Sabine Lidl

Όταν κάνεις ένα ντοκιμαντέρ πορτρέτο, ανοίγεις ένα παράθυρο σε μια στιγμή του προσώπου το οποίο καταγράφεις.

Συνέντευξη στη Μερόπη Κυριάκου-Κακόπιερος

Η επαφή της με τον κινηματογράφο ξεκίνησε πριν αρκετά χρόνια όταν εργαζόταν ακόμα ως makeup artist σε διάφορες παραγωγές. Αφού κατέληξε στο είδος εκείνο που την ενδιέφερε άρχισε να δημιουργεί τα δικά της ντοκιμαντέρ που την έφεραν το 2013 στο πρώτο της ολοκληρωμένο φιλμ. Το Nan Goldin: I remember your face, προβλήθηκε στη Νέα Υόρκη στα πλαίσια του φεστιβάλ Γερμανικού κινηματογράφου. Εκεί συναντήσαμε την Sabine Lidl η οποία μας μίλησε για την εμπειρία και το θέμα της  ταινίας.

Πως προέκυψε η ιδέα ενός ντοκιμαντέρ για την Nan Goldin;

Γνωρίζω τη Nan Goldin από τη δεκαετία του 1990, εξαιτίας μιας κοινής μας φίλης, η οποία υπήρξε βοηθός της. Ως φωτογράφο τη θαύμαζα από πολύ νωρίτερα. Επισκέφτηκα πολλές εκθέσεις της, στην Ευρώπη.

Πόσο εύκολο ήταν το να πεισθεί για ένα τέτοιο φιλμ;

Καθόλου εύκολο. Η παραγωγός μου με προσέγγισε αφού κάποιος άλλος σκηνοθέτης ενδιαφέρθηκε να κάνει αυτό το φιλμ και μου ανέφερε πως ενώ προσπάθησε να ξεκινήσει αυτή τη δουλειά μαζί της δεν είχαν καλή χημεία, έτσι μου ζήτησε να το επιχειρήσω η ίδια. Η Ναν δεν ήθελε να έχω μαζί μου συνεργείο. Ήμουν μόνη μου με την δική μου κάμερα και η επαφή μας, η επικοινωνία μας ήταν τόσο καλή που προχωρήσαμε. Ένιωσε πως μπορεί να με εμπιστευτεί και εγώ αμέσως είχα την αίσθηση πως μπορώ να δουλέψω άνετα μαζί της.

Πως αισθανόσουν που ήσουν ολομόναχη σε αυτή τη διαδικασία;

Στην αρχή ήμουν πολύ αγχωμένη επειδή είχα εμπειρία με τα ντοκιμαντέρ αλλά όχι τόσο μεγάλη και ποτέ δεν είχα κάνει μια μεγάλου μήκους ταινία. Αυτή είναι η πρώτη μου.

Υποθέτω πως επιπλέον ανησυχία θα σου προκαλούσε και το γεγονός πως είχες απέναντι σου έναν άνθρωπο ο οποίος ο ίδιος πάντα βρισκόταν πίσω από μια κάμερα. Πως ήταν αυτό και για τις δυο σας;

Ακριβώς. Αυτό ήταν ένα μεγάλο θέμα για μένα. Αυτή η γυναίκα ξέρει πως είναι να καταγράφεις ένα πρόσωπο και τώρα εγώ έπρεπε να παρατηρήσω την ίδια. Ένιωθα κάπως ανασφαλής αρχικά αλλά ευτυχώς με έκανε να νιώσω άνετα το γεγονός πως δουλεύαμε οι δυο μας με μια άμεση αλληλεπίδραση, όπως ακριβώς η ίδια δούλευε με το εκάστοτε θέμα της. Σίγουρα και αυτή θα προτιμούσε να είναι πίσω από τη κάμερα, όπως ο καθένας μας μάλλον, σε τέτοιες περιπτώσεις.

Το ντοκιμαντέρ δεν αφορά σε ολόκληρη τη ζωή της Ναν παρότι υπερκαλύπτει όλα όσα είναι χρήσιμο να ξέρουμε. Ήταν δική της επιλογή ή δική σου αυτό το αισθητικό αποτέλεσμα;

Δική της. Ήταν ξεκάθαρη από την αρχή. Δεν ήθελε ένα ντοκιμαντέρ πάνω σε όλη της τη ζωή και δεν της αρέσει να δίνει συνεντεύξεις. Παρόλα αυτά όταν υπάρχει ένα συγκεκριμένο θέμα το οποίο την αφορά σίγουρα δεν έχει πρόβλημα να μιλήσει δημόσια, όπως έκανε κατά καιρούς για θέματα όπως τα δικαιώματα των γυναικών, το AIDS κ.α. Είναι πολιτικοποιημένο άτομο. Αλλά δεν της αρέσει να επαναλαμβάνεται. Έτσι δεν ήθελε να πάμε πάλι από την αρχή και να γίνει μια επανάληψη του εαυτού της.

