Γιάννης Φάγκρας

Συνέντευξη στον Ιάκωβο Γωγάκη

Ήμουν νιος και γέρασα ή όπως λέει χαριτολογώντας ο σκηνοθέτης και μέγα ταλέντο του ελληνικού σινεμά των αρχών του 2000, όταν εμφανίστηκε με την πρωτοποριακή ταινία «Πες στη Μορφίνη Ακόμα την Ψάχνω»    “ξεκίνησα τα γυρίσματα του «Forget Me Not« όταν γεννήθηκε το μικρό μου παιδί και τα τελείωσα, όταν άφηνε πίσω το δημοτικό”.

 Η φήμη του 50 χρόνου πια Γιάννη  Φάγκρα, τότε έφτασε , μέχρι το περιοδικό Sight & Sound, τα τελευταία χρόνια όμως, έπλεε εν μέσω «θαλασσοταραχής», όταν το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, ενώ αρχικά ενέκρινε το σενάριο και θα γινόταν συμπαραγωγός της νέας του ταινίας, ξαφνικά έκανε πίσω και βρέθηκε μπλεγμένος σε μια περιπέτεια αρκετών ετών, μέχρι το φιλόδοξό του εγχείρημα, του 1 εκατομμυρίου ευρώ, τελικά φτάσει σε happy end, κυκλοφορόντας στις αίθουσες, στις 29/10/2015.   Το έργο είναι τοποθετημένο στις Η.Π.Α και στο μεγαλύτερο του μέρος είναι στην αγγλική γλώσσα. Βασικό πρόσωπο, ένας άνδρας, που για το μεροκάματο  φεύγει από την Ελλάδα, είναι όμως διχασμένος ανάμεσα στην ανάγκη του για περιπέτεια και σε μια γυναίκα, που τον περιμένει στα πάτρια. Τη μουσική της ταινίας, επιμελήθηκε ο συνάδελφος δημοσιογράφος  Άκης Καπράνος.

Καλύτερα από μας, τα γνωρίζει ο ίδιος ο σκηνοθέτης, αποκαλύπτοντας μας πτυχές, της νέας του ταινίας, κι όχι μόνο αυτής.

Καταλυτικό ρόλο έπαιξε ή όχι, το γεγονός πως έζησες κάποια χρόνια στην Αμερική,  για να γράψεις το σενάριο του «Forget Μe Νot»; Ήταν μια ιδέα που προϋπήρχε, της πρώτης σου μεγάλου μήκους;

Άρχισα να το επεξεργάζομαι, μετά την ολοκλήρωση της ταινίας « Πες στη Μορφίνη Ακόμα την Ψάχνω»,  το 2001  και το σενάριο το ολοκλήρωσα, κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Ένα μέρος από το  «Forget Μe Νot» διαδραματίζεται στη Νέα Ορλεάνη, ένα οικείο περιβάλλον για μένα, έχω εργαστεί εκεί, αλλά και στην άγνωστη μου -μέχρι τότε-, Αλάσκα. Παρότι έχω εμπλακεί σε κάποιες πανομοιότυπες καταστάσεις,  η υπόθεση της ταινίας,  δεν είναι εξ ολοκλήρου αυτοβιογραφική, περιέχει στοιχεία της αμερικάνικης μυθολογίας, μετανάστες, άτομα που ρισκάρουν, που τα αφήνουν όλα πίσω, που φεύγουν για  μια καλύτερη ζωή, για λίγο ή για πολύ, όπως ο Άλεξ, για να ζήσουν κάτι έντονο, χωρίς να ξέρουν όλο αυτό,  που θα τους βγει, μα και που θα τους βγάλει.

Όπως και στην προηγούμενη σου ταινία, έτσι κι εδώ, καταπιάνεσαι με μοναχικά πλάσματα, που κινούνται μακριά από τα καθιερωμένα κοινωνικά πλαίσια. Έχεις κοινά στοιχεία μαζί τους ή σε ελκύει  το άγνωστο;

Μέχρι ενός σημείου μπορώ να πω, ταυτίζομαι μαζί τους. Με ενδιαφέρει να εστιάζω σε  αυτούς που ψάχνονται, που είναι έξω από τις στερεότυπες αντιλήψεις, που αντιστέκονται στις συνήθειες του καταναλωτισμού, που έχουν μέσα τους, μια καθαρότητα, παραδείγματος χάριν, όπως είναι στην ταινία οι διάφοροι ναύτες, ο καπετάνιος, τα κορίτσια του στριπτιζάδικου.

Ο Γιάννης Στάνκογλου είναι γνωστός και καταξιωμένος ηθοποιός, η συμπρωταγωνίστρια του στο έργο, η  Αλίκη Δανέζη, μια γνωστή και καταξιωμένη σκηνοθέτις. Πως κατάφερες να δημιουργήσεις την επιτυχημένη μεταξύ τους χημεία;

(Χαμόγελο) Αυτό ήταν το μόνο εύκολο, άλλωστε ο Γιάννης με την Αλίκη είναι ζευγάρι και στη ζωή.

