Πάτερσον

Γράφει ο Ιάκωβος Γωγάκης

Το έργο έλαβε από το Φεστιβάλ Καννών διθυραμβικές κριτικές, εμείς δεν πηγαίνουμε κόντρα στο ρεύμα, είναι αξιόλογη ταινία, έχει γοητεία, αλλά δεν δικαιολογείται και ο τόσος ντόρος. Αναγνωρίζουμε πως είναι προσεγμένη τεχνικά μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια και με τη φινέτσα του υποτονικού και διαρκώς σκεπτόμενου Άνταμ Ντράιβερ να είναι η κινητήριος δύναμη της ιστορίας, χωρίς να παραγνωρίζουμε τους πέριξ αυτού ρόλους. Ο Τζιμ Τζάρμους κατασκευάζει την πλοκή, με τρόπο που θυμίζει το δικό το « Μια Νύχτα στον Κόσμο» του 1991, μόνο που τώρα, δεν μιλάμε για πέντε διαφορετικά αυτοκίνητα, ιστορίες μιας νύχτας, αλλά μιας ολόκληρης εβδομάδας.

Πάτερσον είναι περιοχή του Νιού Τζερσεϊ, όπως και το όνομα που δίνει ο σκηνοθέτης στον ήρωα του.

Ποιος είναι άραγε αυτός ο Πάτερσον; Ένας νεαρός και σε όλα του τυπικός. Ξυπνάει πολύ πρωί, φιλάει την αγαπημένη του σύντροφο, που ακόμα κοιμάται και ξεκινάει για τη δουλειά. Είναι οδηγός αστικού λεωφορείου. Καθώς διανύει καθημερινώς δεκάδες χιλιόμετρα, παρατηρεί τους επιβάτες, ταυτόχρονα επεξεργάζεται λέξεις , που αργότερα γίνονται ποιήματα, τα οποία γράφει σε ένα τετράδιο. Από τη μάρκα των σπίρτων, μέχρι αυτά που μαθαίναμε στο δημοτικό για το ύψος, το πλάτος και το βάθος. Βγάζει βόλτα το σκύλο του και τα βράδια πίνει ένα ποτήρι μπίρα, σε συνοικιακό μπαρ, μαθαίνοντας από τον ιδιοκτήτη του, τη μουσική ιστορία της πόλης. Αυτή η συνήθεια επαναλαμβάνεται.

Ο Τζάρμους ήδη από το αριστουργηματικό « Broken Flowers»( δηλαδή εδώ και μια δεκαετία περίπου), άφησε τις μη παραδοσιακές τεχνικές αφήγησης του παρελθόντος, με εξαίρεση το «Μόνο οι Εραστές Μένουν Ζωντανοί».

Εδώ η πλοκή ρέει σαν νεράκι, ακόμα και όταν η ταινία παίζεται rewind, στα διαρκώς επαναλαμβανόμενα επεισόδια, από τη Δευτέρα μέχρι και το Σάββατο, εμφανιζόμενα ως γκεστ, κάποια νέα πρόσωπα, που διαταράσσουν τη ρουτίνα του Πάτερσον.

Αξίζει να τονιστεί η τελική άποψη του Τζάρμους και το βασικό συμπέρασμα του Πάτερσον ” η τέχνη, είναι μια εσωτερική διαδικασία αλλά και ανάγκη, δεν χρειάζεται να λάβει δημοσιότητα, να γίνει επάγγελμα”. Η ταινία είναι από τον Τζάρμους αφιερωμένη στους κρυφούς(μυστικούς) καλλιτέχνες κάθε λογής.

Τι ήθελε από την άλλη, να εξυψώσει στον υπέρτατο βαθμό το κεντρικό του πρόσωπο και με έμμεσο αλλά ξεκάθαρο τρόπο να υποβαθμίσει το έτερον του ήμισυ; Ήταν ενοχλητική η διάκριση φύλου, παρουσιάζοντας την προσωπικότητα του Πάτερσον, τέλεια, αλάνθαστη, πλήρης και της συντρόφου του ατελής, ικανή μόνο να πλάθει κέικ. Ο Τζάρμους έχασε το μέτρο και θα έχουν χίλια δίκια οι φεμινίστριες και όχι μόνο, αν ξεσηκωθούν.

” Πάτερσον” από τις 5 Ιανουαρίου στους κινηματογράφους σε διανομή AMA