Χανς Πέτερ Μόλαντ

Συνέντευξη στον Ιάκωβο Γωγάκη

Ο αποκαλούμενος Ρίντλεϊ Σκοτ της Νορβηγίας, ο 60 χρόνος Χανς Πέτερ Μόλαντ, βραβευμένος για τις διαφημίσεις του σε όλα τα μεγάλα φεστιβάλ του κόσμου, κάνει το όνειρό του πραγματικότητα, σκηνοθετώντας μια ταινία εκδίκησης, το ”Με σειρά εξαφάνισης”, αποκαλύπτοντας το πρωτόγονο αυτό συναίσθημα, του  οφθαλμόν αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος. Χιούμορ… θανατηφόρο, κοινωνικές αναφορές σε καταστάσεις γνώριμες ακόμα και στην Ελλάδα, μια ομάδα εκπληκτικών ηθοποιών με ναυαρχίδα τον Στέλαν Σκάρσγκαρντ, συνθέτουν την πιο πρωτότυπη ταινία του περυσινού Φεστιβάλ Βερολίνου, με πρώτη προβολή στους ελληνικούς κινηματογράφους στις 2/4.

Ποιο ήταν το ερέθισμά σας για αυτό το τόσο ευφάνταστο σενάριο;

Ήταν μια ιδέα των τελευταίων χρόνων, που την επεξεργαζόμουν σε φιλοσοφικό επίπεδο. Ήθελα να δείξω πως ένας αγνός άνθρωπος, με αρετές και αναγνώριση, ο οποίος θεωρεί τον εαυτό του πολιτισμένο και ταυτόχρονα οι άλλοι του δίνουν τον τίτλο ως του πιο έντιμου πολίτη της μικρής κοινότητας που ζει και εργάζεται, μπορεί να τεμαχιστεί, να βγει εκτός ορίων, από την ωμή και ζωώδη συμπεριφορά της κοινωνίας και να ζητήσει εκδίκηση, παίρνοντας τον νόμο στα χέρια του, αλλοιώνοντας την μέχρι τότε καθαρή ηθική του στάση. Το κίνητρο του, ήταν ο μεγάλος του πόνος, για το θάνατο του παιδιού του, μετά από υπερβολική δόση ναρκωτικών ουσιών. Από αυτό το σημείο ουσιαστικά, ξεκινάει η ταινία.

Με βάση αυτό το δεδομένο, θα περίμενε κανείς να δει είτε ένα σκληρό δράμα είτε ταινία καταιγιστικής δράσης. Αντίθετα, το έργο μπορεί να θεωρηθεί από γκανγκστερικό μέχρι και σκοτεινή-μαύρη κωμωδία. Γιατί επιλέξατε να παίξετε με τις εναλλαγές και να αναμείξετε τα διάφορα είδη;

Μετά από 6 ταινίες μεγάλου μήκους, οραματιζόμουν η έβδομη να μου επέτρεπε μια κάποια μεγαλύτερη ευελιξία, να μην αναγκαστώ να βάλω όριο, να μην την περιορίσω σε ένα συγκεκριμένο ύφος και είδος. Η απώλεια του παιδιού είναι αναμφισβήτητα τραγικό γεγονός, αλλά η φιλοδοξία μου ήταν, την ίδια στιγμή που αυτός ο πατέρας θρηνεί το παιδί του, να μπορεί ο θεατής να ξεγλιστρήσει και σε μια πιο αστεία κατάσταση, τραγελαφική θα έλεγα, δίχως να θεωρηθεί εμπαιγμός ως προς αυτό το γεγονός, άλλωστε και στην ίδια τη ζωή, εναλλάσσεται ακόμα και την ίδια στιγμή, η λύπη με το γέλιο, απλά πολλές φορές δεν γελάμε δυνατά γιατί δεν πρέπει.

Πως θα το χαρακτηρίζατε το “Με σειρά εξαφάνισης”;

Έργο που έχει όλα τα χαρακτηριστικά του γουέστερν, αντί όμως για την έρημο υπάρχουν τα παγόβουνα, τα χιονισμένα βουνά της Νορβηγίας, που οδηγούν τον πρωταγωνιστή στην πόλη, με μια καλλιτεχνική απεικόνιση του τοπίου.

