Κρίστιαν Σιού

Συνέντευξη στη Μερόπη Κυριάκου-Κακόπιερος

Παρά το νεαρό της ηλικίας το,υ ο Christian Schwochow, καταγράφει ήδη στο ενεργητικό του πέντε ταινίες. Με αφορμή την τελευταία από αυτές, το «West» (Westen), βρέθηκε στη Νέα Υόρκη, στα πλαίσια του 35ου φεστιβάλ Γερμανικού κινηματογράφου και μίλησε στο  Screeneye, για το φιλμ αλλά και τη κινηματογραφική δράση στη Γερμανία.  

Κατάγεσαι από την Ανατολική Γερμανία. Ένα κράτος που σήμερα δεν υπάρχει. Πως σε κάνει αυτό να αισθάνεσαι και πως επηρεάζει κατ’επέκταση τη δουλειά σου;

Πρόκειται για κάτι πολύ περίπλοκο, αλλά θα έλεγα πως κατά πρώτον σίγουρα είμαι χαρούμενος που το τείχος δεν υπάρχει πια. Πολλά άσχημα και ηλίθια πράγματα συνέβαιναν στην Ανατολική Γερμανία, τα οποία ήταν πολύ άσχημα για όσους διαβιούσαν εκεί. Όμως από την άλλη, είναι η χώρα των παιδικών μου χρόνων, των παιδικών και νεανικών χρόνων των γονιών μου. Ο τόπος, ως γεωγραφικό σημείο είναι ο ίδιος αλλά και πάλι δεν είναι…Είναι πολύ παράξενο, γιατί τότε το σχολείο μου ήταν 20 μέτρα από το τείχος, το οποίο  σήμερα δεν υπάρχει. Τώρα που μετακόμισα ξανά στο ίδιο σπίτι, νιώθω ότι βρίσκομαι σε ένα διαφορετικό Βερολίνο, που κρατά όμως για μένα, την ενέργεια του παλιού. Οι εικόνες και οι στιγμές από την καθημερινή ζωή του παρελθόντος είναι ακόμη παρούσες.Το 1989 ήμουν 11 χρονών και όλα όσα συνέβησαν ήταν τόσο φορτισμένα συναισθηματικά που με άγγιξαν πολύ περισσότερο από πολλές άλλες εμπειρίες τις οποίες έζησα στη συνέχεια στη ζωή μου. Το πολιτικοιστορικό ζήτημα του τόπου μου ήταν άλλωστε κομμάτι της οικογένειας μου, θέμα το οποίο μονοπωλούσε τις συζητήσεις μας συχνά. Ήταν το περιβάλλον μέσα στο οποίο υπήρξα παιδί.

Όπως καταλαβαίνεις αυτό δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστη τη δουλειά μου. Έχω κάνει πέντε ταινίες μέχρι στιγμής που πραγματεύονται τη διαιρεμένη Γερμανία, και η επόμενη μου θα έχει να κάνει επίσης με αυτό. Υπήρξαμε κομμάτι της παγκόσμιας ιστορίας δεν θα μπορούσαμε να το αφήσουμε τόσο εύκολα πίσω. 

Το νέο γερμανικό σινεμά ασχολήθηκε έντονα με τα μεγάλα ζητήματα της Γερμανίας. Πιστεύεις πως υπάρχει χώρος και για άλλες θεματικές, για τους σύγχρονους γερμανούς δημιουργούς;

Απόλυτα. Θα ήταν λυπηρό εάν ασχολούμασταν μόνο με αυτό και τίποτα καινούριο. Πολλές φορές όταν πετύχεις σε ένα είδος, οι άλλοι ζητούν από εσένα να συνεχίσεις με αυτό. Όμως χρειάζεται αλλαγή και ανανέωση. Και’  τώρα αυτό σκοπεύω να κάνω. Ίσως μετά από μια δεκαετία αποφασίσω να ασχοληθώ ξανά με αυτά τα θέματα.

Όπως το γερμανικό σινεμά λοιπόν, έτσι και η πρωταγωνίστρια σου στο West, η Nelly, δυσκολεύονται να εγκαταλείψουν το παρελθόν τους. Η Nelly τελικά το επιτυγχάνει.  

Είναι υποχρεωμένη να το κάνει. Αλλιώς θα τρελαθεί. Χρειάζεται να κάνει το βήμα, χωρίς να ξέρει αν πρόκειται να ακολουθήσει μια ευτυχισμένη ζωή, αλλά δεν έχει σημασία. Πρέπει να το κάνει. Και είναι τόσο δύσκολο να το κάνει. Πως μπορεί άλλωστε, όταν γύρω της κρύβονται τόσα άλυτα μυστικά. 

