Νευρικός Εραστής

Κριτική Ιάκωβος Γωγάκης

Είναι η ταινία που σημάδεψε  την πλούσια φιλμογραφία του και τον καθιέρωσε ως έναν από τους πρωτοπόρους σκηνοθέτες του Αμερικανικού νέου κινηματογραφικού ρεύματος τη δεκαετία του ’70 και του ’80.  Ο Γούντι Άλεν, με την βραβευμένη με Όσκαρ ταινία «Annie Hall» ή όπως αδόκιμα αποδόθηκε στα ελληνικά « Νευρικός Εραστής», συγκροτεί το 1977, μία αδιανόητη για την αμερικανική βιομηχανία της εικόνας, μεταμοντέρνα οπτική, περί σεξ, έρωτα, γάμου, διαζυγίου , φιλίας  και ψυχανάλυσης.

Η έλλειψη περιορισμών στην τεχνική φόρμα, όπως επί παραδείγματι ο πρωταγωνιστής-τον οποίο ερμηνεύει ο ίδιος ο Άλεν- να μιλάει και να κοιτάει την κάμερα κατάματα , παραπέμπει ευθέως στο πειραματικό σινεμά  του Γκοντάρ, εισάγοντας την ευρωπαϊκή αισθητική, σε ένα κοινό το οποίο είχε ελάχιστη έως καθόλου εξοικείωση με το αποκαλούμενο σινεμά του δημιουργού.

Υπερκινητικός, γκρινιάρης , άναρχος στη σκέψη και βαθιά πεσιμιστής , ο ήρωας της ταινίας, ο Άλβι -βιοπορίζεται ως κωμικός-

 κάτοικος Νέας Υόρκης και με δύο διαζύγια να προηγούνται της σχέσης του με την Άνι( Ντάιαν Κίτον), δεν αντιπροσωπεύει μονάχα την πολύπλοκη φύση των καλλιτεχνών. Αντιπροσωπεύει το φόβο και την απροθυμία για δέσμευση, τον εγωκεντρισμό, τη σεξουαλική ανασφάλεια. Αντιθέτως η Άνι, εν τέλει  πατάει πιο  γερά στα πόδια της από τον σύντροφό της  και αντιλαμβάνεται πρώτη το μεγάλο κενό στην επικοινωνία με τον Άλβι. Ο Γούντι Άλεν, στα δύο κεντρικά πρόσωπα,  βλέπει τον εαυτό του, τις επιθυμίες του και θέτει επί τάπητος, την αέναη διαδρομή των σύγχρονων αστών, στην αναζήτηση της ηρεμίας και της ευτυχίας. Είτε με ευφάνταστες αναδρομές στο  παρελθόν, είτε με  εφήμερες  γνωριμίες, μα πάνω απ’ όλα με το πώς ένας χωρισμός, καταλήγει σε κάτι πιο δυνατό, από την ίδια την ερωτική σχέση.

Η Άνι αντιπροσωπεύει αν όχι το ιδεατό, σίγουρα ένα χαρακτήρα που θα ζήλευε ο Άλβι, άρα και ο Γούντι Άλεν. Επιπρόσθετα,  η  «ματιά» της Ντάιαν Κίτον είναι σπινθηροβόλα και αντιπροσωπεύει απόλυτα όλα τα χαρακτηριστικά, που ώθησαν τον Άλεν, στην ταινία να δώσει το όνομα της ηρωίδας.  Με τη δικιά του όμως  έντονη και χρονικά μεγαλύτερη παρουσία , την  επικάλυψε και έμεινε στην ιστορία,  σαν μια ταινία από τον Γούντι Άλεν για τον Γούντι Άλεν.

Τι είναι για μας;

 Είναι για το σεξ, για τον έρωτα, για το γάμο, για το χωρισμό, για τη φιλία , για τις νευρώσεις, για το εγώ, για το εμείς.

“Νευρικός Εραστής” από την Πέμπτη 21/9 στις αίθουσες