Ρασομόν

Κριτική Ιάκωβος Γωγάκης

Το 1950 ο Ακίρα Κουροσόβα ταράζει τα λιμνάζοντα ύδατα του ιαπωνικού σινεμά , που εξακολουθούσε να ψάχνει  το δρόμο του, πέντε χρόνια μετά τις ατομικές βόμβες και την άνευ όρων παράδοση της χώρας, στους νικητές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.

Το «Ρασομόν» αντιμετώπισε αρχικά  τη χλεύη ακόμη και της ίδιας της εταιρίας παραγωγής του έργου. Το κοινό αντιθέτως στήριξε την αμφισβήτηση των κινηματογραφικών κανόνων της εποχής και το ξενόγλωσσο Όσκαρ που  απονεμήθηκε στο « Ρασομόν»  το 1952, έφερε τον ιαπωνικό κινηματογράφο στο προσκήνιου του σινεφίλ κοινού.

Ο Ακίρα Κουροσάβα έφτασε στο σημείο να έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση με τους βοηθούς του  και με τους ηθοποιούς του, που δεν μπορούσαν να αντιληφθούν  την έννοια της ανοιχτής αφήγησης. Μετά από ατελείωτες συζητήσεις,  αποδέχθηκαν  ότι καταστάσεις της ίδιας της ζωής ενίοτε παραμένουν ανεξήγητες και πολλές παραμένουν μετέωρες,  χωρίς ξεκάθαρες απαντήσεις.  Η κινηματογράφηση ήταν πρωτότυπη και η παρτιτούρα ασυνήθιστη,  συν τοις άλλοις,  ολόκληρο το έργο στηρίζεται σε αναδρομές,  που επίσης μέχρι τότε ήταν πρωτόγνωρες σε τέτοια έκταση.

Τέσσερις  διαφορετικές εκδοχές της δολοφονίας ενός άντρα,  με τις  βασικές λεπτομέρειες να αλλάζουν σε κάθε μία αφήγηση, ήταν το επίμαχο στοιχείο της αντιπαράθεσης. Η τελική κρίση ανήκει στο θεατή. Τι να πιστέψει και ποιον να  εμπιστευτεί;

Ο Κουροσάβα μετατρέπει την ιστορία  ενός παντρεμένου ζευγαριού, που συνάντησε στο δάσος έναν  περιπλανώμενο άντρα,   σε μια πλούσια πραγματεία περί παραμόρφωσης της αλήθειας, κινήτρων , ψεμάτων , δικαιοσύνης,  εκδίκησης και  ζηλοτυπίας, με την ατομική ηθική να αμφισβητείται.   Ο σύζυγος πεθαίνει και τέσσερα πρόσωπα,  ανάμεσά τους  ο  σύζυγος και η γυναίκα του,  διηγούνται την ιστορία από τη δική τους οπτική. Ο καθένας βγάζει τον εαυτό του,  από το κάδρο των ευθυνών.

Ο ληστής εμφανίζεται ισχυρός και ξεπερνά τα όρια του νόμου. Ο σύζυγος εμφανίζεται προδομένος από τη γυναίκα του, η γυναίκα από την πλευρά της παρουσιάζεται ως το θύμα

και ο υλοτόμος,  είναι ο εν δυνάμει καθοδηγητής της αλήθειας. Είναι άραγε;

Η επίμονη ασάφεια γύρω από τον θάνατο,  παρασύρει τελικά τον παρατηρητή – θεατή στο βαθύτερο επίπεδο αμφισβήτησης της αλήθειας.

Το « Ρασομόν» , ήδη από πολύ νωρίς πέρασε στο πάνθεον της κινηματογραφικής ιστορίας.

Ρασομόν από την Πέμπτη 4 Ιουλίου στους κινηματογράφους