Γράφει η Βάλυ Μουκανάκη

Όπως κάθε χρόνο,  έτσι και φέτος ο Νοέμβριος είναι συνδεδεμένος στο μυαλό μας  με το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Το πολυαναμενόμενο φεστιβάλ θα διεξαχθεί  από την 1η έως τις 10 Νοεμβρίου, παρουσιάζοντας ταινίες από όλο τον κόσμο, πλήθος αφιερωμάτων και ξεχωριστούς προσκεκλημένους.

Έναρξη με την παρουσία του Τζιμ Τζάρμους

Η προβολή της νέας ταινίας του αμερικανού δημιουργού » Μόνο οι εραστές μένουν ζωντανοί » θα σηματοδοτήσει την έναρξη του φεστιβάλ, παρουσία μάλιστα του ίδιου του σκηνοθέτη. Στην ταινία περιγράφεται η ερωτική ιστορία δύο περιθωριακών βρικολάκων, μια ιστορία που, όπως δηλώνει και ο ίδιος ο Τζάρμους, χρησιμοποιείται αλληγορικά για να περιγραφεί η σύγχρονη ανθρώπινη κατάσταση. Τα ανένταχτα και αλλόκοτα αυτά πλάσματα υποδύονται οι Τίλντα Σουίντον και Τομ Χίντλεστον.

Διαγωνιστικό τμήμα

Το επίσημο διαγωνιστικό τμήμα περιλαμβάνει 14 ταινίες, ανάμεσα τους και δύο ελληνικές το «Wild Duck» του Γιάννη Σακαρίδη και η ταινία που άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις στο Φεστιβάλ του Βερολίνου «H αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά» της Ελίνας Ψύκου.

Πολύχρωμο το υπόλοιπο πρόγραμμα με ταινίες ανεξάρτητες από όλο τον κόσμο, όπως για παράδειγμα  το « Good Night» του ταλαντούχου αμερικάνου Σον Γκάλαχερ για την σύγχρονη ζωή των νέων ζευγαριών, η το «Ποτό του διαβόλου» του Χιλιανού Ιγκνάσιο Ροντρίγκες ένα  πορτραίτο ενός άντρα, που δίνει την αέναη μάχη με τους προσωπικούς του δαίμονές.

Η Λατινική Αμερική συμμετέχει με αρκετές ταινίες στο διαγωνιστικό θα ξεχωρίζαμε επίσης το βραβευμένο από το Φεστιβάλ του Σαν  Σεμπάστιαν « Χάλια Μαλλί» της Μαριάνα Ροντόν για ένα 9χρονο παιδί που ισιώνει διαρκώς το μαλλί και τη μάνα του την πιάνει υστερία επειδή πιστεύει ότι γιος της έτσι θα γίνει γκέι.

Ανοιχτοί ορίζοντες

Οι ανοιχτοί ορίζοντες, το τμήμα που είναι αφιερωμένο στην παγκόσμια ανεξάρτητη κινηματογραφική σκηνή, παρουσιάζει φέτος τη νέα ενότητα «Currents» /«Ρεύματα» στο τμήμα με ταινίες πειραματικού ύφους οι οποίες αφηγούνται γνώριμες ιστορίες με ριζοσπαστικό τρόπο. Ενδεικτικά αναφέρονται οι ταινίες «Χανκ και Άσα» του Τζέιμς Ε. Νταφ, το μοντέρνο βωβό φιλμ «Η φωνή των άφωνων» του Μαξιμόν Μόνιχαν και το «Ένα ξόρκι για να διώξεις το σκοτάδι» των Μπεν Ράσελ και Μπεν Ρίβερς. Όπως πάντα οι ανοιχτοί ορίζοντες συστήνουν νέους, πρωτοποριακούς δημιουργούς ενώ παράλληλα παρουσιάζουν νέες δουλειές γνώριμων και καταξιωμένων σκηνοθετών που έχουν αφήσει το δικό τους ξεχωριστό στίγμα.

