Τζούντι

Κριτική Ιάκωβος Γωγάκης

Ο Τένεσι Ουίλιαμς, όταν ολοκλήρωσε το αυτοβιογραφικό του έργο “Γυάλινος Κόσμος” (1944) έσπευσε άμεσα στον μεγιστάνα παραγωγό του κινηματογράφου και του θεάτρου, τον Λούις Μπ. Μάγερ  για να του προτείνει  το ρόλο της Λόρα να τον υποδυθεί η  “ντίβα του μιούζικαλ” , η Τζούντι Γκάρλαντ.
Ο Μάγερ ήταν το απόλυτο αφεντικό. Η Γκάρλαντ είχε πολυετές συμβόλαιο με το στούντιο του Μάγερ.
Εκείνη την εποχή η σχέση του παραγωγού και της ηθοποιού ήταν οξυμένη, με αποτέλεσμα ο Μάγερ να ασκήσει βέτο στην επιθυμία του Ουίλιαμς.
Για τον ανερχόμενο -τότε-  Αμερικανό   συγγραφέα, η βασανισμένη ζωή της Τζούντι Γκάρλαντ λειτουργούσε ως προέκταση της εξίσου βασανισμένης ζωής της δικιάς του  αδερφής , για την οποία γράφτηκε ο ρόλος της Λόρα.

Ποια ήταν λοιπόν η Τζούντι Γκάρλαντ που αγάπησε τόσο πολύ ο  Τένεσι Ουίλιαμς, που λάτρεψαν οι μαμάδες, οι γιαγιάδες και οι παππούδες μας και που -ίσως- αγνοούν οι νεότεροι ;

Ο θεατρικός σκηνοθέτης  Ρούπερτ Γκουλντ αναλαμβάνει το κινηματογραφικό ανέβασμα της -εν μέρει- αυτοβιογραφικής ταινίας ξεκινώντας την αφήγηση του ένα έτος πριν από το “οριστικό  κλείσιμο της  αυλαίας” -του σύντομου βίου- της Γκάρλαντ. Οι μη γνωρίζοντες πολλά ή και καθόλου για την Τζούντι θα αντιληφθούν το προφανές, ότι υπήρξε μια σταρ, ότι  είχε οικονομικά προβλήματα αλλά και προσωπικούς δαίμονες, ότι ήταν ξεπεσμένη και ότι κάποιοι λίγοι – γκέι συνήθως-  την είχαν σαν θεά και κάποιοι στρέιτ νεότεροί της, ήθελαν να την παντρευτούν…ένας τα κατάφερε.

Το  μεγαλείο της και τη θυελλώδη  επαγγελματική και προσωπική της  πορεία,   ο Γκουλντ  δεν μπόρεσε δυναμικά να την  αναδείξει. Η πολυφορεμένη χρήση της τεχνικής του  flashback λειτουργεί μάλλον αποπροσανατολιστικά και η ροπή προς τον μελοδραματισμό αποδυναμώνει το δημιούργημά του,   όπως  επίσης και τα  έντονα χρώματα στους εξωτερικούς και εσωτερικούς  χώρους.  Αντιθέτως, οι όμορφες στιγμές εμφανίζονται,  πάνω στη σκηνή.

Η ” μετενσάρκωσή” της οσκαρικής  ηθοποιού Ρενέ Ζελβέγκερ(Επιστροφή στο Cold Mountain) στον  ηγετικό ρόλο της Τζούντι Γκάρλαντ, αποτελεί το μεγάλο ατού της ταινίας. Την  Ρενέ την κάνουν  αγνώριστη, θυμίζει εν πολλοίς την Τζούντι, ακόμα και στο χαρακτηριστικό της βάδισμα ακόμα και στις εκφράσεις του προσώπου της. Μια γυναίκα που χαρακτηρίστηκε γοητευτική αλλά άσχημη και βρισκόταν εμφανισιακά στον αντίποδα των κινηματογραφικών γυναικείων προτύπων  που ήθελε να προωθήσει το Χόλιγουντ,   ιδίως από τη δεκαετία του ’40 κι έπειτα. Η  Ρενέ Ζελβέγκερ και ερμηνεύει και τραγουδάει  (δεν ακούμε τη φωνή  της πραγματικής Τζούντι), με την  συγκεκριμένη επιλογή να  αποδεικνύεται εύστοχη.  Η 50χρόνη Αμερικανίδα ηθοποιός  αντιλαμβάνεται και αποδίδει πλήρως την εικόνα της εξαθλιωμένης περσόνας   που πονάει μέσα αλλά και έξω της  και  θέλει -διακαώς- να αγαπηθεί .

