Το μέτριο θρίλερ από χρυσάφι του Φατίχ Ακίν & η κλασική ματιά της Μήδειας που της αξίζει

Κριτικές  από Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Ιάκωβος Γωγάκης

Λογικό και κατανοητό, να παραμένει προνομιακό πεδίο των σκηνοθετών του θεάτρου, η μεταφορά στο σανίδι  μιας αρχαίας τραγωδίας,  είτε στην κλασική της μορφή είτε διασκευασμένη.

Από την άλλη , το  κινηματογραφικό εγχείρημα  της αποτύπωσης ενός αυθεντικού αρχαίου κειμένου,  είναι πολυσύνθετο.

Απαιτεί την αποδοχή από τον παραγωγό   κι όλους τους εμπλεκόμενους, της πιθανής εμπορικής αποτυχίας του και θέτει στο δημιουργό,  διάφορα διλήμματα  για την προσέγγιση που θα ακολουθήσει.

Θα ακολουθήσει πιστά  το ίδιο το  κείμενο  ή την ελεύθερη προσαρμογή του ;

Στον κινηματογράφο, η ελεύθερη προσαρμογή, απελευθερώνει  το δημιουργό,  στο να αναζητήσει την κατάλληλη  ιστορία και να φωτίσει ο,τι ο ίδιος επιθυμεί.

Του  παρέχει κι ευελιξία στο πως θα τη δομήσει, αλλά ταυτόχρονα η ελεύθερη διασκευή, μπορεί να αποδειχθεί παγίδα και να οδηγήσει την ταινία μακριά από τα αρχικά οράματα του δημιουργού.

Αντιθέτως, με την  αφοσίωση στο κείμενο αλλά  και με την υιοθέτηση της   ατμόσφαιρας εκείνης  της εποχής , ο σκηνοθέτης αναδεικνύει τον εμπνευστή της αρχαίας τραγωδίας κι αν είναι  ικανός, μπορεί να προσδώσει  στους  συμβολισμούς ,    τη διαχρονική τους διάσταση.

Ο Δημήτρης Αθανίτης, επέλεξε τη δεύτερη προσέγγιση και  χωρίς να δημιουργεί ούτε  την γκράντε ταινία ούτε και  μια παρωδία,

για τη βία, για το ρόλο των γυναικών, για την εξουσία μίλησε και τη  « Μήδεια»  του Ευριπίδη,  με σαφήνεια αποτύπωσε.

Η ηθοποιός   Αλεξάνδρα Καζάζου, διείσδυσε βαθιά στο πνεύμα της Μήδειας , ο Αθανίτης το αντιλήφθηκε, έστρεψε την κάμερα πάνω της και μαζί,  κέρδισαν  το  στοίχημα.

Η βαθμολογία μας: 3/5

Θεοί, γίγαντες,  νάνοι και οι «κόρες» του Ρήνου, που φυλάνε τον πολύτιμο χρυσό κάτω από την επιφάνεια της γης,  αποτελούν  τους πρωταγωνιστές της όπερας δυόμισι ωρών ,  του κορυφαίου Γερμανού συνθέτη Ρίχαρντ Βάγκνερ  « Ο Χρυσός του Ρήνου»( πρεμιέρα στη Λειψία το  1876).

 Ο έρωτας αποκηρύσσεται και τα πλούτη γίνονται ο  αυτοσκοπός. Οι συμπαιγνίες και  οι δολοπλοκίες, έχουν μοναδικό σκοπό , την απόκτηση δύναμης κι εξουσίας στον κόσμο.

Ο επίσης Γερμανός-με τουρκικές  ρίζες – σκηνοθέτης Φατίχ Ακίν, καταπιάνεται για πρώτη φορά με βιογραφική ιστορία- εν προκειμένω του κουρδικής καταγωγής συμπατριώτη του Γερμανού  ράπερ και πρώην γκάνγκστερ Xatar, βασιζόμενη στο βιβλίο Όλα ή Τίποτα-

και η όπερα του Βάγκνερ συγκλίνει σαν τραγική ειρωνεία,

όπως και το τέλος της ταινίας, το επισημαίνει,

όπως και η διάρκεια της ταινίας, με τη διάρκεια της όπερας συγκλίνει.

Ο Φατίχ Ακίν,  ακολουθεί  φρενήρη ρυθμό, τον οποίο  χρειαζόταν σε κάποια του σημεία  να χαλιναγωγήσει,  όπως και τις μπερδεμένες εναλλαγές από πόλη σε πόλη, από χώρα σε χώρα αλλά και την πληθώρα των δευτεροπρωταγωνιστών του ,  να περιορίσει.

Ο ήρωας του, εμφανίζεται αρχικά να είναι αιχμάλωτος στη Συρία, με το διακύβευμα της κράτησης, να είναι ο κρυμμένος χρυσός.

Ο Xatar –το πραγματικό του όνομα είναι Giwar Hajabi- ξεκινάει ένα ταξίδι αναμνήσεων, από τη γέννησή του στο Ιράν, τις μέρες της Ισλαμικής Επανάστασης

. Μόνη η μητέρα του σε μια σπηλιά, τον φέρνει στη ζωή, μεταφερόμαστε μετά στο Παρίσι κι αργότερα στη Βόννη, όπου ζει ένα μεγάλο μέρος των εφηβικών του χρόνων. Αργότερα τον βλέπουμε στο Άμστερνταμ, μετά ξανά στη Βόννη, εμφανίζεται και στη Συρία, στη αρχή αλλά και προς το τέλος της ταινίας.

Ο πατέρας του,  διάσημος κούρδος συνθέτης και διευθυντής ορχήστρας, θα «δραπετεύσει» από τα οικογενειακά βάρη κι ο Xatar, θα αναλάβει την οικονομική στήριξη του ιδίου, της μητέρας του και της αδερφής του, εμπλεκόμενος με τα ναρκωτικά και την παρανομία. Εξελίσσεται σε γκάνγκστερ πρώτου μεγέθους, αλλά η μουσική τέχνη, μέσα του σιγοβράζει.

Ο Giwar Hajabi ισχυρίζεται, ότι η ταινία του Φατίχ Ακίν, παρουσιάζει τα γεγονότα, όπως έγιναν , υπάρχουν στιγμές όμως, που υποψιαζόμαστε, ότι η ανάγκη για εντυπωσιασμό, οδήγησε σε σεναριακές υπερβολές.

Ο Εμίλιο Σακράγια ερμηνεύει τον Xatar, με  ιδιαίτερο πάθος  και  η αδρεναλίνη για βία και εκδίκηση, ανήκουν στα  αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά του- παιχνιδιάρικου-   ρόλου, που του επιφύλασσε ο Φατίχ Ακίν.

Βαθμολογία:2.5/5