3 ταινίες που διεκδικούν επί ίσοις όροις το Μεγάλο Βραβείο του 59ου ΦΚΘ

Κριτικές  Διαγωνιστικού Τμήματος από Φ. Θεσσαλονίκης

Ιάκωβος Γωγάκης

Σοφία

Στο δυτικό κόσμο, η περιπέτεια της ηρωίδας του έργου, ίσως να μην υφίστατο ποτέ. Στο μουσουλμανικό Μαρόκο αντιθέτως, η Σοφία ” οφείλει” να υποστεί μια άνευ προηγουμένου ταλαιπωρία, για να κρατήσει ένα παιδί που έκανε, εκτός γάμου. Η διοίκηση του νοσοκομείο της δίνει ένα 24ώρο προθεσμία , για να μαζέψει τα έγγραφα, όπου ανάμεσα σε αυτά πρέπει να  υπάρχει και η υπογραφή του πατέρα. Μαζί με την ξαδέρφη της, θα ξεκινήσουν έναν αγώνα δρόμου.

Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της Meryem Benm’Barek-Aloïsi, μπορεί να καταπιάνεται με το γολγοθά των ανύπαντρων μητέρων στο Μαρόκο, πρωτίστως όμως,  σκιαγραφεί το πορτρέτο της Μαροκινής κοινωνίας και των γενικότερων μεσαιωνικών αντιλήψεων, που αποτελούν κορωνίδα του κράτους και των θεσμών. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο της ταινίας-πέρα από το γεγονός πως η ερμηνεία της κεντρικής ηρωίδας, της Μάχα Αλεμί,  μένει βαθιά χαραγμένη στην μνήμη- είναι το γεγονός πως η ιστορία δεν περιστρέφεται  μόνο γύρω από πρόσωπα καταδικασμένα στη φτώχεια και στην εξαθλίωση( όπως θεωρείται ο υποτιθέμενος πατέρας του παιδιού, ο   Ομάρ), αλλά και σε πρόσωπα της μεγαλοαστικής κοινωνίας, όπου όλοι εν τέλει,  είναι εγκλωβισμένοι μέσα στις ιδεοληψίες των μεσαιωνικών  μουσουλμανικών νόμων. Μια ταινία που καταλήγει αρκετά συμβατική, αλλά που φανερώνει με καθαρότητα και με μεγάλο θάρρος, τον παραλογισμό των θεοκρατικών κοινωνιών.

 Βραβείο Σεναρίου στην κατηγορία «Un Certain Regard» στο Φεστιβάλ Καννών.

Ρέι και Λιζ

Οι οικογενειακές αναμνήσεις την περίοδο του Θατσερισμού, αποτελούν το βασικό θέμα της ταινίας του πολυδιάστατου Βρετανού καλλιτέχνη   Richard Billingham, δίνοντας στον τίτλο της ταινίας του, τα ονόματα των γονέων του, με τις ιδιαίτερες προσωπικότητες τους, να καθορίζουν εν πολλοίς την μετέπειτα πορεία του ίδιου του σκηνοθέτη και του αδερφού του. 

Η αφετηρία του έργου είναι το μικρό σπίτι τους στο Μπέρμιγχαμ και διαδραματίζεται ουσιαστικά σε τρεις  χρονικές περιόδους. 

Η αποτύπωση εκείνης της εποχής, ενδυματολογικά, φωτογραφικά και σκηνοθετικά, είναι εξαιρετική, όπως και οι μικρές λεπτομέρειες( εκφραστικού τύπου) των μελών της οικογένειας του, ιδιαίτερα της μεγαλόσωμης μητέρας του( Έλλα Σμιθ).

Φυγαδεύοντας τον Χέντριξ

Από τον Κύπριο σκηνοθέτη Μάριο Πιπερίδη, είναι σκηνοθετημένη η ταινία ” Φυγαδεύοντας τον Χέντριξ”, η οποία κέρδισε το 

Βραβείο Καλύτερης Ξένης Ταινίας στο Φ. Τραιμπέκα της Νέας Υόρκης.

Ο Γιάννης είναι μουσικός και ζει στην αποκαλούμενη πράσινη γραμμή, που χωρίζει την  Κυπριακή Δημοκρατία, από τα εδάφη που κατέχει η Τουρκία.  Τον αφήνει το κορίτσι του και η μόνη του παρηγοριά, είναι ο σκύλος του, ο Χέντριξ.  Ο Χέντριξ θα βρεθεί στην ” άλλη όχθη”, όπου δεν επιτρέπεται η επανεισδοχή ζώων, μόνο ανθρώπων. Έτσι λοιπόν ο νεαρός μουσικός, θα χρησιμοποιήσει κάθε πιθανό και απίθανο τρόπο για να βρεθεί ξανά με τον Χέντριξ. 

Ο Πιπερίδης, αποφεύγει να προσδώσει έντονη πολιτική χροιά στο δημιούργημά του, παρότι είναι υπαρκτή,  και στηρίζεται στην ανθρωπιά και στην αλληλοκατανόηση και συνύπαρξη των δύο κοινοτήτων.

Είναι μια ταινία, όπου με έντονη  αλληγορία και με χιούμορ καταγράφεται, το παράλογο του πράγματος, μιας πόλης( Λευκωσίας) κι ενός μικρού νησιού( Κύπρος), μοιρασμένες στα δύο. Είναι και μια ταινία για τους καλλιτέχνες που προσπαθούν να επιβιώσουν, σε ένα πλαίσιο ασφυχτικό για τους ανθρώπους της τέχνης. Το απλοϊκό και παράλληλα καυστικό σινεμά του Φατίχ Ακίν, βρίσκεται στη μνήμη μας( άλλωστε ο πρωταγωνιστής της ταινίας είναι γνώριμος από τις ταινίες του Ακίν, ο Αδάμ Μπουσδούκος), ενώ η ματιά του Πιπερίδη, βρίσκεται πλάι σε συναδέλφους του σκηνοθέτες, από το Ισραήλ και την Παλαιστίνη.