Συνώνυμα

Κριτική Ιάκωβος Γωγάκης

Synonyms ή αλλιώς  συνώνυμα . Έτσι λέγεται ο  τίτλος,  της βραβευμένης με Χρυσή Άρκτο ταινίας που προβλήθηκε στο πρόσφατο Φεστιβάλ Βερολίνου. Είναι επίσης η ταινία που αγάπησε η Πρόεδρος της Επιτροπής, η ηθοποιός Ζιλιέτ Μπινός, για να την επαινέσει  απλόχερα με  το Μεγάλο Βραβείο.

Η ταινία είναι δημιούργημα του ισραηλινού σκηνοθέτη Ναντάβ Λαπίντ. Ο Λαπίντ δεν είναι ιδιαίτερα γνωστός στην Ελλάδα.

Το “Synonyms” αναφέρεται στη μετάβαση ενός ισραηλινού στρατιώτη από το Τελ Αβίβ στο Παρίσι για να κάνει μια νέα αρχή. Η ταινία διαπραγματεύεται θέματα εθνικών ταυτοτήτων και δυσκολίες ενσωμάτωσης όσων  αποφασίζουν να αλλάξουν ζωή.

Το στιλ της ταινίας  μας παραπέμπει στο weird cinema, γνωστό στη χώρα μας από τις αρχικές ταινίες του Γιώργου Λάνθιμου, με την συγκεκριμένη  γαλλική και ισραηλιτική  παραγωγή να θυμίζει  έντονα το έργο του Έκτορα Λυγίζου “Το αγόρι τρώει το φαγητό του πουλιού”.

Ο Λαπίντ, ήδη από την αρχική σκηνή, αφήνει τα αποτυπώματα του και το ύφος των ταινιών που αγαπά.

Ο νεαρός ήρωας του- ονόματι Νοάβ- περπατάει με ένα σακίδιο στους δρόμους του Παρισιού. Μπερδεμένος θα βρεθεί σε ένα άδειο διαμέρισμα. Αργότερα -γυμνός πια- θα διαπιστώσει ότι ο υπνόσακος του και όλα του τα ρούχα δεν είναι εκεί.  Θα μπει στη μπανιέρα,  θα τραβήξει και μια….

Μετά από λίγο, ένα νεαρό ζευγάρι, ο Εμίλ και η Κάρολιν θα μπουν στο διαμέρισμα.  Θα παράσχουν θαλπωρή στον Νοάβ αλλά και  ρούχα και χρήματα.  Ο Νοάβ θα εργαστεί ως φύλακας στο Προξενείο του Ισραήλ. Θα συναντήσει έναν παλιό του γνώριμο,  τον εθνικιστή ομοεθνή του. τον Γιαρόν, μια σχέση που θα καθορίσει τη μετέπειτα του πορεία. Αργότερα , θα βρεθεί ξανά στην ανεργία,  απομονωμένος πλέον στο μικρό διαμέρισμα του Παρισιού θα τρώει  το ίδιο φαγητό.

Θα χρησιμοποιήσει το  σώμα του για να κερδίσει χρήματα.  Κάποια στιγμή θα χτυπήσει την πόρτα του Εμίλ.

Θα του ανοίξει;

Παρίσι ή επιστροφή στο Τελ Αβίβ;

Ενώ ο Λαπίντ διαπραγματεύεται πολλά και καυτά θέματα της επικαιρότητας, με πρωταρχικό τη μετανάστευση και παρά το γεγονός πως  η σκοπιά που βλέπει τα πράγματα δείχνει εύστοχη, η κατακερματισμένη δομή της ταινίας την καταδικάζει και την περιχαρακώνει  στο πλαίσιο ενός περιορισμένου κοινού ,που αρέσκεται στις αναπαραστάσεις δια μέσου των συμβολισμών, των ατελείωτων παύσεων και  των ρομποτικών κινήσεων. Είναι όμως και η εξέλιξη της…τόσο μα τόσο προβλέψιμη.

“Συνώνυμα” από 17/10 στους κινηματογράφους