Ο Πατέρας

Κριτική Ιάκωβος Γωγάκης

Ταινία για τις διαταραχές μνήμης, την καλπάζουσα μορφή άνοιας και για το ενοχοποιητικό δίλημμα, εσαεί φροντίδα στους ηλικιωμένους γονείς ή το όριο στην αυτοθυσία, είναι -για τα παιδιά- λυτρωτικό επίτευγμα;
O Γάλλος συγγραφέα, Φλοριάν Ζελέρ, κατέχει τα ψυχολογικά μοτίβα και τον ιδιαίτερο δεσμό κόρης- πατέρα, κατέχει και τη σχέση αγοριού με μητέρα( στην Ελλάδα έχει παρουσιαστεί το θεατρικό του έργο «Ο Γιος») και οραματίζεται την ιστορία του ηλικιωμένου Αντρέ και της θυγατέρας του, πρωτίστως ως θεατρικό έργο.
Όπως και έγινε.
Έδωσε τον τίτλο «Le Pere»( Ο Πατέρας), το έργο ανέβηκε στο Παρίσι το 2012, παίχτηκε επίσης στο  Μπρόντγουεϊ  του Λονδίνου και σε άλλες μικρές και μεγάλες θεατρουπόλεις.
Ο Φλοριάν Ζέλερ κρατάει και στην κινηματογραφική μεταφορά, τα σκηνοθετικά ηνία .
Καλεί μαζί του, όχι Γάλλους αλλά δύο κορυφαίους Βρετανούς ηθοποιούς, τον Άντονι Χόπκινς και την Ολίβια Κόλμαν, για να ερμηνεύσουν τους κεντρικούς ρόλους, με επίκεντρο μια καλοδιατηρημένη παραδοσιακή αγγλική οικία.
Η μεγάλη οθόνη και εγκλωβίζει αλλά και λύνει τα χέρια του σκηνοθέτη αλλά και του Έλληνα μοντέρ, του Γιώργου Λαμπρινού( υποψήφιος για Όσκαρ στην κατηγορία του) και μαζί παίζουν ένα παιχνίδι με το κοινό, τριών διαφορετικών ιστοριών, όπου η στάση του Αντρέ παραμένει αμετάβλητη, ενώ της θυγατέρας του ( Άννα) , είναι μεταβαλλόμενη, όπως επίσης,  των γυναικών που εμφανίζονται για να φροντίσουν τον Αντρέ αλλά και των προσωπικών σχέσεων της κόρης του.
Είναι άραγε το Αλτσχάιμερ,  που θα πυροδοτήσει τον σκοτεινό ναρκισσισμό του, την καταθλιπτική του στάση, να μην ανοίγει τα παντζούρια του σπιτιού του, ή η λογοδιάρροια του, η επιθυμία του να είναι το επίκεντρο της προσοχής των πάντων και βεβαίως της κόρης του, προϋπήρχε της πάθησης του ;
Ο Ζέλερ, αφενός τις ψυχολογικές διεργασίες των ηρώων του, φαίνεται να τις κατέχει εξαιτίας της θεατρικής του παιδείας, αφετέρου, η κινηματογραφική του παιδεία είναι περιορισμένη και ως εκ τούτου δεν μπορεί να ξεκλειδώσει πλήρως, τις δυνατότητες του κινηματογραφικού μέσου.
Επί παραδείγματι , είναι φανερή η αδυναμία του να δημιουργήσει ένα αυτόνομο κινηματογραφικό περιβάλλον. Η ταινία του Μίκαελ Χάνεκε « Αγάπη», βρίσκεται διαρκώς στο μυαλό μας, άλλωστε σε μια σκηνή της ταινίας και ο ίδιος ο σκηνοθέτης αναγνωρίζει πως και στο δικό του μυαλό, βρίσκεται παρούσα η συγκεκριμένη ταινία.
Είναι εμφανής η ροπή προς τη θεατρική τέχνη,γίνεται αντιληπτή και από τη διακοσμητική πινελιά του σκηνικού.

Υπάρχουν όμως στο έργο, δυνατές στιγμές, όπου το Αλτσχάιμερ υποχωρεί και οι δύο χαρακτήρες- ιδίως ο Αντρέ, αποδέχεται την ψευδαίσθηση ως απόδραση από τα τραυματικά συμβάντα της πραγματικής ζωής , όπως στο θεατρικό έργο του Άλμπι« Ποιος Φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ»  αλλά και από τις εμφανείς αναφορές, στον περικυκλωμένο -από γυναίκες- πατέρα, στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Στρίντμπεργκ, ο οποίος -πατέρας- οδηγήθηκε μέσα σε ένα 24ώρο στην παραφροσύνη, από τον διακαή του πόθο να ελέγξει τη ζωή της κόρης του.
Ο Άντονι Χόπκινς στα 83 του, διατηρεί το μεγαλείο του “σοφού” ηθοποιού και ισορροπεί μοναδικά σε τρεις γοητευτικές αποκλίνουσες συμπεριφορές ενώ η Ολίβια Κόλμαν,  χαμογελαστή, γαλήνια, με απλότητα και δοτικότητα, είναι η ώριμη παρουσία που μιλάει τη γλώσσα της λογικής. Θα θυσιάσει την προσωπική της ευτυχία, για να παραμείνει εγκλωβισμένη,  μέσα στο σύνδρομο του καλού παιδιού;