Επίσης το τι έγινε κατά τις δεκαετίες του 1980-1990, δεν ήταν κάτι το εύκολο για την ίδια. Αντιλαμβάνεσαι και από το φιλμ, χωρίς να βγάζει μιζέρια, υποφέρει από μια εσωτερική θλίψη για το τι έχει συμβεί στους φίλους της εκείνα τα χρόνια. Παρότι ο κόσμος αρέσκετε στο να ακούει αυτές τις ιστορίες, για την ίδια δεν είναι εύκολο να της διηγείται. Επίσης ήδη υπάρχει ένα φιλμ το οποίο καλύπτει ακριβώς αυτή την περίοδο και έχει τον τίτλο «I’ll be your mirror». Καλύπτει ακριβώς αυτή της την περίοδο στη Νέα Υόρκη. Επίσης θέλαμε να δώσουμε μια επιγραμματική πορεία έτσι ώστε όταν κάποιος θέλει να μάθει περισσότερα να μπορεί να το ψάξει από μόνος του. Ήταν όμως ανοιχτή και μοιράζεται πολλά στο φιλμ. Όταν κάνεις ένα ντοκιμαντέρ πορτρέτο, ανοίγεις ένα παράθυρο σε μια στιγμή του προσώπου το οποίο καταγράφεις.

Το φιλμ περιορίζεται επίσης στην παρουσία της Ναν, κυρίως στην Ευρώπη.

Ναι, στο Βερολίνο και στο Παρίσι. Αγαπά τις δυο αυτές πόλεις πάρα πολύ. Πέρασε μια από τις πιο ευχάριστες περιόδους της ζωής της στο Βερολίνο πράγμα το οποίο σημαίνει πολλά για την ίδια. Πραγματοποίησε επίσης δυο μεγάλες εκθέσεις εκεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Έτσι αποφασίσαμε να καλύψουμε την ευρωπαϊκή της πλευρά. Επίσης έχει τη δική της οικογένεια εκεί, όπως και στη Νέα Υόρκη, τους φίλους της.

Υπήρξαν φορές που ζήτησε να παραλήψεις κάτι από τα όσα κατέγραφες;

Ενέκρινε τα πάντα. Το μόνο για το οποίο αισθάνθηκε κάποια ανασφάλεια αλλά κατόπιν συζήτησης αποφάσισε πως δεν υπήρχε λόγος παράληψης ήταν η στιγμή με το μικροατύχημα το οποίο παρακολούθησες και στο φιλμ, και η συνέχεια στο νοσοκομείο. Δεν ήθελε να φανεί κωμική η στιγμή και ο κόσμος να γελάσει με κάτι τόσο φυσικό αλλά ενοχλητικό για την ίδια. Επίσης μου διευκρίνισε πως δεν ήθελε να μιλήσει για τον πρώην σύντροφο της Μπράιαν μια σχέση μέσα στην οποία είχε βιώσει κακοποίηση.

Πως είναι για μια γερμανίδα δημιουργό να προβάλει τη δουλειά της στη Νέα Υόρκη πόσο μάλλον όταν το θέμα είναι μια καλτ φιγούρα της πόλης;

Ερχόμενη με αυτό το φιλμ στη Νέα Υόρκη, ήμουν πολύ ανήσυχη και αγχωμένη. Εδώ είναι το σπίτι της Ναν και έβρισκα εξαιρετικά ενδιαφέρον το να προβληθεί σε αυτό το κοινό.  Το ντοκιμαντέρ όπως προείπα καλύπτει την ευρωπαϊκή της προοπτική και δεν ήθελα να απογοητευτεί ο κόσμος που δεν περιλαμβάνεται η Νεοϋορκέζικη της πλευρά. Παρότι αισθάνεσαι το τι κουβαλά και το τι είναι σε ολόκληρο το φιλμ. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε πραγματοποιήθηκε μόνο μια πρώτη προβολή αλλά μέχρι στιγμής αισθάνομαι πως το κοινό είναι ανοιχτό στο τι βλέπει, σε αυτό το τόσο μακρινό, από την Αμερική, κομμάτι της.

Η Nan έχει παρακολουθήσει το φιλμ; Ποια ήταν η αντίδραση της;

Ναι, το παρακολουθήσαμε μαζί, το προηγούμενο Δεκέμβριο, στο Μαϊάμι και ήταν πραγματικά πολύ χαρούμενη και ευχαριστημένη με το αποτέλεσμα. Της άρεσε πραγματικά, αυτή η πλευρά του εαυτού της που διαφαίνεται.

Η κριτική μας για το ” Nan Goldin: I Remember your Face”