Το Πραξικόπημα
Κριτική Ιάκωβος Γωγάκης
Μια ευρηματική πολιτική φάρσα από την Τουρκία – η οποία ενθουσίασε το κοινό στο Φεστιβάλ Βενετίας αλλά και στις ” Νύχτες Πρεμιέρας της Αθήνας- προβάλλεται σε ευρεία διανομή και στους κινηματογράφους της χώρας μας.
Πρόκειται για το “ Πραξικόπημα”( The Announcement) του Μαχμούτ Φαζίλ Κοσκούν. Ο Τούρκος σκηνοθέτης εμπνεύστηκε το σενάριο, από το πρόσφατο αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δημιουργώντας ένα έργο αστείο, πονηρό και χλευαστικό για την σύγχρονη ιστορία της γειτονικής μας χώρας , των πέντε πραξικοπημάτων μέσα σε επτά δεκαετίες.
Επειδή οι εποχές είναι περίεργες και επικίνδυνες-πόσο μάλλον στην Τουρκία, όπου η ελευθερία είναι όνειρο απατηλό- ο δημιουργός της, απέφυγε να τοποθετήσει την ιστορία του στο σήμερα.
Μας γυρίζει πίσω στις αρχές του ‘60( συγκεκριμένα το Μάιο του 1963) όταν ένας συνταγματάρχης και τρεις υπολοχαγοί-μέλη μιας μικρής ομάδας στρατιωτικών- ετοιμάζονται να ανατρέψουν την εκλεγμένη κυβέρνηση, αναλαμβάνοντας την προετοιμασία του διαγγέλματος στο κρατικό ραδιόφωνο της Κωνσταντινούπολης, όταν η χώρα θα βρίσκεται υπό τον έλεγχό τους.
Ο Μαχμούτ Φαζίλ Κοσκούν αφήνει ακίνητη την κάμερα του, καθ ‘όλη τη διάρκεια του έργου και καταγράφει τους ανέκφραστους ήρωές του,απομονώνοντας τους, μέσα στους διάφορους χώρους, ενώ παράλληλα αφαιρεί τους εξωτερικούς ήχους και το πλούσιο ντεκόρ. Στηρίζεται στο απογυμνωμένο από τα περιττά, θεατρικό στιλ του Σάμιουελ Μπέκετ και στην κινηματογραφική μεταφορά του Μπέκετ από τον Φιλανδό μετρ , τον Άκι Καουρισμάκι, όπου η κωμικοτραγικότητα αναδεικνύεται μέσα από τη ψυχρότητα του τοπίου και των χαρακτήρων.
Οι τέσσερις βασικοί πρωταγωνιστές αποτελούν μοναδικές φιγούρες από μόνοι τους και τα λιγοστά λόγια που βγαίνουν από το στόμα τους, διαθέτουν παιγνιώδες χιούμορ και διαβολικό αυτοσαρκσμό, σατιρίζοντας ταυτόχρονα, πολιτικούς, στρατιωτικούς, δημοσιογράφους και την τρέχουσα πολιτικοκοινωνική κατάσταση στην Τουρκία.
Ο Μαχμούτ Φαζίλ Κοσκούν διαθέτει φαντασία, ευρηματικότητα και γνωρίζει καλά ένα συγκεκριμένο κινηματογραφικό στιλ, υλοποιώντας το καυστικό αλλά απολαυστικό εγχείρημά του και με την στήριξη του βουλγάρικου κέντρου κινηματογράφου.
“Το Πραξικόπημα” από τις 2 Μαΐου στους κινηματογράφους