 Είναι περισσότερο  μία ταινία για αυτούς    θέλουν να   αναπολήσουν την Γκάρλαντ,  για όσους έχουν εντρυφήσει στη ζωή της και  θυμούνται  τις αποθεωτικές της στιγμές -επί παραδείγματι στο μιούζικαλ “Ένα Αστέρι Γεννιέται”- και για όσους έχουν σιγοτραγουδήσει το “Over The Rainbow”. Για  το κοινό της,  που  μακρόθεν συνέπασχε   με τα προσωπικά της δράματα, που είδε  μερικές από τις 40 ταινίες που πρωταγωνίστησε , που άκουσε τους δίσκους της  και διάβασε  για την Τζούντι ή που πολύ αργότερα έμαθε για αυτήν , έχοντας ως έναυσμα  την   πορεία της κόρης της, της Λάιζα.

Το τι ακριβώς πέρασε στην προσωπική της ζωή, τι ζητήματα είχε να διαχειριστεί  τα χρόνια της καταξίωσης – που της άφησαν ανεξίτηλα παιδικά τραύματα- ο Γκουλντ δεν μπόρεσε να τα μετουσιώσει και να τα αναδείξει.

Οφείλουμε να τα θυμηθούμε εν είδει βιογραφίας. 

Ήταν η τρίτη κατά σειρά κόρη  δύο θεατρίνων του  είδους “ Βοντβιλ”. Η Τζούντι  ακολούθησε μια θριαμβευτική πορεία στο Χόλιγουντ ήδη από τα δύο της χρόνια, φτάνοντας να τραγουδάει αργότερα στο “Μάγο του Όζ” και να ερμηνεύει τον εμβληματικό ρόλο της Ντόροθι, στα 17 της,  το 1939. Ο πατέρας της είχε σεξουαλικές συνευρέσεις με αγόρια και η μητέρα της κατά την εγκυμοσύνη της Τζούντι,  ήθελε να  κάνει αποβολή. Η μητέρα της   πήρε διαζύγιο και ξαναπαντρεύτηκε,  ακριβώς τη μέρα του θανάτου του πρώην συζύγου της. Η αυταρχική της μητέρα  είχε φοβερές φιλοδοξίες για την κόρη της και τη μύησε από παιδί στον κόσμο των “αναζωογονητικών φαρμάκων”για να αντέχει την πίεση. Η Τζούντι Γκάρλαντ με ένα τόσο τραυματικό παρελθόν ήταν εύθραυστη, εξαρτημένη από το αλκοόλ, τις ουσίες, τις απόπειρες αυτοκτονίας κι έψαχνε την αγάπη που -σαν παιδί- είχε στερηθεί.  Ήταν μηχανή χρημάτων αλλά όπως τα έπαιρνε… τα εξαφάνιζε  , φτάνοντας στο σημείο -αργότερα- να αδυνατεί να στηρίξει  τα παιδιά της. Έκανε 5 γάμους. Οι  δύο σύζυγοί της ήταν ομοφυλόφιλοι, όπως ήταν και ο πατέρας της. Με τον σκηνοθέτη Μινέλι… “ένα αστέρι γεννήθηκε¨. Η Λάιζα Μινέλι ακολούθησε τα βήματά της… και στη σκηνή και στη ζωή.

Η καριέρα της Τζούντι Γκάρλαντ ξεκίνησε να δύει  νωρίς και πέθανε το 1969 στα 47 της χρόνια, από τις γνωστές εξαρτήσεις της.

“Τζούντι” από 24/10 στους κινηματογράφους