Η Κιβωτός των Ανθρώπων

Ντοκιμαντέρ-Μυθοπλασία, 88′, Ρωσία,Γερμανία

Πρωτότυπος Τίτλος: Francofonia Γλώσσα: Ρωσικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Αγγλικά

Του Αλεξάντερ Σοκούροφ

Γράφει ο Ιάκωβος Γωγάκης,

Ο διακεκριμένος Ρώσος σκηνοθέτης Αλεξάντερ Σοκούροφ, πλάθει μια ιστορία για τη σημασία των τεχνών στη διατήρηση της εθνικής κληρονομιάς των λαών και τοποθετεί σαν κεντρικό του θέμα, το Μουσείο του Λούβρου, την περίοδο που έπεσε στα χέρια των Γερμανών, κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ενώ αρχικά υπήρχε η εντύπωση( από τα δελτία τύπου που κυκλοφόρησαν πριν από την πρώτη προβολή στο Φ. Βενετίας), πως πρόκειται για ταινία μυθοπλασίας, ο 65άρης πια Σοκούροφ επιστρέφει στο αγαπημένο του είδος, αυτό του περίεργου μείγματος μυθοπλασίας αλλά κατά βάση πρόκειται για ποιητικό ντοκιμαντέρ, το οποίο -όπως παρουσιάζεται εδώ- έχει αρκετές δόσεις ακαδημαϊκού λόγου.
Σ’ αυτό το γεγονός, συνηγορεί και η χρήση αφήγησης -και με τον ίδιο το σκηνοθέτη να αναλαμβάνει αυτό το ρόλο- καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου, όπως έπραξε σε κάποια σημεία και στην κορυφαία του ταινία, στη «Ρώσικη Κιβωτό», δημιουργώντας εδώ μια άτυπη συνέχεια της. Οι ομοιότητες είναι πάρα πολλές.
Τεραστίων διαστάσεων το αρχειακό υλικό που μάζεψε, πανέμορφες οι εικόνες από τον « ιερό χώρο», ξεχωρίζουν τα σουρεαλιστικά πλάνα με τον Ναπολέοντα να ψάχνει καθρέφτη για να αυτοθαυμαστεί και τον βρίσκει, κοιτάζοντας τη Μόνα Λίζα, πολιτικοί συμβολισμοί που παραπέμπουν στο σινεμά ενός άλλου μεγάλου σκηνοθέτη, του Ρόι Άντερσον.

Ο Σοκούροφ, επιθυμεί να αναγάγει την τέχνη ως την μέγιστη έκφραση του ανθρωπίνου πνεύματος,χλευάζοντας την πολιτική- όπως ασκείται- αλλά και τους εγωκεντρικούς ηγέτες, δίνοντας και τη διάσταση του θανάτου μέσα απ’ αυτήν. Το σπουδαίο όραμα να αναδείξει την τέχνη και τον πολιτισμό ως το Α και το Ω της Ευρώπης, το διαχειρίζεται μέσω  υπέρμετρης περιγραφικότητας, για να κινήσει τη κάμερα του στα  γνωστά εκθέματα, όπως ο «Όρκος των Ορατίων», η «Αφροδίτη της Αρλ» και η «Κόρη της Ωσέρ», σε μια παλινδρόμηση, διαρκώς πάνω στα ίδια αλλά και στο ίδιο μοτίβο.  Δεν εκμεταλλεύεται όπως θα περίμενε κανείς το βασικό σεναριακό του πλάνο, δηλαδή τη συνάντηση του Γερμανού αξιωματικού Βολφ Μέττερνιχ και του Γάλλου Διευθυντή του Λούβρου Ζακ Ζογιάρ. Ποιος άραγε θα υποκύψει από τους δύο; Τι θα μπορούσε να λεχθεί σ’ αυτό το ιστορικό τετ-α-τετ; Τελικά με ποιο τρόπο θα μπορούσαν να συνεργαστούν για να αποτρέψουν τους ναζί από το να καπηλευτούν τα ιερά και τα όσια;

Ένα κινηματογραφικό παιχνίδι για δύο, που τελικά μένει στον αέρα.

“Η Κιβωτός των Ανθρώπων” από 31 Μαρτίου στους κινηματογράφους σε διανομή Filmtrade