Το Μονοπάτι των Χαμένων Ψυχών

Κριτική Ιάκωβος Γωγάκης

Ο Ντελ Τόρο, περιορίζει την οπτική του τρόμου, απομακρύνεται αισθητά, αλλά όχι απόλυτα,  από τα αμφίβια και τις φιγούρες των τεράτων , όπως έπραξε επί παραδείγματι στις ταινίες « Η Μορφή του Νερού και « Ο Λαβύρινθος του Πάνα».
Αντιθέτως, διαβλέπει για το σήμερα, μια παλινδρόμηση στη βαρβαρότητα του παρελθόντος ( αναβίωση του πολέμου) και διατηρεί στο προσκήνιο,  τις αντιφάσεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς και τη διολίσθηση στον ατομικισμό, όπως την επαινεί και την πριμοδοτεί το αμερικανικό σύστημα αξιών και η δυτική κουλτούρα.
Η ταινία διαδραματίζεται στις Η.Π.Α, στα ταραγμένα χρόνια της οικονομικής ύφεσης, μερικούς μήνες προτού ξεσπάσει ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος.
Ο Ντελ Τόρο, ακολουθεί τα βήματα του Σταν (Μπράντλεϊ Κούπερ ), από τη στιγμή που θα βάλει φωτιά στο σπίτι του ( κι ένα ανθρώπινο πτώμα μέσα εκεί, γίνεται παρανάλωμα του πυρός). Αργότερα, θα βρεθεί σε λούνα παρκ και θα πιάσει εκεί δουλειά.
Κρυφό- αλαζόνας, χειριστικός και φιλόδοξος, ο Σταν θα σαγηνεύσει τα πλήθη αλλά και δύο γυναίκες που εργάζονται στο καρουζέλ, την μάντισσα  ( Τόνι Κόλετ)και την ορφανή προστατευόμενη των υπολοίπων , την Μόλι( Ρούνι Μάρα).
Θα «παίξει «και με τις δύο γυναίκες, μα με την πιο συνεσταλμένη – που ήταν «του χεριού του »-, την Μόλι, θα την πάρει μαζί του στο Σικάγο, στην αναζήτησή περισσότερων χρημάτων , μέσα από τα τρικ της μαντικής και της προώθησης του εαυτού του, σαν να κουβαλάει μαζί του, ξεχωριστές ικανότητες.
Η γνωριμία, με τη ψυχολόγο Λίλιθ Ρίτερ ( Κέιτ Μπλάνσετ) , αλλά και με έναν δικαστή  ( τον ερμηνεύει ο αγνώριστος Ρίτσαρντ Τζένκινς ), οδηγεί σταδιακά τον Σταν, σε ένα βάναυσο παιχνίδι σε θολά όρια, ανάμεσα στη λογική και στην παράνοια , αντιλαμβανόμενος κάπως αργά, ότι υπάρχουν κι άλλοι σαν αυτόν, έτοιμοι να κάνουν τα πάντα για να κυριαρχήσουν.

Η περίοδος διαμονής του Σταν στο λούνα παρκ, καταλαμβάνει περίοπτη θέση στην ιστορία του Ντελ Τόρο.
Αποτελεί το πρώτο μέρος , με τον Μεξικανό σκηνοθέτη να πλαισιώνει τους ξύλινους εξωτερικούς χώρους με αρχιτεκτονική φαντασία και μπαρόκ αισθητική, ενώ τις συνθήκες παραμέλησης και ανασφάλειας του θεματικού πάρκου, τις αποτυπώνει και με το φρικιαστικό σόου του Κλεμ ( τον ερμηνεύει εκπληκτικά ο Γουίλεμ Νταφόε).
Το κινηματογραφικό σασπένς και τα φιλοσοφικά μηνύματα, εμφανίζονται στο δεύτερο μέρος της ιστορίας. Διαδραματίζεται σε αστικό περιβάλλον.

Το διακύβευμα όμως, ανάμεσα στα τέσσερα βασικά πρόσωπα της ιστορίας, χρειαζόταν πιο άμεση διασύνδεση-ίσως- και λιγότερη σεναριακή φλυαρία, όπως λόγου χάριν, η ιστορία με το νεκρό παιδί του δικαστή. Ιδιαίτερα όμως, χρειαζόταν να εξερευνήσει περισσότερο, την αμφίδρομη έλξη του Σταν και της Λίλιθ, όπου θα μπορούσε να ισχύσει το εξής: κύλησε ο τέντζερης και βρήκε το καπάκι.
Ο Ντελ Τόρο, έχοντας την ευχέρεια να επιλέξει  τα κατάλληλα πρόσωπα για τους κατάλληλους ρόλους- τόση υπεραφθονία επιλογών μόνο το  αμερικανικό σινεμά μπορεί να προσφέρει -, θα το πράξει και θα κατασκευάσει ένα περίτεχνο έργο, που παραπέμπει στην νουάρ επιδραστική οπτική του Όρσον Γουέλς, όπου το βασίλειο της Αμερικής, δεν αντικατοπτρίζει μονάχα την επιτυχία μέσω της προσωπικής αναρρίχησης, αλλά και τη βίαιη κατάβαση, από τη μια μέρα στην άλλη.
Αντικατοπτρίζει,  και τις μεθόδους που καταφεύγει μέρος του κόσμου για να καταλαγιάσει τους φόβους του, να βρει απαντήσεις για το παρελθόν και για το μέλλον του, σε ένα σκηνικό, είτε αστικό είτε αγροτικό, που φανερώνει μια παρακμή( 1939-1940)  όπως αλληγορικά παρουσιάζεται, μπορεί να είναι και το 2022.
Οι δυνατότητες του Μπράντλεϊ Κούπερ είναι δεδομένες , τις έχει αποδείξει και στο πρόσφατο παρελθόν ( Μην Κοιτάτε Πάνω).
Έδωσε όμως την εντύπωση, μιας  διεκπεραιωτικής στάσης, σε διάφορα σημεία της ταινίας, είτε στο πάρκο είτε με τον τρόπο που αλληλοσυνδεόταν με τους δύο κεντρικούς γυναικείους ρόλους.

Αντιθέτως, σε κάποιες άλλες σκηνές, όπως στις στιγμές του σασπένς και στις στιγμές καταδίωξης, εκφράστηκε με μεγαλύτερη πειθώ. Η τελευταία δραματική σκηνή, ανήκει στις θετικές του στιγμές.

Η Κέιτ Μπλάνσετ, αρχίζει να δημιουργεί ένα σαγηνευτικό προφίλ femme fatale , και σε αυτή την ταινία,  της ταίριαζε γάντι, όπως και ο εσωτερικός ρόλος που ερμήνευσε η Ρούνι Μάρα. Θύμιζαν αμυδρά, τις παρουσίες τους στην ταινία Κάρολ.

” Το Μονοπάτι των Χαμένων Ψυχών” από την Πέμπτη 20 Ιανουαρίου στους κινηματογράφους