Η ιστορία του Τζόναθαν Ντέμι. Αντίο!

Γράφει ο Ιάκωβος Γωγάκης

Απεβίωσε σήμερα ο Τζόναθαν Ντέμι, νικημένος από τον  καρκίνο, σε ηλικία 73 ετών, σκηνοθέτης δεκάδων εμπορικών ταινιών και τηλεοπτικών σειρών, σφραγίζοντας την παρουσία του, στα υψηλότερα δώματα του Χόλιγουντ, με την « Σιωπή των Αμνών» και με το « Φιλαδέλφεια». Χαρακτηρίστηκε από μερίδα κριτικών  ως ένας « ασυνήθιστος» Τζον Κασσαβέτης. Ίσως να φαντάζει υπερβολικός αυτός ο χαρακτηρισμός, έμοιαζαν λιγότερο στον τρόπο ζωής και περισσότερο  στις θεματικές που τους απασχολούσαν. Ο Ντέμι έκανε εμπορικό σινεμά πάνω σε « δύσκολα» θέματα.  Τόνιζαν, μια άλλη πτυχή-πιο σκοτεινή, του τι σημαίνει να είσαι Αμερικανός.

Αφοσιώθηκε κινηματογραφικά,  στους φτωχούς, στους μαύρους, στις μειονότητες, ακόμα και στον « Τρίτο Κόσμο», αρκεί να θυμηθούμε την κοινωνική κωμωδία « Κολυμπώντας στην Καμπόζη». Καταπιάστηκε  με τις γυναίκες και πως αλληλοεπιδρούσαν με το αντίθετο φύλο, όπως στην πρώτη του ταινία « Γυναίκες κάτω από τα Σίδερα( 1974). Έργο που ενσωμάτωνε, όλους τους μετέπειτα προβληματισμούς του και αρκετούς ακόμα, όπως οι σεξουαλικές φαντασιώσεις( πάνω στα Φελινικά πρότυπα). Επίσης έδειξε τις διακρίσεις του αμερικανικού συστήματος δικαιοσύνης για τους απόκληρους της κοινωνίας και την διαφορετική αντιμετώπιση των πλουσίων.

Φοίτησε στην περίφημη κινηματογραφική σχολή του Ρότζερ Κόρμαν, 2-3 χρόνια αργότερα από τους Φράνσις Φορντ Κόπολα και Μάρτιν Σκορσέζε. Στη συγκεκριμένη σχολή, συνειδητοποίησε τη σημασία, η ταινία συνεχώς να κινείται, να μην έχει νεκρά σημεία. Το ακολούθησε με συνεπεία σε όλη του τη σταδιοδρομία, ακόμα και όταν χρειάστηκε να συγκρουστεί με συνεργάτες και με την εταιρία παραγωγής Orion για κάποιες σκηνές, στο έργο-σταθμός της καριέρας του « Η Σιωπή των Αμνών»(1991). Για τη συγκεκριμένη ταινία κέρδισε μεταξύ άλλων  το Όσκαρ Σκηνοθεσίας, όπως και Καλύτερης Ταινίας.

Ήταν η πρώτη ταινία πραγματικού τρόμου που κέρδισε αυτή τη μεγάλη διάκριση και χωρίς υπερβολή, θα μπορούσε να συγκριθεί με το « Ψυχώ» του Χίτσκοκ. Τα τέρατα, δεν είναι μια υπερφυσική φρίκη, αλλά μπορεί να γίνουν  οι ίδιοι οι άνθρωποι, μαζί βεβαίως με την κρυμμένη και καταπιεσμένη σεξουαλικότητα, το φιλοσοφικό απόσταγμα της σπουδαίας ταινίας.

Ενώ ο Τζόναθαν Ντέμι, ένα χρόνο αργότερα ανέλαβε να σκηνοθετήσει το μελόδραμα « Φιλαδέλφεια», θέτοντας ηθικά ζητήματα για το σεξουαλικό προσανατολισμό και για το « AIDS».

Συνεργάστηκε με καταξιωμένους ηθοποιούς,όπως ο Τομ Χανκς, ο Αντόνιο Μπαντέρας, η Τζόντι Φόστερ, ο Άντονι Χόπκινς

Η κινηματογράφηση του, μέχρι το 1992, στηριζόταν στα κοντινά πλάνα ( Close-Up), μια τεχνική που στη συγκεκριμένη περίπτωση του « Φιλαδέλφεια», ευνοούσε τη συγκινησιακή φόρτιση.

Από το 1992 και μετά,  γύρισε αρκετές τηλεοπτικές σειρές και ντοκιμαντέρ. Στη μεγάλη οθόνη δεν κατάφερε να παρουσιάσει, μια τόσο ισχυρή ταινία, όπως τις πρώτες του και τις δύο προαναφερθείσες. Η τελευταία του, ήταν η μουσική ταινία «Η Ρίκι και η Ροκ»με τη Μέριλ Στριπ.

Γεννήθηκε το 1944 στο  Λονγκ Άιλαντ και έζησε τα περισσότερα του χρόνια στο Μαϊάμι. Ήταν μοναχικός. Συνήθιζε από τα 12 του, να διανύει δεκάδες χιλιόμετρα για να δει ταινίες στο σινεμά. Θα γινόταν κτηνίατρος, δεν τα πήγαινε καλά στη σχολή του Πανεπιστημίου, κι όταν του  δόθηκε η ευκαιρία να γράψει κριτικές κινηματογράφου, τότε κατάλαβε πως πρέπει να το δει σοβαρά το σινεμά, Η οικογένεια του, τον στήριξε. Ο πατέρας του, είχε γνωριμίες, ως ο υπεύθυνος του γραφείου τύπου σε ξενοδοχείο του Μαϊάμι, φέρνοντας τον σε επαφή με τον παραγωγό Τζόζεφ Λεβίν. Ο Ντέμι εργάστηκε ως δημοσιογράφος σε πρεσβεία στη Νέα Υόρκη, ως μουσικοκριτικός στο Fusion και σε άλλα έντυπα. Η γυναίκα του είναι η καλλιτέχνης Τζοάν Χάουαρντ και έχει τρία παιδιά.