτήση από το Ντουμπάι στο Παρίσι. Ο εξαιρετικός ηθοποιός Πιερ Νινέ, ερμηνεύει τον Ματιέ. Ο Ματιέ εργάζεται στην πολιτική αεροπορία του Παρισιού (είναι υπεύθυνος για την αποκρυπτογράφηση των ηχογραφήσεων του « μαύρου κουτιού»).
Η έρευνά του Ματιέ, περνάει μέσα από πολλά σκοτεινά μονοπάτια. Υπάρχουν πρόσωπα που δεν επιθυμούν να βγει η αλήθεια στο φως και τον οδηγούν μακριά από την επίσημη έρευνα. Ο ίδιος επιμένει , οδηγώντας τον εαυτό του  ένα βήμα πριν την παράνοια. Η σύντροφός του εργάζεται επίσης στην πολιτική αεροπορία.
Ενώ όλα κινούνται στη σφαίρα των συνωμοσιολογικών πρακτικών και την ύπαρξη του ενός ηθικού προσώπου που δεν τα βάζει κάτω, η αλλαγή πλεύσης του και το στοιχείο του έργου που το διαφοροποιεί από τα πανομοιότυπα του, είναι ότι θέτει στο προσκήνιο την τεράστια δύναμη της τεχνολογίας και την εν δυνάμει υπεροχή της έναντι του ατόμου. Ο Ματιέ ακούει τις ηχογραφήσεις συστηματικά, ταυτόχρονα τις ακούμε κι εμείς. Η έρευνα δημιουργεί στον κεντρικό ήρωα εμμονή και ψυχολογική αστάθεια, αλλά η τεχνολογία δεν καταλαβαίνει από ψυχολογικά. Την επικάλυψη του ανθρώπου από την τεχνολογία, ο σκηνοθέτης με καυστικό τρόπο την επισημαίνει.
Ο ρυθμός της ταινίας είναι φρενήρης, οι δημιουργοί ξέρουν τι θέλουν να πουν, αποφεύγουν τις επαναλήψεις και τις μη ρεαλιστικές καταστάσεις, αλλά ο τρόπος που ξεδιπλώνεται , είναι πάνω στις κλασικές νόρμες του αμερικανικού σινεμά περί συνωμοσιολογίας , υπάρχουν πολλά κλισέ,  αντιληπτά κι από μη έμπειρους σινεφίλ.

3.Επιχείρηση Κιμάς 

Με την Ελλάδα να βρίσκεται στο παρασκήνιο της ιστορίας, ο Βρετανός σκηνοθέτης Τζον Μάντεν – ευρύτερα γνωστός για την καθοδήγηση του οσκαρικού έργου «Ερωτευμένος Σαίξπηρ» γοητεύεται από το μυθιστόρημα του Μπεν Μακίνταϊρ ( Επιχείρηση Κιμάς) πάνω σε συμβάντα κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που έγιναν στ’ αλήθεια.

Ο σκηνοθέτης Τζον Μάντεν επιτυγχάνει να αναπαραστήσει την πλοκή του βιβλίου με ρομαντική διάθεση παρά με αντιπολεμική-πατριωτική και χρησιμοποιεί με σχετική πειθώ τους κώδικες των κατασκοπικών ταινιών. Δίνει υπόσταση σε μια πλειάδα χαρακτήρων-κάποιους θα μπορούσε να τους αποφύγει για να διατηρείται ο θεατής επικεντρωμένος στα βασικά πρόσωπα-δεν αποφεύγει και τις δυο-τρεις δόσεις περισσότερης φλυαρίας, από τις ίδιες τις αντοχές του σεναρίου.

Η εμπλοκή της χώρας μας γίνεται στα χαρτιά- σαν δόλωμα- έχοντας οι Βρετανοί κατάσκοποι την ελπίδα(το 1943)  ότι ο Χίτλερ θα αποπροσανατολιστεί και θα παγιδευτεί, κάνοντας το λάθος να στείλει επιπρόσθετα στρατεύματα στην -ήδη-καταληφθείσα Ελλάδα για να αποτρέψει επίθεση των Συμμάχων, αλλά το πραγματικό σχέδιο των Βρετανών δεν ήταν η απελευθέρωση της Ελλάδας …αλλά της Σικελίας -που θεωρείτο κομβικής σημασίας- ούτως ώστε να αλλάξουν άρδην οι συσχετισμοί και να στρωθεί το χαλί για την οριστική επικράτηση του συμμαχικού στρατού.

Ο Τσώρτσιλ ενέκρινε το σχέδιο που του παρουσιάστηκε από την ομάδα των Βρετανικών μυστικών υπηρεσιών , την καθοδήγησή του σχεδίου κρατούσαν οι Γιούεν Μόντγκου( Κόλιν Φερθ)- Τσαρλς Κολμόλντλεϊ (Μάθιου Μακφέιντεν).

Η ευφάνταστη ιδέα υλοποιήθηκε με την συνεισφορά ενός «αγγελιοφόρου». Ο Γιούεν κι ο Τσαρλς ερίζουν για τα μάτια της γραμματέως Τζιν Λέσλι (Κέλι Μακντόναλντ).

Όλοι οι κεντρικοί χαρακτήρες κουβαλάνε ένα τραυματικό παρελθόν.

Το σκηνικό της ταινίας-ως επί το πλείστον- παραμένει μέσα στα γραφεία των μυστικών πληροφοριών.

Το φως διεισδύει μέσα από τις εσοχές των παραθύρων, είτε το φως προέρχεται από τα πολυάριθμα αμπαζούρ που τοποθετούνται στους εσωτερικούς χώρους,  όπως επί παραδείγματι στο καμπαρέ.

Ενώ ο Κόλιν Φερθ παραμένει επικεντρωμένος στην εσωτερικότητα του ρόλου του , είναι η Κέλι Μακντόναλντ που δίνει την ένταση και τον παλμό, σε μια ταινία όπου το ατού της το βρήκαμε στο φινάλε της αλλά και στις λίγες στιγμές όπου ο σκηνοθέτης άφησε στην άκρη τις προετοιμασίες της επιχείρησης, τους χορούς και τις σαμπάνιες κι εξερεύνησε το τραυματικό παρελθόν των ηρώων του.