Απρόσμενος Έρωτας(Last Love)

Δραματική, 116’, ΗΠΑ- Γαλλία- Γερμανία- Βέλγιο 2013

Της Σάντρα Νέτελμπεκ

Με τους Μάικλ Κέιν, Κλεμάνς Ποεζί, Τζέιν Αλεξάντερ. Γκίλιαν Άντερσον, Τζάστιν Κερ

Ο κύριος Μόργκαν είναι ένας αμερικανός συνταξιούχος καθηγητής φιλοσοφίας που ζει στο Παρίσι. Έχοντας χάσει πρόσφατα τη σύζυγό του και βλέποντας τη μοναξιά να τον καταβάλλει – μαζί με την αδιαφορία για ουσιαστική επικοινωνία των δύο παιδιών τους που ζουν στις ΗΠΑ κι είναι απορροφημένα με τα δικά τους – ο ηλικιωμένος άντρας δεν έχει πλέον καμιά όρεξη για τη ζωή. Ώσπου γνωρίζει τυχαία στο λεωφορείο την παριζιάνα Πολίν. Η νεαρή δασκάλα χορού τσα-τσα (!) θα κεντρίσει το ενδιαφέρον του παραιτημένου άντρα και ανάμεσα τους θα δημιουργηθεί μια περίεργη σχέση που δεν είναι ακριβώς ερωτική αλλά ούτε και η τυπική φιλική σχέση ανάμεσα σε έναν άντρα και μια γυναίκα. Εκείνα που χωρίζουν την Πολίν και τον Μόργκαν είναι τόσα πολλά – από την διαφορά ηλικίας μέχρι την κουλτούρα ή τη γλώσσα-  αλλά υπάρχουν κι άλλα τόσα για να τους φέρουν πιο κοντά σε αυτό που αποκαλείται «σχέση ζωής». Όμως τα παιδιά του ηλικιωμένου ήρωα δεν βλέπουν με καλό μάτι τη νέα φίλη του πατέρα τους. Όταν με αφορμή ένα ατυχές περιστατικό αναγκάζονται να ταξιδέψουν στο Παρίσι, θα γίνουν θεατές μιας άβολης κατάστασης κι ανάμεσα στο γιο του Μόργκαν, τον Μάιλς, και την Πολίν θα δημιουργηθεί μια μεγάλη κόντρα με απρόβλεπτη εξέλιξη… 

Το μυθιστόρημα της Φρανσουάζ Ντορνέρ «La Douceur Assassine», αφορά μια ασυνήθιστη σχέση και ταυτόχρονα αφηγείται μια εξομολόγηση. Την εξομολόγηση του χήρου και ηλικιωμένου Μάθιου Μόργκαν προς τη νέα και νεαρή φίλη του Πολίν, για το νόημα που έφερε αναπάντεχα στη ζωή του η ύπαρξη της. Αυτό από μόνο του είναι ένα στοιχείο που περικλείει όλη την προβληματική της ταινίας γύρω από ένα βαθύ και συγκινητικό ουμανισμό. 

Η δημιουργός του «Bella Martha», η γερμανίδα σκηνοθέτιδα και σεναριογράφος Σάντρα Νέτελμπεκ, αρνείται να προβεί σε εύκολες ή πιασάρικες λύσεις για το δράμα των ηρώων της. Προφανώς κι έχουν τα τραύματα, τις ανοιχτές πληγές ή ακόμη και τα άλυτα θέματα τους («δεν υπήρξα ποτέ καλός πατέρας» ομολογεί στην Πολίν ο κύριος Μόργκαν εξηγώντας έτσι την οργή του γιου του).  Όμως η Νέτελμπεκ δεν επιτρέπει ποτέ στην ταινία της να γίνει μελό και σχεδόν ποτέ – πλην ελαχίστων εξαιρέσεων- δεν καταλήγει προβλέψιμη. Η χαμηλών τόνων και υψηλού συναισθηματισμού δραμεντί της έχει μερικά ακαταμάχητα όπλα, με πρώτα από όλα την αφοπλιστική ερμηνεία του Μάικλ Κέιν, που αφήνει για λίγο στην άκρη τα ρούχα του μπάτλερ του Μπάτμαν, για να βουτήξει με όλο το είναι του σε ένα αυθεντικό χαρακτήρα. Σε ένα πραγματικό άνθρωπο.

Η αλήθεια της ταινίας είναι σκληρή, αδιαπραγμάτευτη και ταυτόχρονα το δεύτερο πιο δυνατό κομμάτι του έργου. Οι ηλικιωμένοι, αργοί και μοναχικοί άνθρωποι είναι τα θύματα μιας αδίστακτης και «ανθρωποφάγας» ζωής που όταν κινείται σε αντίθετη τροχιά από εκείνους, δείχνει το σκληρό πρόσωπο της. Η σκηνή στην αρχή όπου ο Μάθιου τηλεφωνεί στο γιο του για να δει πότε θα έρθουν οικογενειακώς στο Παρίσι και εισπράττει μια φτηνή δικαιολογία για το «επόμενο καλοκαίρι ίσως», είναι μια σοκαριστική τομή στο ζήτημα της αποξένωσης, της αδιαφορίας και της εγκατάλειψης ανθρώπων που οδηγούνται βίαια στο τέλος. Οι περισσότεροι διάλογοι –κυρίως ανάμεσα στους δύο βασικούς χαρακτήρες – είναι αποστάγματα σοφίας και ζωής. Ανάμεσα στους Μάθιου και Πολίν (ιδανική στο ρόλο της ανοιχτόκαρδης και αισιόδοξης δασκάλας χορού η Κλεμάνς Ποεζί που την πρωτογνωρίσαμε στη σειρά ταινιών του «Χάρι Πότερ» ως Fleur Delacour) δημιουργείται κάτι όμορφο γιατί δεν κουβαλούν τίποτα επιτηδευμένο ή υστερόβουλο στην ιδιαίτερη σχέση τους. Βασικός συμπρωταγωνιστής των Κέιν και Ποεζί είναι και το… Παρίσι!

Ο κατ’εξοχήν ρομαντικός προορισμός της 7ης τέχνης – κι όχι μόνο- είναι ο χώρος που περιβάλλει αυτό το παράξενο ζευγάρι και είναι  κινηματογραφημένο όπως θα έπρεπε να είναι σε μια διαμορφωμένη κατάσταση σαν αυτή. Το Παρίσι αυτού του απρόσμενου… έρωτα είναι αποτυπωμένο με τη γνώση εκείνου που έχει κατακτήσει κάθε κρυφή γωνία του και για αυτό απέχει μακριά από κάθε τουριστική εκδοχή του. Είναι μια γκρίζα, μελαγχολική αλλά και μεγαλειώδης πόλη μαζί. Ένα μέρος όπου μπορείς να διασκεδάσεις τη μοναξιά σου, να το επιλέξεις ως τελευταία κατοικία σου και φυσικά ο κατάλληλος τόπος για να ερωτευτείς. Ακόμη κι αν αυτός είναι ο τελευταίος σου έρωτας. Ακόμη κι αν αυτός ο έρωτας σου είναι για την ίδια τη ζωή.

“Απρόσμενος Έρωτας” από 29/5 στους κινηματογράφους σε διανομή Filmtrade