Φέτος, θα παρουσιαστεί η καινούργια ταινία του Ρόμαν Πολάνσκι, «Η Αφροδίτη με τη γούνα»,  διασκευή του ομώνυμου θεατρικού έργου του Ντέιβιντ Ιβ, καθώς και το βραβευμένο στο φεστιβάλ των Καννών «Πατέρας και γιος» του Ιάπωνα Χιροκάζου Κόρε Έντα.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει κι η ταινία του Μοχάμαντ Ρασούλοφ «Τα χειρόγραφα δεν καίγονται» σχετικά με τη λογοκρισία από το ιρανικό καθεστώς. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Ρασούλοφ, έχει υπάρξει «θύμα» της εν λόγω λογοκρισίας, καθώς του έχει απαγορευθεί η άσκηση της σκηνοθετικής δραστηριότητας. Επιπλέον, θα παρουσιαστεί η βραβευμένη στο Τορόντο ασπρόμαυρη ταινία «Ida» του Πολωνού Πάβελ Παβλικόφσκι, καθώς και οι  καινούργιες δουλειές της Κέλι Ράιχαρτ «Κινήσεις στο σκοτάδι», της Βαλέρια Μπρούνι « Ένας πύργος στην Ιταλία» και του Ξαβιέ Ντολάν «Tom At the Farm». Μεταξύ άλλων, στο πρόγραμμα του τμήματος θα συναντήσουμε ταινίες με σημαντικά βραβεία από μεγάλα διεθνή φεστιβάλ, ταινίες που έχουν αποτελέσει επίσημες προτάσεις των χωρών τους για όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, ντοκιμαντέρ που καταπιάνονται με φλέγοντα ζητήματα και δημιουργίες που διεισδύουν σε ακραίες και περιθωριακές καταστάσεις.

Ματιές στα Βαλκάνια 1994 – 2013

Με αφορμή τα είκοσι χρόνια του τμήματος, εκτός από σύγχρονες βαλκανικές παραγωγές, θα παρουσιαστεί κι ένα αναδρομικό αφιέρωμα σε δεκαεπτά ταινίες σταθμούς του κινηματογράφου των Βαλκανίων. Μεταξύ των ταινιών αυτών συγκαταλέγονται η «Βελανιδιά» του Λουτσιάν Πιντιλίε, το «Μην Κρέμεστε απ΄ το Παράθυρο» του Νάε Καρανφίλ, η «Αθωότητα» του Ζέκι Ντεμιρκουμπούζ, το «Χωριό» του Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν, η «Οδύσσεια του Κυρίου Λαζαρέσκου» του Κρίστι Πούιου, το «Σεράγεβο σ’ αγαπώ» της Γιασμίλα Ζμπάνιτς, το «Γάλα»του Σεμί Καπλάνογλου και πολλές άλλες κορυφαίες ταινίες της βαλκανικής κινηματογραφίας.

Στα πλαίσια του αφιερώματος αυτού θα παρευρεθούν στο φεστιβάλ καταξιωμένοι και αναγνωρισμένοι βαλκάνιοι σκηνοθέτες όπως οι Ρουμάνοι Κορνέλιου Πορουμπόιου και Κρίστι Πούιου, ο Τούρκος Ρεχά Ερντέμ, ο Κροάτης Βίνκο Μπρέσαν και ο Βούλγαρος Λιουντμίλ Τοντόροφ.

Όσον αφορά το κύριο μέρος του προγράμματός τους, οι Ματιές στα Βαλκάνια περιλαμβάνουν ταινίες γνωστών σκηνοθετών αλλά και νέων ανερχόμενων δημιουργών. Μεταξύ των ταινιών που θα προβληθούν συναντάμε τις εξής: το «Όταν βραδιάζει στο Βουκουρέστι ή Μεταβολισμός» του Ρουμάνου Κορνέλιου Πορουμπόιου (δημιουργού του εξαιρετικού Αστυνομία, Ταυτότητα), τη σουρεαλιστική ασπρόμαυρη ερωτική ιστορία «Φωτίζεις τη νύχτα» του Τούρκου Ονούρ Ινλί, το αντιπολεμικό «Τζιν» του Τούρκου Ρεχά Ερντέμ, το «Σπίτι κανενός» της Ντενίζ Ακτσάι σχετικά με την ανατροπή των ισορροπιών εντός της οικογένειας, την «Εξαφάνιση» του Σέρβου Μίλος Πούσιτς που πραγματεύεται τη σύγκρουση γενεών, το μινιμαλιστικό «Ο Ιαπωνικός σκύλος»  του Ρουμάνου Τουντόρ Κριστιάν Γιουργίου με θεματικό άξονα τη μοναξιά, την «Αγρύπνια» της Μολδαβής Άνα-Φελίτσια Σκουτέλνικου που επιχειρεί μια εθνογραφική προσέγγιση των παραδόσεων του πένθους και την καυστική σάτιρα «Τα παιδιά του ιερέα» του Κροάτη Βίνκο Μπρέσαν.Στο βαλκανικό πρόγραμμα συγκαταλέγονται επίσης και ταινίες μικρού μήκους νέων βαλκάνιων δημιουργών.

