Το διαζύγιο: Η δίκη της Βίβιαν Αμσαλέμ

Δράμα, 115′, Ισραήλ 2014

Πρωτότυπος Τίτλος: Gett/ Gett: The Trial of Viviane Amsalem

Γλώσσα: Εβραικά/ Γαλλικά/ Αραβικά

Των  Ρόνιτ Ελκαμπέτζ & Σλόμι Ελκαμπέτζ

Με τους  Ρόνιτ Ελκαμπέτζ, Σιμόν Αμπκαριάν,   Σασόν Γκαμπάι, Ζέεβ Ρεβάς

Κινηματογραφικό πορτρέτο μιας μητέρας 4 παιδιών, που αγωνίζεται να κερδίσει νομικά την “ανεξαρτησία” της, έξω από τα δεσμά του γάμου αλλά παρεμποδίζεται από τους ραβίνους, τις ισχυρές παραδόσεις του ισραηλινού κράτους και του Ιουδαϊσμού, μη επιτρέποντας στις γυναίκες να χωρίσουν, με μοναδική εξαίρεση, τη συγκατάθεση του συζύγου τους.
Η τρίτη ταινία των αδελφών Ελκαμπέτζ ακολουθεί τους κανόνες του σύγχρονου νεορεαλιστικού σινεμά της περιοχής-ιδίως της ιρανικής σχολής- σε ένα ακατάπαυστο δικαστικό παιχνίδι λόγου, δοσμένο με θεατρική υφή- διαδραματιζόμενο μέσα σε τέσσερις τοίχους-μια έμμεση μα φανερή καταδίκη των διακρίσεων κατά των γυναικών, στις χώρες της Μέσης Ανατολής. Η τεχνική ροπή κλείνει προς την τραγικωμωδία, κινούμενη στη μεθοριακή ζώνη του καφκικού παραλογισμού, δίχως να στοχοποιεί τα πρόσωπα, παρά μόνο τις αντιλήψεις τους.
Το πρόσφατο αριστούργημα του Ασγκάρ Φαραντί ” Ένας Χωρισμός” είναι πανταχού παρόν, όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να το φτάσει.
Λαμπρή και λαμπερή η παρουσία της μαυροφορεμένης αισθησιακής σκηνοθέτη, σεναριογράφου και πρωταγωνίστριας Ρόνιτ Ελκαμπέτζ, ως Βίβιαν Αμσαλέμ, συνεπικουρούμενη από τον εξίσου εξαιρετικό Σιμόν Αμπκαριάν.

Η ιστορία αντλεί τη δύναμη της από την επιθυμία της Βίβιαν να χωρίσει “επίσημα” τον Ελισά, μετά από 15 χρόνια έγγαμου βίου. Δεν έχει να του καταλογίσει κάποια επαχθή ενέργεια(βιαιοπραγία), παρά μόνο θρησκευτική προσήλωση στις κατά γράμμα εντολές του Ορθόδοξου Εβραϊσμού, δημιουργώντας τριβές στη σχέση τους, με τον Ελισά μετά από κάθε καβγά να ασκεί ψυχολογική πίεση στη σύντροφο του, με τη σκόπιμη μουγκαμάρα του. Η σεξουαλική τους ζωή είναι ανύπαρκτη, ακόμα και για αυτό, ο ένας ρίχνει το μπαλάκι στον άλλο.
Τρεις συντηρητικοί ραβίνοι δικαστές, καλούνται να σχηματίσουν γνώμη για την υπόθεση, φέρνοντας σε ακρόαση μάρτυρες, ένθεν κακείθεν. Βέβαια, ο νόμος για μας τους δυτικούς είναι ανόητος, για αυτούς είναι σοβαρός και σαφής. Εάν δεν συναινέσει ο άντρας-σύζυγος, η γυναίκα παραμένει παντρεμένη. Ο Ελισά εκμεταλλεύεται τη μεροληπτική δυνατότητα που του παρέχει ο νόμος και ζορίζει τη σύζυγό του, αρνούμενος να συναινέσει στο αίτημα της για διαζύγιο. Η υπόθεση κρατάει χρόνια και η Βίβιαν αρχίζει σιγά-σιγά να χάνει τις ελπίδες της μαζί και τη ψυχραιμία της.

Το έργο ανοίγει με δύο στατικές λήψεις εντός του χώρου και σε πρώτο πλάνο η Βίβιαν, ο Ελισά και το δικαστικό τρίο. Η συγκεκριμένη έξυπνη οπτική αφήγηση, που απομονώνει το μέσα από το έξω, λειτουργεί σε πολλά επίπεδα.
Ο δίωρος κινηματογραφικός μαραθώνιος καλύπτει την 5χρόνη δίκη του ζευγαριού, τη σύγκρουση των δύο βασικών αντιλήψεων, καταγράφει τον πόλεμο νεύρων και τα εκατέρωθεν λάθη στην τακτική τους. Κάπου το έργο επαναλαμβάνει τα ίδια και τα ίδια, κάπου θεατρινίζει πέραν του δέοντος , το αποτέλεσμα όμως είναι και διασκεδαστικό και συμβολικό.
Το Ισραήλ ενώ καταβάλλει προσπάθειες να αποδείξει ότι απέχει έτη φωτός από τις υπάρχουσες οπισθοδρομικές νοοτροπίες των γειτονικών του χωρών, αυτό δεν φαίνεται να επιτυγχάνεται. Η απαγόρευση του πολιτικού γάμου -ως επιλογή- και ο διαχωρισμός των δύο φύλων, είναι τροχοπέδη στον επιδιωκόμενο εξευρωπαϊσμό, του σχετικά νεογέννητου αυτού κράτους  και το συγκεκριμένο έργο αυτό το αναδεικνύει.

“Το διαζύγιο: Η δίκη της Βίβιαν Αμσαλέμ” από 19/2 στους κινηματογράφους σε διανομή Feelgood