Το πνευματώδες ουέστερν του Οντιάρ στο δρόμο για τα Όσκαρ. Άνισο το “Suspiria”

Ανταπόκριση και κριτικές από το Φεστιβάλ Βενετίας Ιάκωβος Γωγάκης

Με το σκηνικό διαρκώς να εναλλάσσεται και με την έντονη ηλιοφάνεια να δίνει τη θέση της στις δυνατές καταιγίδες, το 75ο Φεστιβάλ της Βενετίας, διανύει αισίως την έκτη του μέρα Οι ταινίες παγκόσμιας εμβέλειας προβάλλονται στο διαγωνιστικό τμήμα, ενώ μικρά “ διαμαντάκια”, θα συναντήσει κανείς στις υπόλοιπες κατηγορίες. Ταινίες πολιτικές, ακτιβιστικές, κοινωνικές οι οποίες φωτίζουν καταστάσεις στο εσωτερικό των χωρών τους.

“ The Sisters Brothers” 3.5/5

Το ουέστερν “ The Sisters Brothers” ανήκει στην πρώτη κατηγόρια και πρωταγωνιστούν προβεβλημένοι αστέρες του Χόλιγουντ( ο Τζέικ Τζίλενχαλ, ο Χοακίν Φίνιξ κι ο Τζον Σι Ράιλι), παρότι σκηνοθετείται από έναν καταξιωμένο Γάλλο σκηνοθέτη, του arthouse σινεμά, τον Ζακ Οντιάρ( Σώμα με Σώμα, Προφήτης, Dheepan).

Το έργο στηρίζεται  πάνω στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Γαλλοκαναδού συγγραφέα Πατρίκ Ντιούιτ και περιστρέφεται γύρω από μια αποστολή, την οποία αναθέτει ο αποκαλούμενος “διοικητής” ( Ρούτγκερ Χάουερ) σε δύο εγκληματίες, στα αδέρφια Τσάρλι κι Έλι( Χοακίν Φίνιξ-Τζον Σι Ράιλι), να ξεπαστρέψουν τον ΄Χέρμαν Γουόρμ, ο οποίος ασχολείται με την αναζήτηση χρυσού(Ριζ Άχμεντ), χρονικά τοποθετημένη η ιστορία, το 1853. Ο Χέρμαν Γουόρμ συνταξιδεύει με τον Μόρις(Τζέικ Τζίλενχαλ). Τα δύο αδέρφια μέσα από ένα περιπετειώδες ταξίδι, θα τον συναντήσουν…αλλά δεν θα τον σκοτώσουν.

Για τον Οντιάρ, το οδοιπορικό των δυο τους, από το Όρεγκον, στο Μέριλαντ και απ’εκεί στο Σαν Φρανσίσκο, δεν καταγράφεται μονοδιάστατα, ως ένα ουέστερν καταδίωξης, αντιθέτως φανερώνει τον πιο δυναμικό και οξύθυμο χαρακτήρα…και τον πιο πράο και λιγότερο δεξιοτέχνη ( η ανακάλυψη μιας οδοντόβουρτσας και η άγνοια για το πως βουρτσίζουμε, συγκαταλέγεται στις κορυφαίες κωμικές στιγμές της ταινίας), αλλά διεισδύει και μέσα στις σκέψεις τους για το πως οραματίζονται το μέλλον τους, σε έναν κόσμο που τότε αρχίζει να αστικοποιείται και οφείλουν να επιλέξουν εάν θα συνεχίσουν να ζουν μέσα στους κανόνες της άγριας δύσης ή θα αποδεχθούν τις νέες συνθήκες που δημιουργούνται.

Για πολλοστή φορά- σε διαφορετικό ύφος και γλώσσα- ο Οντιάρ καταπιάνεται με τις πρωτόγονες ανθρώπινες συμπεριφορές, με πρόσωπα ανδρικά( όπως συμβαίνει στις περισσότερες ταινίες του), τα οποία ηθελημένα ή άθελα τους, χαρακτηρίζονται ως όμηροι μιας τερατώδους κοινωνικής συμπεριφοράς και είτε θα το καταλάβουν και δεν θα αλλάξουν είτε θα το καταλάβουν και θα αλλάξουν…  στηριζόμενος βέβαια για πρώτη φορά και πάνω στους κώδικες του εμπορικού σινεμά.

Η κινηματογραφική του ατμόσφαιρα συνάδει πλήρως με τα χαρακτηριστικά των συγκεκριμένων ταινιών, ενώ παράλληλα η μουσική του πολυβραβευμένου συνθέτη Αλεξάντρ Ντεσπλά-αν και  διακριτική-, είναι από τις πιο όμορφες της  φετινής διοργάνωσης.

Ανάμεσα στους παραγωγούς της ταινίας είναι και ο πρωταγωνιστής της ταινίας, ο Τζον Σι Ράιλι και μπορούμε από τώρα να στοιχηματίσουμε πως θα βρίσκεται μέσα στους υποψήφιους για Όσκαρ, δεύτερη φορά μετά από το μιούζικαλ “ Σικάγο” το 2003.

Οι υπόλοιπες ταινίες του διαγωνιστικού

Suspiria 2.5/5

Το πολυαναμενόμενο ριμέικ της ταινίας τρόμου του Ντάριο Αρτζέντο ” Suspiria” από τον Λούκα Γκουντανίνο( Call me by your name), μπορεί να έκανε τον Ταραντίνο να κλάψει από συγκίνηση, το ίδιο δεν συνέβη για εμάς αλλά και για το κοινό, εδώ στη Μόστρα( αποτελεί την ταινία που δίχασε περισσότερο κοινό και κριτικούς).