Η  ταινία είναι μια προσωπογραφία της Nelly που εξερευνά καταστάσεις και συναισθήματα. Οι θεατές, γίνονται παρατηρητές στα όσα συμβαίνουν, όπως και στην παράνοια της. Δεν βλέπουν μέσα από τα δικά της μάτια αλλά από τα δικά τους. Τι θα ήθελες να επιτύχεις ως προς τον τρόπο που αντιλαμβάνονται αυτή τη γυναίκα;

Πρώτα απ’ όλα θα ήθελα να καταστήσω αυτή τη διαδικασία μια φυσική και ψυχολογικά χρήσιμη εμπειρία για τον θεατή. Επίσης θα ήθελα το κοινό να αντιληφθεί, ακριβώς, αυτές τις διαφορετικές προοπτικές στα θέματα της εμπιστοσύνης και της ανυπαρξίας εμπιστοσύνης. Δεν ήθελα το κοινό να είναι ποτέ σίγουρο για τίποτε. Πάντα προκύπτει ένα επιπλέον στοιχείο, κάτι νέο το οποίο δημιουργεί αυτή την αβεβαιότητα, με την οποία ήθελα να το φέρω σε επαφή.

Στις ταινίες σου επιλέγεις στους κύριους ρόλους συνήθως, γυναίκες. Είναι κάτι στη γυναικεία ιδιοσυγκρασία το οποίο σε ελκύει δημιουργικά;   

Πράγματι έχω επιλέξει αρκετές φορές γυναίκες σε κύριους ρόλους, αν και έχω ταυτόχρονα επιλέξει και άντρες, κάποιες φορές. Θα έλεγα όμως πως ίσως τις επιλέγω γιατί οι γυναίκες είναι πιο συναισθηματικές και ταυτόχρονα πιο δυνατές, έχουν περισσότερο κουράγιο. Είναι σημαντικότεροι ήρωες πολλές φορές γιατί μάχονται με μεγαλύτερο σθένος. Και στο σινεμά, όπως και στη ζωή όταν ένας άντρας βρεθεί αντιμέτωπος με κάποιες καταστάσεις, τα πράγματα κινούνται κάπως απλά, επιφανειακά, όχι και με τόσο ενδιαφέρον. Όταν όμως μια γυναίκα καλείται να βιώσει παρόμοια πράγματα τότε η εικόνα αλλάζει.

Πριν ξεκινήσουμε τη συνέντευξη μας, μου ανέφερες πως στις ταινίες σου συνεργάζεσαι με τη μητέρα σου.

Είναι υπέροχο. Είναι κάπως αστείο το πώς προέκυψε αυτό, και στα πενήντα της αποφάσισε να αλλάξει καριέρα. Ήταν δημοσιογράφος. Εγώ από πολύ νωρίς κατέληξα πως το γράψιμο είναι πολύ μοναχικό και αναζήτησα συγγραφική συντροφιά. Ήταν ομολογώ, πολύ δύσκολο να βρω κάποιον. Με τη μητέρα μου έχουμε το ίδιο χιούμορ, την ίδια αισθητική και βλέπουμε τους ανθρώπους και τους χαρακτήρες με παρόμοιο τρόπο, έτσι ανακαλύψαμε πως μπορούμε να δουλέψουμε μαζί. Τώρα πέραν των τεσσάρων σεναρίων τα οποία δουλέψαμε μαζί, γράφει και για άλλους.

Έχεις πρότυπα, δημιουργούς των οποίων η δουλειά σε εμπνέει;

Ναι, σίγουρα και είναι τόσοι πολλοί. Εάν θα έπρεπε να επιλέξω ένα δημιουργό τον οποίο ξεχωρίζω αυτός θα ήταν ο Φεντερίκο Φελίνι. Υπάρχουν όμως και άλλοι πολλοί δημιουργοί των οποίων η δουλειά με εμπνέει, όπως για παράδειγμα του Γκοντάρ του αμερικανού Σπίλμπεργκ και αν θα ξεχώριζα έναν Γερμανό σκηνοθέτη σήμερα, θα έλεγα πως με ενδιαφέρει η δουλειά του Αντρέα Ντρέσεν.

 Πως διαισθάνεσαι το μέλλον του ευρωπαϊκού κινηματογράφου;

Δεν θέλω να φανώ πεσιμιστής αλλά θα έλεγα πως θα είναι δύσκολο. Το να πάρεις χορηγίες για τον κινηματογράφο στην Ευρώπη, ίσως δεν είναι ανέφικτο. Πιο δύσκολο είναι το ότι οι παραγωγές είναι πάρα πολλές, οι δημιουργοί είναι πάρα πολλοί, αυτά που αξίζουν τελικά πολύ λιγότερα, το κινηματογραφόφιλο κοινό γερνάει. Υπάρχουν χώρες οι οποίες διψούν ακόμα για νέες, ανεξάρτητες παραγωγές αλλά δεν είναι παντού το ίδιο. Στη Γερμανία η κατάσταση είναι λυπηρή όσων αφορά το επίπεδο της κινηματογράφικής παραγωγής.