Foxtrot

Κριτική Ιάκωβος Γωγάκης

Foxtrot σημαίνει χορός εναλλασσόμενου μοτίβου κι ένας κωδικός που χρησιμοποιείται στον πόλεμο, για την εξουδετέρωση των ραδιοεπικοινωνιών του αντίπαλου. Οι δύο έννοιες του όρου βρίσκονται είτε ως πραγματικότητα είτε ως φανταστικό στοιχείο στο κάδρο του Ισραηλινού Σάμουελ Μάοζ, ο οποίος συνεχίζει από το σημείο που μας άφησε το 2009, με τη σοκαριστική ταινία « Λίβανος», γυρισμένη μέσα σε ένα τεθωρακισμένο, κερδίζοντας με το σπαθί του, το « Χρυσό Λιοντάρι» της Βενετίας.

Το 1982 ο Μάοζ βρέθηκε στην πρώτη γραμμή του «Πολέμου στον Λίβανο» ((εισβολή του ισραηλινού στρατού στα εδάφη του νοτίου Λιβάνου) και τα προσωπικά του βιώματα, τον ενέπνευσαν να γράψει και να σκηνοθετήσει, ιστορίες ακραίου παραλογισμού, με θύματα ακόμα και τους στρατιώτες, όργανα και πιόνια της εκάστοτε ηγεσίας.

Η νέα του ταινία είναι χωρισμένη σε τρία μέρη -που διαρκώς διαπλέκονται- σαν ένα προσεγμένο παζλ, που θυμίζει στο σουρεαλιστικό του, τις «Άλπεις» του Λάνθιμου. Το έργο διαθέτει χαρακτηριστικά από το Αρχαίο Ελληνικό Δράμα, η μοίρα, η ύβρις, η τιμωρία (απουσιάζει η νέμεσις), σε μια απόλυτα πεσιμιστική οπτική, ενώ το στοιχείο που διαφοροποιεί το «Foxtrot»από τον » Λίβανο», είναι η ενσωμάτωση κάποιων στιγμών που παραπέμπουν στην μαύρη κωμωδία, αλλά σίγουρα παραμένει μια βαθιά σινεφίλ ταινία.

Οι γονείς ενός ισραηλινού στρατιώτη μαθαίνουν πως ο γιος τους είναι νεκρός. Τα τραγικά πρόσωπα που βιώνουν την πιο οδυνηρή απώλεια που μπορεί να υπάρξει ( να χάσεις το παιδί σου), μπλέκουν σε ένα φαύλο κύκλο παράλογων καταστάσεων με τη συμμετοχή συγγενών τους αλλά και ενός αδιάφορου και ανεύθυνου ισραηλινού κράτους, αλλά και μιας ακόμα πιο ακραίας ανατροπής.

Δυσνόητα στοιχεία αρχικά υπάρχουν, αλλά εξουδετερώνονται από τη βαθμιαία σεναριακή κλιμάκωση, καθιστώντας το μπρεχτικό τέλος της ταινίας, ως το μεγάλο επίτευγμά της , δίνοντας την «καθαρή  ιδέα» του σκηνοθέτη της,  ότι η ανθρώπινη ζωή παίζεται κορώνα-γράμματα για μας, χωρίς εμάς.

Ασημένιο λιοντάρι Φ. Βενετίας 2017