Ταξί στην Τεχεράνη

Γράφει ο Ιάκωβος Γωγάκης

Ο Τζαφάρ Παναχί είναι ο πιο αδικημένος κινηματογραφιστής του πλανήτη.
Ο σκηνοθέτης-ακτιβιστής από το Ιράν, έχοντας πλούσια και σπουδαία κινηματογραφική παρακαταθήκη (Λευκό Μπαλόνι, Κύκλος, Οφσάιντ), τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε ιδιότυπο περιορισμό από το καθεστώς της χώρας του.
Του απαγορεύουν την έξοδο από το Ιράν και την παραγωγή ταινιών μέχρι το 2030, εξαιτίας της δημόσιας του τοποθέτησης για νοθεία στις εκλογές του 2009.
Παρά τους σκληρούς περιορισμούς, ο Παναχί  θα πάρει τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας και θα δημιουργήσει ταινίες, όπως έπραξε καλή ώρα με το « Ταξί»( 2015) ή το 2010, όταν δημιούργησε το « This Is Not a Film», το οποίο εστάλη στη Γαλλική Πρεσβεία της Τεχεράνης με usb, μέσα σε τούρτα γενεθλίων και απ’ εκεί ταξίδεψε στο Φεστιβάλ Καννών.

Στο «Ταξί» συναντάμε 5 σπονδυλωτές ιστορίες ντοκιμαντερίστικης υφής, μέσα στους πολύβοους  δρόμους της Τεχεράνης( ομοιότητες με την Αθήνα, ουκ ολίγες)  λαϊκών καθημερινών ανθρώπων αλλά και συγγενών του σκηνοθέτη( όπως είναι μια νεαρή ανιψιά του), με οδηγό του κίτρινου οχήματος, τον ίδιο τον Τζαφάρ Παναχί.

Είναι προφανές,  πως δεν φθάνει το βεληνεκές του  Κιαροστάμι και της «Γεύσης του Κερασιού», επίσης σκηνοθετημένη μέσα σε ένα αυτοκίνητο.
Οι απαιτήσεις μας δεν μπορεί να είναι μεγάλες ούτε από την ποιότητα της φωτογραφικής μηχανής ούτε από το πόσο σταθερές είναι οι λήψεις, ιδίως όταν τα γυρίσματα έγιναν -όλα- στην (ημι)παρανομία.

Εντούτοις, θα μας ανταμείψει.
Διαθέτει πηγαίο χιούμορ σχεδόν σε όλα τα σκετς, με πιο διασκεδαστικό χαρακτήρα τον μικροαπατεώνα διακινητή ντιβιντί, όπου για να πουλήσει την πραμάτεια του, εμπλέκει και το όνομα του αντιφρονούντα σκηνοθέτη ή τον κατατρομαγμένο τραυματία ενός τροχαίου, που θέλει να γράψει τη διαθήκη του.

Ο Παναχί δεν θα διστάσει να αυτοσαρκαστεί αλλά ταυτόχρονα και να μας υπενθυμίσει, πως η πολιτική ανελευθερία δεν μπορεί να καθυποτάξει την προσωπική ανεξαρτησία, το να αισθάνεται κανείς ελεύθερος ακόμα και μέσα στα κοινωνικά δεσμά. Ο σκηνοθέτης διαθέτει αυτό το χαρακτηριστικό, πράττει, δρα είναι “ελεύθερος”.

Χρυσή Άρκτος Φ. Βερολίνου 2015

“Ταξί στην Τεχεράνη” από 10 Μαρτίου στους κινημτογράφους σε διανομή Feelgood