 Να είμαι ειλικρινής, έκανα και κάστινγκ στην Αμερική, βέβαια τον Στάνκογλου, τον είχα εξ’ αρχής στο πλάνο μου- για τον ρόλο του Άλεξ- , τελικά δεν υπήρξε κάποιος άλλος, που να μπορούσε να αποδώσει τόσο καθαρά, την ανήσυχη και γεμάτη αμφιβολίες προσωπικότητα,  του συγκεκριμένου ήρωα. Την Δανέζη, την γνώρισα στην Νέα Υόρκη, ήμασταν συμφοιτητές στην σχολή κινηματογράφου, διαθέτει μεσογειακή φυσιογνωμία κι ο κυπριακός τόνος της φωνής της, πιστεύω πως ταίριαζε γάντι στο έργο.

Βλέποντας τα δεδομένα τώρα, μερικούς μήνες μετά την ολοκλήρωση της ταινίας, πιστεύεις πως τα εμπόδια που βρήκες μπροστά σου, επηρέασαν με κάποιο τρόπο, το τελικό αποτέλεσμα;

Θα έλεγα πως η επίδραση, ήταν μόνο στο κομμάτι της παραγωγής. Εάν η ταινία γινόταν στο χρόνο που είχε προγραμματιστεί, θα ήταν λίγο διαφορετική. Κατάφερα όμως να τη γυρίσω, έστω και μετά κόπων και βασάνων, σχεδόν όπως ήθελα, δεν έκανα υποχωρήσεις στο τεχνικό μέρος(γυρίστηκε σε 35άρι κλασικό φιλμ), οι διαφοροποιήσεις ήταν σε θέματα τακτικής και μπάτζετ.

Μαζεύουν βραβεία από το εξωτερικό, οι ταινίες ελλήνων σκηνοθετών. Ζούμε μια χρυσή κινηματογραφική  εποχή ή μόδα είναι θα περάσει;

Η επιτυχία του ελληνικού σινεμά στα Φεστιβάλ, έχει τη σημασία της. Μ’άρεσε η «Ξενία» του Κούτρα και σαφώς το « Μικρό Ψάρι» του Οικονομίδη, που είναι ακόμα πιο κοντά, στο στιλ μου. Από την άλλη, ένα συγκεκριμένο μοτίβο που πολλές φορές χρησιμοποιείται στο σύγχρονο ελληνικό σινεμά, έχω την αίσθηση πως αποπροσανατολίζει. Κάποιοι ξένοι το εκμεταλλεύονται και μας παρουσιάζουν, σαν να είμαστε εμείς οι έλληνες, μέσα σε ζωολογικό κήπο κι αυτοί απ’ έξω, να κοιτάνε τους ιθαγενείς. Δίνουμε μερικές φορές στο κοινό του εξωτερικού, μια λανθασμένη-υποτιμητική εικόνα για μας.

Μπορείς να στοιχηματίσεις για την επόμενη σου ταινία, πως δεν θα σου πάρει για να γίνει, ακόμα μια δεκαετία; Έχεις μήπως σενάριο στα σκαριά;

Το τοπίο είναι τόσο θολό στον ελληνικό κινηματογράφο, που το βασικό πρόβλημα είναι η εξεύρεση των πόρων, όπως και παντού άλλωστε, άρα δεν μπορώ να στοιχηματίσω.

Σενάριο δικό μου, υπάρχει, όπως επίσης και ιστορίες που δεν τις έχω γράψει, ανήκουν σε άλλους δημιουργούς και θα ήθελα να τις σκηνοθετήσω. Θα επιθυμούσα να κάνω μια ταινία στο σύμπαν του «Forget Μe Νot». Αγαπώ τη θάλασσα και τη ζωή των ναυτικών και θέλω να συνεχίσω πάνω σε αυτό. Είναι μια κινηματογραφική θεματολογία, που δεν έχει εξεταστεί αρκετά.

Παράλληλα με όλα αυτά, έχεις και κάποια άλλη επαγγελματική ενασχόληση;

Τώρα που τελείωσε το Forget Me Not σκοπεύω να ασχοληθώ περισσότερο και με τον τομέα της παραγωγής.

Αγαπημένες ταινίες που έχεις δει τελευταία.

Το ρωσικό «Λεβιάθαν» του Αντρέι Σβιάνγκιντσεφ  και το αμερικάνικο «Έμφυτο Ελάττωμα» του Πολ Τόμας Άντερσον.

“Forget Me Not” από 29/10 στους κινηματογράφους σε διανομή New Star