Ο Ιταλός σκηνοθέτης δημιουργεί μια εντελώς διαφορετική ατμόσφαιρα από αυτήν της ταινίας του 1977 και το γεγονός  αυτό γίνεται αντιληπτό,  ήδη από την έναρξη.

Βρισκόμαστε στο Βερολίνο μετά το τέλος του Πολέμου, σε μια περίφημη σχολή χορού, που διευθύνει η μαντάμ Μπλανκ( Τίλντα Σουίντον). Η ταλαντούχα Αμερικανίδα χορεύτρια Σούζι Μπάνιον (Ντακότα Τζόνσον), θα παρουσιαστεί εκεί για μια οντισιόν, αλλά θα βρεθεί αντιμέτωπη, με ένα επεισόδιο, όταν η Σάρα, θα κατηγορήσει την μαντάμ Μπλανκ, για βασανισμό  της Πατρίσια-μέχρι τότε ήταν η  κορυφαία  της χορεύτρια-. Το σώμα της Σάρα αστραπιαία θα υποστεί κλυδωνισμούς και  θα σωριαστεί στο έδαφος από τους αφόρητους πόνους.

Η ” αθώα” Σούζι Μπάνιον, θα βρεθεί το επόμενο διάστημα στο επίκεντρο της προσοχής της μαντάμ Μπλανκ, οφείλοντας να ακολουθήσει τους “αυταρχικούς”  όρους του παιχνιδιού της κι εάν αρνηθεί, θα υποστεί τις συνέπειες. Μια σχολή χορού, με μυστικά δωμάτια κι ένα… μοναδικό- απόλυτο αφεντικό.

Η σχολή-κολαστήριο, μετατρέπεται σε  θέατρικό πλατώ, όπου εκεί παίζονται τα παιχνίδια εξουσίας και ανταγωνισμού.

  Ο εκφοβισμός και η μεταφυσική βία, αποτελούν τα όπλα της διευθύντριάς του,  για να επιβληθεί, αλλά το ερώτημα-το οποίο θα αφήσουμε αναπάντητο- είναι: κι αν η μανταμ Μπλανκ αντικατασταθεί, η αντικαταστάτρια της, πως θα πορευτεί; Ο φασισμός εμφανίζεται με  άλλο μανδύα και  θα μπορούσε μεταφορικά, να αντιπροσωπεύει οποιαδήποτε μορφή ολοκληρωτισμού.   Η ευφυΐα του Γκουαντανίνο, προσκρούει πάνω στις εσκεμμένες και προβοκατόρικες σκηνές του παράλογου τρόμου, προκαλώντας σύγχυση για το νόημα αυτής της επιλογής.

 Sunset 2/5

Απογοήτευσε η Ουγγρική ταινία ” Sunset”( Ηλιοβασίλεμα) του βραβευμένου με Όσκαρ σκηνοθέτη για το έργο ” Ο Γιος του Σαούλ” Λάζλο Νέμες, δημιουργώντας την παραλλαγή της προηγούμενής του ταινίας και -ίσως- αυτό το γεγονός, να  αποδειχθεί παγίδα για τους 70 και πλέον διανομείς ανά τον κόσμο, που αγόρασαν τα δικαιώματα της ταινίας.

Ο Νέμες αφήνει πίσω του, το ολοκαύτωμα και καταπιάνεται με μια επίσης τραυματική περίοδο για τη χώρα του, λίγες μέρες προτού ξεσπάσει ο ‘Α Παγκόσμιος Πόλεμος.

Ακολουθεί κυριολεκτικά κατά πόδας, την ηρωίδα του,  μια ορφανή νεαρή γυναίκα( την ερμηνεύει μια νεοφερμένη ηθοποιός, η Τζούλι Τζέικομπ),, η οποία ψάχνοντας εργασία στη Βουδαπέστη-στο παλάτι ενός προύχοντα- ανακαλύπτει οτι έχει έναν αδερφό.
Η αναζήτηση της τύχης του αδερφού της, γίνεται για την ηρωίδα, ο μοναδικός σκοπός της ύπαρξής της. Τα στόματα είναι ερμητικά κλειστά, ενώ ταυτόχρονα την απειλούν και την εκφοβίζουν.
Ο Νέμες για 144 λεπτά δεν αφήνει ούτε δευτερόλεπτο την νεαρή κοπέλα,από την προσοχή του, ξεκινώντας η κάμερα να την κινηματογραφεί σε κάθε σκηνή, ακριβώς από πίσω της.
Το περιορισμένο σεναριακό υπόβαθρο της ταινίας και παράλληλα ο συγκεκριμένος και επαναλαμβανόμενος τρόπος κινηματογράφησης της, δημιουργούν μια αφόρητη κατάσταση, δεσμεύοντας το κοινό να παρακολουθεί ξανά και ξανά, ένα πανομοιότυπο κάδρο.
Η περιπλάνηση της νεαρής γυναίκας  στους δρόμους της πόλης και στα μεγάλα σαλόνια, αποκαλύπτει την παρακμή της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας και τον καιροσκοπισμό των ανθρώπων της, όπως επίσης και την αυταρχική αντιμετώπιση των ανδρών προς τις γυναίκες. Αυτά είναι και τα φωτεινά σημεία του έργου, αλλά δεν αναδεικνύονται στην ολότητά τους, εξαιτίας της εμμονής του δημιουργού, να γίνει ο ίδιος πρωταγωνιστής( με τα σκηνοθετικά του τεχνάσματα), εξουδετερώνοντας το ιστορικό πλαίσιο και τους ήρωές του.