Ελληνικές ταινίες

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης και οι ελληνικές ταινίες που αναμένεται να προβληθούν στα διάφορα τμήματα του 54ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Πολυαναμενόμενες πρεμιέρες στα πλαίσια του Διεθνούς Διαγωνιστικού, του Ελληνικού Πανοράματος και των Ειδικών Προβολών, κινηματογραφικά σχέδια στο Crossroads και συμμετοχές στο Works in Progress αλλά και στην Ψηφιακή Βιβλιοθήκη…

Περιμένουμε το βραβευμένο στο Φεστιβάλ Βενετίας «Miss Violence» του Αλέξανδρου Αβρανά, μια ταινία για τη βία ιδωμένη μέσα από τα μυστικά μιας δυσλειτουργικής οικογένειας,  το «Να κάθεσαι και να κοιτάς» του Γιώργου Σερβετά που πραγματεύεται τις δυσδιάκριτες πτυχές της βίας αλλά και το «Η Αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά» της Ελίνας Ψύκου σχετικά με τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Το Wild Duck του Γιάννη Σικαρίδη επίσης, πραγματεύεται τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία και την κατάπτωσή της σε ηθικό επίπεδο, ενώ «Ο Χειμώνας» του Κωνσταντίνου Κουτσολιώτα αναφέρεται στην αντιμετώπιση του παρελθόντος αλλά και του ίδιου μας του εαυτού. Θα προβληθούν επίσης, οι ταινίες « Ο Προφήτης» του Δημήτρη Πούλου,  «Goldfish» του Θάνου Τσαβλή και «Η τελευταία φάρσα» του Βασίλη Ραΐση.

Αφιέρωμα στον αργεντίνικο κινηματογράφο

Το 54ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, πραγματοποιεί ένα πολύ ενδιαφέρον αφιέρωμα στο σύγχρονο αργεντίνικο κινηματογράφο με ταινίες που εστιάζουν μεταξύ άλλων στις ταξικές διαφορές, στη , σύγκρουση μεταξύ γενεών, στο αδιέξοδο της νέας γενιάς, καθώς και σε θέματα ταυτότητας και επιστροφής στη φύση. Στα πλαίσια του αφιερώματος θα παρουσιαστούν οι ταινίες: «Los Duenos» των Αγκουστίν Τοσκάνο και Εζεκιέλ Ραντούσκι, μια ταινία που πραγματεύεται την έννοια της ιδιοκτησίας,

το «La Paz» του Σαντιάγκο Λόσα , το βραδυφλεγές δράμα «Hawaii» του Μάρκο Μπέργκερ, η «Viola » του Ματίας Πινιέιρο σχετικά με τις λεπτές ισορροπίες των ερωτικών σχέσεων, το ελαφρώς πειραματικό «Noche» του Λεονάρντο Μπρεζίτσκι, το «Leones» της Χασμίν Λόπες με έντονα μεταφορική διάθεση και το «Deshora» της Μπάρμπαρα Σαρασόλα-Ντέι που αναφέρεται σε καταπιεσμένα πάθη που επιφέρουν απρόβλεπτες συμπεριφορές.

Βραβεία Lux

Το βραβείο που απονέμει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα διεκδικήσουν φέτος οι ταινίες «Ραγισμένα Όνειρα» του Φέλιξ φαν Γρούνινγεν, «Ο εγωιστής γίγαντας» της Κλίο Μπάρναρντ και «Μέλι» της Βαλέρια Γκολίνο, ενώ στα highlights του 54ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης συγκαταλέγεται και η παρουσία της Γκολίνο για την παρουσίαση της ταινίας της.

Το κοινό θα έχει τη δυνατότητα να ψηφίζει την ταινία της προτίμησής του στην ιστοσελίδα luxprize.eu ή στην αντίστοιχη σελίδα στο facebook, ενώ η βράβευση θα πραγματοποιηθεί στις 11 Δεκεμβρίου.

Λήξη με την οσκαρική «Nebraska» του Αλεξάντερ Πέιν

Τη λήξη του φετινού φεστιβάλ θα σηματοδοτήσει η ταινία «Nebraska» παρουσία του σκηνοθέτη της  Αλεξάντερ Πέιν. Το ασπρόμαυρο road movie αποτυπώνει τη γλυκόπικρη σχέση ενός πατέρα με το γιο του, ενώ μέσα από τη διαδρομή του πρωταγωνιστή προσφέρει στον θεατή διαφορετικές και ασυνήθιστες εικόνες της Αμερικής. Το ρόλο του πατέρα ενσαρκώνει ο Μπρους Ντερν, η ερμηνεία του οποίου βραβεύτηκε στο φεστιβάλ των Καννών

Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