Η “Σιωπηλή Επανάσταση” του Όσκαρ Ουάιλντ και των γυναικών στον Τρίτο Κόσμο. Οι ταινίες της εβδομάδας

Επιμέλεια-Κριτικές Ιάκωβος Γωγάκης

1.   Η Σιωπηλή Επανάσταση (2.5/5)

Η ισορροπία του τρόμου ανάμεσα στις Η.Π.Α και στην Σοβιετική Ένωση κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, έφτασε στο σημείο 0, αρκετές φορές. Το 1956 οι δύο υπερδυνάμεις, δοκίμασαν τις μεταξύ τους αντοχές, δύο φορές. Στην Ουγγαρία και στο Σουέζ. Στην Ουγγαρία ξεκίνησαν μεγάλες διαδηλώσεις, εναντίον της κομμουνιστικής κυβέρνησης του Ματίας Ράκοσι, τον οποίο επέλεξε ο Στάλιν, αλλά δεν ήθελε ο διάδοχός του, ο Νικίτα Χρουστσόφ. Παρά το γεγονός οτι ο Χρουστσόφ, άσκησε κριτική στον Σταλινισμό, οι Ούγγροι δεν αντιλήφθηκαν την αλλαγή που περίμεναν. Οι διαδηλώσεις και η εξέγερση, είχε ως στόχο τη Μόσχα. Η αναταραχή έφερε αιματοκύλισμα. Ο Ράκοσι παραιτείται κι αναλαμβάνει Πρωθυπουργός ο Ίμρε Νάγκυ, ο οποίος ζήτησε από τα Ηνωμένα Έθνη, η Ουγγαρία να παραμείνει ουδέτερη και να απεγκλωβιστεί από το σοβιετικό άρμα. Δεν έλαβε την στήριξη των Δυτικών, υπό το φόβο ενός πυρηνικού πολέμου και οι Σοβιετικοί εισέβαλαν στην Ουγγαρία, σταματώντας την εξέγερση.

“Η Σιωπηλή Επανάσταση” διαδραματίζεται την ίδια εποχή, όχι στην Ουγγαρία, αλλά στην Ανατολική Γερμανία, , όταν τρεις φοιτητές θα κρατήσουν δίλεπτη σιγή, για τα θύματα της εξέγερσης στην Ουγγαρία.

Η ομορφιά της ταινίας,έγκειται στον τρόπο που αντιμετωπίζει ο Γερμανός σκηνοθέτης Lars Kraume την ανιδιοτελή φύση των νέων , το μπέρδεμα τους το ιδεολογικό ακόμα και το ερωτικό, λέγοντας εν ολίγοις  οτι η αυτοσυνείδηση είναι μια επίπονη διαδικασία. Στο κάδρο του βάζει και τους γονείς, όπως είδαμε να συμβαίνει και στον “ Κύκλο των Χαμένων Ποιητών”. Και να θέλουμε να αποφύγουμε το συνειρμό με την ταινία του Πίτερ Γουίαρ δεν μπορούμε, γιατί οι ομοιότητες είναι πάρα πολλές. Υπάρχει μια ροπή στο να αγγίξει τις ευαίσθητες συναισθηματικές χορδές  μας και οι αγνές προθέσεις των έφηβων παιδιών, μετατοπίζει το κέντρο βάρους της ταινίας σε αυτό το πλαίσιο.

Είναι βέβαια μια στρατευμένη αντι-κομμουνιστική ταινία, ίσως ξεπερασμένης αισθητικής, που είτε καθ υπερβολή είτε όχι, επενδύει επί μακρόν  στους κατασταλτικούς μηχανισμούς ενός καθεστώτος( Ανατολικογερμανικό), που λειτουργούσε όπως όλα τα όμοια του καθεστώτα. Δείχνει δηλαδή τη μία όψη της αλήθειας.