Πολλοί ήταν εκείνοι στο Φεστιβάλ Βερολίνου, που μίλησαν για ύμνο προς τους αδελφούς Κοέν. Το συμμερίζεστε;

Εκτιμώ τον κινηματογράφο των Κοέν, θα έλεγα όμως ότι είναι μια ταινία που εξερευνά την ευρωπαϊκή κοινωνία. Καταπιάνομαι με το μεταναστευτικό, τις διαφορετικές εθνότητες που υπάρχουν στην Ευρώπη, τη δυσπιστία των αυτοχθόνων για τους μετανάστες, τη δικιά τους ηθική και ανηθικότητα. Το γεγονός ότι έζησα πολλά χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες, στη χρυσή εποχή των 70s και στην αφθονία καλών κωμωδιών, όπως ήταν οι ταινίες του Μπίλι Γουάιλντερ και του Ρόμπερτ Όλτμαν, είναι λογικό να μου είχαν ασκήσει κάποια επίδραση, ορατή ίσως και σε αυτό  το τελευταίο μου φιλμ.

Αποδέχεστε την άποψη ότι η συγκεκριμένη ταινία ανήκει σε ένα διαφορετικό στιλ από το υπόλοιπο Νορβηγικό σινεμά που γνωρίζουμε, όσον αφορά κυρίως το παράξενο της χιούμορ, ή υπάρχουν ομοιότητες;

Συμφωνώ. Δεν ανήκει στην κατηγορία του τυπικού σκανδιναβικού κινηματογράφου. Πιστεύω βέβαια, ότι υπάρχουν σκηνοθέτες από τη χώρα μου που διαθέτουν την ίδια αίσθηση του χιούμορ. Ασφαλώς η νορβηγική κουλτούρα είναι διάχυτη στο έργο. Ο πρωταγωνιστής, ο Νίλς( Στέλαν Σκάρσγκαρντ) διαθέτει  ηθικούς κανόνες και στην αρχή τουλάχιστον, η  κοινωνία θα τον ανταμείψει.

Ο ηθοποιός Στέλαν Σκάρσγκαρντ αποδεικνύεται πιστός σας συνοδοιπόρος. Πως εξελίσσεται μέσα στον χρόνο αυτή η επαγγελματική σχέση;

Συνεργαζόμαστε για τέταρτη φορά. Η πρώτη επαφή έγινε το 1994 για το “Zero Kelvin”. Τότε, είχαμε τη περιέργεια να δουλέψουμε και οι δύο σε πιο βαθιά νερά και το κίνητρο ήταν η εξερεύνηση ενός “απαίσιου” χαρακτήρα, τον οποίο κράταγε ο Στέλαν. Ήρθε στα γυρίσματα με μερικές συναρπαστικές ιδέες που δεν είχα σκεφτεί, τις κράτησα, αλλά ένιωσα ενοχές, γιατί το έργο με οδήγησε σε νέους δρόμους που δεν είχα σχεδιάσει. Το ρίσκο όλο και αυξανόταν, δεν ήξερα αν θα βγει μια καλή ταινία. Η ταινία άρεσε, αλλά αυτό που έμεινε σε μας, ήταν ότι δείξαμε πως είναι η ζωή εκεί έξω. Από τότε, δουλεύουμε πάνω σε κοινή μεθοδολογία και κτίζουμε πάνω σε αυτήν, ταινία με ταινία. Οι αποτυχίες είναι μέσα στο πρόγραμμα. Δεν είμαι ο πιο γενναίος άνθρωπος στον κόσμο, αλλά οφείλουμε να παίρνουμε ρίσκα. Με τον Στέλαν τα παίρνουμε μαζί τα ρίσκα και σαν φίλοι και σαν συνεργάτες.

Συνέντευξη από Φεστιβάλ Βερολίνου 2014

“Με σειρά εξαφάνισης” από 2/4 στους κινηματογράφους σε διανομή Feelgood