Poor Things

Κριτική Ιάκωβος Γωγάκης

Ο Γιώργος Λάνθιμος, επιστρέφει στα κινηματογραφικά σαλόνια-5 χρόνια μετά την οσκαρική ταινία «Η Ευνοούμενη»-   έτοιμος να ξανακούσει επευφημίες αλλά κι  αποδοκιμασίες.

Κάποιοι τον στέλνουν στα «ουράνια», χαρακτηρίζοντας και τη νέα του ταινία ( Poor Things), πρωτοποριακή,  άρτια όσο οι ταινίες του Μπουνιουέλ και του Μελιές και κάποιοι άλλοι τον στέλνουμε στην πυρά, καθώς η αφήγησή του εξακολουθεί να είναι επιφανειακή, επιδιώκοντας να χαρακτηριστεί βλάσφημος-προκλητικός, όπως το επιβάλλει η τάση της εποχής, ενώ θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς, πως η βλασφημία και η πρόκληση στη νέα του ταινία,  επέρχονται  τεχνηέντως, μακριά από την ομαλή εξέλιξή τους , όπως η ίδια η πλοκή θα όριζε.

Η ταινία φαντασίας αφορά τη Βικτωριανή εποχή και στηρίζεται -ελεύθερα- στο μυθιστόρημα του Σκοτσέζου συγγραφέα Αλισντερ Γκρέι , αλλά παραπέμπει ευθέως στη σημερινή εποχή.

Μπορεί από τη μια ο Γιώργος Λάνθιμος να  αναγνωρίζει ότι οι γυναίκες είναι   όντα που αναζητούν την εξωστρέφεια,   που κοιτάνε τον κόσμο, που αλληλεπιδρούν  μαζί του και οφείλουν να αντιδρούν  σε οποιαδήποτε μορφή χειραγώγησης- όπως επί παραδείγματι η Μπέλα ( Έμα Στόουν), αλλά δεν ισχυρίζεται το ίδιο για τους άνδρες, τους οποίους –όλους- τους περνά από γενεές δεκατέσσερις και παρουσιάζει τη φιγούρα του δημιουργού-που παραπέμπει στον πατέρα ( Γουίλεμ Νταφόε) ως του καθοδηγητή στην ικανοποίηση των δικών του επιδιώξεων. Ακολουθεί ο αρραβωνιαστικός της ο οποίος διαμέσου της Μπέλα επιδιώκει να εκπληρώσει τις  φιλοδοξίες του, αλλά αργότερα κι ο εραστής της ( Μαρκ Ράφαλο), ο οποίος αποσκοπεί στον ωφελιμισμό και στο να αντισταθμίσει την ανασφάλεια του, έχοντας πλάι του,  τη νεαρή όμορφη  γυναίκα, όπως την επιθυμεί , δηλαδή να είναι « του χεριού του».

Ο Γιώργος Λάνθιμος,  αντί να κατευνάσει, πυροδοτεί εκ νέου τη λυσσαλέα μάχη ανάμεσα στα δύο φύλα, εν αντιθέσει με την ταινία «Barbie», όπου στο φινάλε της,  υπήρξε ισορροπία.  Δεν είναι δεδομένο ότι το « Poor Things» ξεσκεπάζει την άνιση μεταχείριση των γυναικών, αντιθέτως εξωτερικεύει την κυρίαρχη νόρμα του φύλου, εξαιτίας μιας επιδερμικής  απολυτότητας που λέει ότι  «  οι άντρες είναι καιροσκόποι και μπορεί να βρεθούν σε υποδεέστερη θέση , αρκεί οι γυναίκες και δη οι ωραίες με τα πρότυπα της εποχής, να χρησιμοποιήσουν  με εξυπνάδα το αιδοίο τους, το οποίο  σέρνει μέχρι και καράβι».

Η πλήρης  σεξουαλική απελευθέρωση της ηρωίδας, θα επέλθει στις  περιπλανήσεις της, σε Λισσαβόνα και  Αλεξάνδρεια, ενώ στο Παρίσι συνειδητά εκπορνεύεται σε οίκο ανοχής, όπως επίσης θα δοκιμάσει και την σεξουαλική εμπειρία, με ένα πρόσωπο του ιδίου φύλου. Η έννοια των ορίων και των μη ορίων τίθεται στην ταινία,

με τον Γιώργο Λάνθιμο να αποφασίζει ότι δεν χρειάζονται όρια. Όλα καθορίζονται από το πως αντιλαμβάνεται κανείς την ελευθερία.

Ένας Γάλλος σκηνοθέτης, ο Φρανσουά Οζόν, καμιά δεκαετία πίσω στο χρόνο,  σκηνοθέτησε την ταινία « Νέα και Όμορφη», για τις σεξουαλικές αναζητήσεις μιας νεαρής γυναίκας, λιγότερο ομιλητικής από την Μπέλα του Γιώργου Λάνθιμου, περισσότερο ανήσυχη , αλλά και με μια σκηνοθετική ματιά, κριτική στο γαλλικό μεσοαστισμό και των ανδρών και των γυναικών. Ο Λάνθιμος είναι αναίτια θορυβώδης , κοιτάει μέσα από τον  παραμορφωτικό φακό που τον βολεύει.

Το « Poor Things» είναι υπερφλύαρο, μονόπλευρο,   μονοδιάστατο, mainstream, μοδάτο και σεναριακά βαρετό.

Η Έμα Στόουν, ο Μάρκ Ράφαλο και ο Γουίλεμ Νταφόε, απέδειξαν σε άλλες ταινίες του παρελθόντος το εύρος των υποκριτικών τους δυνατοτήτων και δεν ήταν στο « Poor Things», ο ρόλος της  ζωής τους.

“Poor Things” από 1/1/2024 στους κινηματογράφους