Ζήτω η Ελευθερία(Viva la Libertà)

Κωμωδία, Σάτιρα 94’ Ιταλία 2013, Γλώσσα Ιταλικά

του Ρομπέρτο Αντό

Με τους Τόνι Σερβίλο, Βαλέρια Μπρούνι-Τεντέσκι, Βαλέριο Μαστραντρέα

Ο εξαιρετικός ηθοποιός Τόνι Σερβίλο( Η Τέλεια Ομορφία) εδώ  σε έναν διπλό ρόλο. Ερμηνεύει τον  Ενρίκο Ολιβέρι αρχηγό ενός ιταλικού κόμματος της κεντροαριστεράς που το βράδυ των εκλογών θα δει το ποσοστό του στο 17%, μακριά από την επιθυμητή εξουσία. Η μελαγχολία τον κυριεύει και αποφασίζει να κάνει ένα διάλειμμα από την πολιτική του σταδιοδρομία, αλλά και από την προσωπική του ζωή.

Με τη βοήθεια του συνεργάτη του, ο  Ενρίκο θα φύγει για το Παρίσι για να βρει μια παλιά του αγάπη, την Ντανιέλ. Η ιστορία του έργου θα λάβει σουρεαλιστικά χαρακτηριστικά  όταν θα ζητηθεί η βοήθεια του τυφλού φιλόσοφου δίδυμου του αδερφού, του Τζιοβάνι, που είναι μια  πνευματική ιδιοφυία, αλλά με κατάθλιψη και ψυχική ανισορροπία. Του ζητείται να τον αντικαταστήσει όσο καιρό θα απουσιάζει ο Ενρίκο από τη Ρώμη.

Ο Τζιοβάνι παίζει με ζήλο το ρόλο του, παρεκκλίνοντας από την τακτική του αδερφού του. Προσφέρει στην πολιτική ζωή της χώρας την ανθρωπιά που της έλειπε και ξαφνικά οι δημοσκοπήσεις φέρνουν χαμόγελα. Οι κάμερες τον αγαπούν και συναντά πρωτοφανείς εκδηλώσεις θαυμασμού σε κάθε του δημόσια και ιδιωτική παρουσία από τους ψηφοφόρους.

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι ο Ιταλός θεατρικός σκηνοθέτης Ρομπέρτο Αντό όσες φορές έχει επιχειρήσει να μεταπηδήσει από το θέατρο στο κινηματογραφικό πλατό, το έπραξε επιτυχημένα, ίσως αυτός να είναι ο λόγος που κάποια από τα ιερά τέρατα της 7ής τέχνης όπως ο Κόπολα και ο Φελίνι, τον επέλεξαν για συνεργάτη τους.

Τώρα το θέμα του μυθιστορήματος του « Ο Άδειος Θρόνος» ( που μετέφερε στη μεγάλη οθόνη με τίτλο “Ζήτω η Ελευθερία”)είναι πιο καυτό από ποτέ. Η άσκηση της πολιτικής στο προσκήνιο, η έννοια του ηγέτη, η διακωμώδηση του δόλου για την κατάκτηση της εξουσίας,  οι κανόνες ηθικής και ανηθικότητας, δημιουργούν έναν εξόχως επιτυχημένο παραλληλισμό, με τον τρόπο που ασκείται η πολιτική στην Ιταλία, στην Ελλάδα και γενικότερα στον σύγχρονο κόσμο.

Διεισδύει με διορατικότητα στις συνέπειες που υφίσταται ένα πρόσωπο που διαθέτει  καλοσύνη και αθωότητα, έρμαιο της κομματικής αρένας και της κοινής γνώμης, που βρίσκονται όλοι έτοιμοι πραγματικά να τον κατασπαράξουν.

Από την άλλη, είδαμε μια ντεμοντέ ιδεαλιστική προσέγγιση στον τρόπο με τον οποίο έφτιαξε τα χαρακτηριστικά του δίδυμου αδερφού, που παρέπεμπαν σε ένα πρόσωπο που αναμιγνύεται με τα κοινά, ερχόμενο από κάποια περίοδο του παρελθόντος. Δείχνει τον κόσμο να παρασύρεται με ευκολία από την αστική κουλτούρα ενός εκκεντρικού λαοπλάνου, κλείνοντάς μας με σαρκασμό το μάτι για το ξεπερασμένο επικοινωνιακό παιχνίδι των πολιτικών αλλά και τις σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας, που συμφωνεί με την απάνθρωπη -για μερικούς- οικονομία της αγοράς.

Πέρα για πέρα εύστοχος ο συνειρμός της λανθάνουσας ταυτότητας με τις λανθασμένες τακτικές των ανθρώπων που κατέχουν την εξουσία.

Η σάτιρα που θυμίζει παλιό ιταλικό σινεμά και οι αποχρώσεις καυστικού χιούμορ συνδέονται κάποιες φορές επιτυχημένα και κάποιες όχι με τη λογοτεχνία του Θερβάντες, όπως αυτή η ατάκα που αναφέρεται στον Δον Κιχώτη«Σε έναν κόσμο παράλογο..τι είναι τρέλα»;, μπρεχτικές αναφορές για την τέχνη και την πολιτική, και βεβαία πανταχού παρών ο Σικελιανός συμπολίτης του σκηνοθέτη, ο Λουίτζι Πιραντέλλο, με αναφορές για τα παιχνίδια ρόλων και την εξαπάτηση του εαυτού μας.

Στα πλην του έργου, ο  αφηγηματικός ρυθμός, ο οποίος είναι  σε αρκετά σημεία προβλέψιμος και μονότονος, ο οποίος ευθύνεται για το γεγονός ότι δεν υπάρχουν κάποιες «μεγάλες» σκηνές, εκτός ίσως από έναν χορό με την Άνγκελα Μέρκελ.

” Ζήτω η Ελευθερία” από 3/4 στους κινηματογράφους σε διανομή Δαναός