2.   Ο Ευτυχισμένος Πρίγκηπας (2/5)

Ο Βρετανός ηθοποιός και σκηνοθέτης  Ρούπερτ Έβερεττ, βρέθηκε στην Αθήνα, σχεδόν μυστικά , λίγες μέρες πριν την επίσημη πρώτη της νέας του ταινίας, αφιερωμένη στη ζωή του αγαπημένου του Όσκαρ Ουάιλντ. Υιοθετεί ως τίτλο της ταινίας, το ομώνυμο λογοτεχνικό έργο του Ουάιλντ, του  1888.    Ερμηνεύει ο ίδιος  ο Ρούπερτ Έβερεττ τα τελευταία κι επώδυνα χρόνια του  κορυφαίου συμπατριώτη του  συγγραφέα, όταν είχε αυτοεξοριστεί, μετά τη διετή φυλάκιση του, επειδή  ήταν ομοφυλόφιλος.  Η σκηνοθετική ματιά αντικατοπτρίζει πλήρως την εποχή του 19ού αιώνα, ενώ στην πιστή αποτύπωση της εποχής,  συμβάλει και η εξαιρετική επιλογή των κουστουμιών και η διεισδυτική ματιά του  Διευθυντή Φωτογραφίας Τζον Κονρόι.

Από την άλλη, το σεναριακό της αφήγημα δεν είναι μόνο χαοτικό αλλά και η σκηνοθεσία παραμένει  ένα ασυντόνιστο συνονθύλευμα προσώπων και καταστάσεων, που εισβάλουν στο χώρο του Ουάιλντ, ενώ ο Ρούπερτ Έβερεττ δημιουργεί ένα υποκριτικό ” υπερεγώ”, δίνοντας ελάχιστο χώρο στα υπόλοιπα πρόσωπα που βρέθηκαν φιλικά ή εχθρικά δίπλα στον συγγραφέα   να χτίσουν το ρόλο τους, όπως συνέβη με τον  καλύτερο φίλο του Ουάιλντ, τον  Ρέτζιναλντ Τέρνερ,  (Κόλιν Φερθ).

3.    Μαρλίνα, η Δολοφόνος σε 4 Πράξεις (2 /5) 

 Φεμινιστική κι αλληγορική ταινία , που κινείται ανάμεσα στο ρεαλισμό και  στο παράλογο, όταν μια χήρα , θα αντιμετωπίσει με επιτυχία, μια ομάδα ανδρών που θα θελήσουν να την ληστέψουν και να την βιάσουν. Στο επίκεντρο της σκηνοθέτιδας Μούλι Σουρία είναι η αδυναμία των γυναικών στην αγροτική Ινδονησία( όπου διαδραματίζεται το έργο) αλλά και στον Τρίτο Κόσμο γενικότερα, να αντιμετωπίσουν την ταπείνωση, τους ξυλοδαρμούς και τη βία των ανδρών. Στην πρώτη πράξη βλέπουμε τη ληστεία, στη δεύτερη την εγκατάλειψη της παλιάς της ζωής, στην τρίτη τις ενοχές και στην τέταρτη απεικονίζεται η “ελπίδα”. 

Πρόκειται για ταινία διαμαρτυρίας, έχοντας ως βασικές επιρροές τις ταινίες ουέστερν αλλά και το σινεμά του Ταραντίνο, ιδίως του Kill Bill και του Pulp Fiction. Κατανοητό το διακύβευμα του έργου, ήδη από τα πρώτα του στάδια. Ο θεατής, τη σαγηνευτική δομή, δεν θα την αντιληφθεί ουσιαστικά, γιατί απουσιάζουν τα στιβαρά αφηγηματικά θεμέλια που θα κρατήσουν την προσοχή του. Τα όμορφα τοπία του νησιού Σούμπα και το δυτικότροπο σάουντρακ, δεν είναι από μόνα τους ικανά να  σπρώξουν το έργο στο σημείο που θα επιθυμούσε η Μούλι Σουρία.