Ένα πανό, λίγα λόγια για τις καταπιεσμένες γυναίκες του Ιράν και η πιο πεσιμιστική ταινία του Τζαφάρ Παναχί

Ανταπόκριση-κριτική Ιάκωβος Γωγάκης

Στο Ολύμπιον, με ένα πανό και με μια 5λέπτη  πύρινη ομιλία, νεαρή  ακτιβίστρια από το Ιράν, ανέβηκε στο βήμα κι  αναφέρθηκε στις γυναίκες της χώρας της, στην καταπίεση που υφίστανται οι Ιρανοί από το καθεστώς, κι έδωσε το μήνυμα,  ότι οι συγκεντρώσεις αλληλεγγύης,   μετά το θάνατο της   Μαχσά Αμινί και της   Νίκα Σακαράμι, θα συνεχιστούν. Αρχής γενομένης στη Θεσσαλονίκη,  στις 19 Οκτωβρίου.

Η ακτιβιστική δράση, πραγματοποιήθηκε, μερικά δευτερόλεπτα προτού ξεκινήσει να προβάλλεται η νέα ταινία,

του-επί 12 χρόνια- σε κατ’ οίκον περιορισμό, Ιρανού σκηνοθέτη Τζαφάρ Παναχί, το ” No Bears” ( Αρκούδες δεν Υπάρχουν). Παρούσα στη Θεσσαλονίκη, είναι η  πρωταγωνίστρια της ταινίας, η  Mina Kavani, η οποία μετά το τέλος της προβολής, απάντησε στις ερωτήσεις του κοινού.

Oσο ήταν ελεύθερος, ο Τζαφάρ Παναχί, ήταν συχνός επισκέπτης του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Από την πρώτη ταινία που γύρισε, μέσα σε συνθήκες περιορισμού, το ” This is not a Film” το 2011,

μέχρι την πρόσφατη, το ” Νο Bears” του 2022,  μετατοπίζεται,  και το καυστικό χιούμορ κι ο σαρκασμός, όπως τα είδαμε έντονα και στην ταινία ” Ταξί”, πλέον περιορίζονται.

H  οπτική του, είναι βαθιά πεσιμιστική και αμυδρά αφήνει να εννοηθεί, ότι πλέον και η ζωή του κινδυνεύει.

Όπως το συνηθίζει,  και σε αυτή την ταινία πρωταγωνιστεί.

Εμφανίζεται,  να οδηγεί ένα μικρό Suv και να καταλήγει, αυτοεξόριστος σε ένα χωριό, κοντά στα ιρανοτουρκικά σύνορα.

Το χωριό και οι παραδόσεις του, οδηγούν τον Παναχί  σε μπελάδες, επειδή δεν αποποιείται την ιδιότητά του σκηνοθέτη και φιλμάρει ακατάπαυστα, ακόμα και στο χωριό.

Βρίσκεται μπλεγμένος   στην  περιπέτεια δύο ζευγαριών.

Το ένα,  ετοιμάζεται να δραπετεύσει για την Τουρκία, αλλά μόνο το ένα πρόσωπο διαθέτει διαβατήριο. Την ιστορία του ζεύγους, μαζί με το βοηθό του, τον Ρέζα, ο Παναχί την κινηματογραφεί.

Έως ότου η γυναίκα ξεσπά και αποκαλύπτει την αλήθεια,  και παίρνει η μπάλα και τον Παναχί.

Η δεύτερη και πιο ενδιαφέρουσα περιπέτεια, αφορά, ένα παράνομο ζευγάρι και την αποκάλυψη, από ένα μικρό παιδί, ότι ο Παναχί, το έχει αποτυπώσει-το παράνομο ζευγάρι- με τη φωτογραφική του μηχανή. Ο αρραβωνιαστικός του κοριτσιού, ψάχνει τη φωτογραφία, όπως και ολόκληρη η κοινότητα.

Ο Παναχί αρνείται ότι αποτύπωσε το παράνομο ζευγάρι, αλλά κανείς δεν τον πιστεύει.

Στο έργο,  αποκαλύπτονται, οι μύθοι, οι παραδόσεις του κορανιού, οι αναχρονιστικές αντιλήψεις και το μέγεθος της απόγνωσης, όσων επιθυμούν να ζήσουν σε συνθήκες σχετικής ελευθερίας. Τα δύο ζευγάρια ετοιμάζονται να πληρώσουν βαρύ τίμημα  για τις επιλογές τους, αλλά  τίμημα,

κι ο Παναχί στο έργο ετοιμάζεται να  πληρώσει, γιατί επαναστατεί, όπως επαναστάτησε  και στην πραγματικότητα.

Ένα επίπονο σινεμά διαμαρτυρίας, που έχει και λίγες στιγμές χιούμορ, αλλά και πολύπλευρο μελοδραματισμό.

Ο αντιφρονούντας στο σημερινό ισλαμικό καθεστώς, Τζαφάρ Παναχί, αφήνει στην άκρη τον κομψό τρόπο του αλληγορικού σινεμά και ό,τι έχει να πει,

το λέει ξεκάθαρα και χωρίς περιστροφές. Ο τρόπος που αποφασίζει να ολοκληρώσει το έργο, μας προβληματίζει και για το πως βλέπει και  το δικό του μέλλον.

Η βαθμολογία μας 3/5