The House That Jack Built

Κριτική από το Φεστιβάλ Καννών Ιάκωβος Γωγάκης

Πέρασαν επτά χρόνια από την τελευταία συμμετοχή του Λαρς φον Τρίερ στο Φεστιβάλ Καννών, χαρακτηριζόμενος -τότε- ανεπιθύμητο πρόσωπο, εξαιτίας των φιλοχιτλερικών δηλώσεών του, κατά τη διάρκεια της  συνέντευξης τύπου της ταινίας “ Μελαγχολία”.

Επιστρέφει στον τόπο του “ εγκλήματος”, με καινούρια ταινία( εκτός συναγωνισμού), η οποία κουβαλάει μαζί της την αύρα των πρώτων του  “ αθώων”, εξπρεσιονιστικών δημιουργημάτων,-όπως ήταν “ Το Στοιχείο του Εγκλήματος”- ταυτόχρονα μεταφέρει στο έργο και τις ακατανόητες ιδέες του, οι οποίες γίνονται κατανοητές μόνο από τον ίδιο, όπως επί παραδείγματι ήταν η εντελώς ασύνδετη σφήνα με τα είδωλα.  Είδωλο είναι ο Χίτλερ, ο Στάλιν, ο Μάο, ενώ φτιάχνει μια εμβόλιμη σφήνα-κάπως αδόκιμη-συρραφή των τελευταίων του ταινιών, ξεκινώντας από τον “Αντίχριστο”.

Οι προσωπικές του ιδεοληψίες είναι αρκετές μέσα στο 150λέπτο  δημιούργημά του και  αποτελούν  αυτο-μαστίγωμα. Εάν αποφεύγονταν, θα μπορούσε το “The House That Jack Built”  να χαρακτηριστεί ως το πιο επιστημονικά τεκμηριωμένο έργο για τη ψυχοπαθολογία των serial killers.

Ο Τρίερ ακολουθεί τα βήματα του “ Μελαγχολία” και του “Νυμφομάνιακ”.

Εισβάλλει στο θέμα που τον ενδιαφέρει με ενδελεχή μελέτη,  είτε είναι η κατάθλιψη στο πρώτο, η νυμφομανία στο δεύτερο, οι μανιακοί δολοφόνοι στο τρίτο.

Ο δικός του  “ Τζακ ο Αντεροβγάλτης” έχει ανεπτυγμένο ναρκισσισμό, ενώ η κάθε μία από τις δολοφονίες αντικατοπτρίζει  τα διαφορετικά κίνητρα των πράξεων παραφροσύνης, από ένα πρόσωπο το οποίο δεν δείχνει να έχει σημάδια παραφροσύνης.

Η εμφάνιση  της δεύτερης γυναίκας και της ύπαρξης παιδιών, με τον τρόπο που παρουσιάζεται, μας επιτρέπει να συνδέσουμε τον μανιακό δολοφόνο με την παιδική ηλικία και τη σχέση μητέρας-παιδιού, παρότι εκ πρώτης όψεως δεν φαίνεται να συσχετίζεται.

Ο Τζακ δρα αλληλεπιδρώντας με το εξωτερικό περιβάλλον, τα ερεθίσματα που λαμβάνει και με ιδεοψυχαναγκαστικά  χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του( τελειομανία και   καθαριότητα…καθαρίζει μέχρι και  τα αίματα, να και το black humor).

Οι δολοφονίες είναι μεγαλειώδεις, αλλά προτού αφαιρέσει μια ζωή, χειραγωγεί τα θύματά του, τα εξυψώνει μέχρι να τα εξευτελίσει.

Ο Τρίερ παραμένει ευφυής και η απόδειξη έρχεται από το γεγονός πως βάζει τον Τζακ( Ματ Ντίλον) και σε ρόλο αφηγητή, απέναντι από έναν αόρατο- για αρκετή ώρα- συνομιλητή( Μπρούνο Γκανζ), όπως έπραξε και στο “ Νυμφομάνιακ” ( Σαρλότ Γκενσμπούρ-Στέλαν Σκάρσγκαρντ), δημιουργώντας μια παράλληλη αφήγηση, η οποία δημιουργεί πολλά ερωτήματα για την κατάληξη της.

Βέβαια, πλανάται πλάνην οικτρά όποιος πιστεύει πως ο Τρίερ θα ταπείνωνε τον ήρωά του, σε μια εξομολόγηση-συγχώρεση. Ο  δαιμόνιος δημιουργός θα δώσει μια απάντηση, που και πως καταλήγουν τέτοιου είδους προσωπικότητες.