La Sapienza

Δράμα, 101′, Ιταλία 2014

Του Eugène Green

Ανταπόκριση-Κριτική από Νέα Υόρκη

Μερόπη Κυριάκου-Κακόπιερος

Πρεμιέρα στις κινηματογραφικές αίθουσες της Νέας Υόρκης πραγματοποιεί την ερχόμενη Παρασκευή 20 Μαρτίου 2015, η νέα ταινία του Eugène Green (Memories, The Portuguese Nun). Το “LA SAPIENZA” που πήρε το όνομα του από τον διάσημο ναό του Saint Yves στη Sapienza της Ρώμης, κτίσμα του 17ου αιώνα το οποίο σχεδιάστηκε από τον θρυλικό αρχιτέκτονα Francesco Borromini, μας καθιστά παρατηρητές στο ταξίδι ενός γαλλόφωνου παντρεμένου ζευγαριού, που μεταβαίνει από τη Γαλλία, στην Ελβετία και εν συνεχεία στην Ιταλία, περιδιάβαση που προκύπτει εν τέλη ως μια εσωτερική διαδρομή στην ανακάλυψη, τη κατανόηση και τη σοφία(sapienza).

Ο Alexandre Schmid(Fabrizio Rongione), ένας λαμπρός αρχιτέκτονας που μαστίζεται από αμφιβολίες για τη δημιουργική του πορεία και ταυτόχρονα πλήττεται από την απώλεια της έμπνευσης του, ξεκινά μια αναζήτηση καλλιτεχνικής και πνευματικής ανανέωσης καθοδηγούμενος από τη μελέτη του διάσημου αρχιτέκτονα Borromini. Η σύζυγός του Aliénor(Christelle Prot), η οποία αποφασίζει να τον συνοδεύσει στο ταξίδι του, είναι ομοίως προβληματισμένη από το αδιέξοδο της σύγχρονης κοινωνίας καθώς και την έλλειψη παντελούς επικοινωνίας με τον σύζυγο της.

Στη πόλη Stresa, σε μια τυχαία συνάντηση με δυο αδέλφια, εφήβους, τον Goffredο(Ludovico Succio), ο οποίος ετοιμάζεται να φύγει για σπουδές στην αρχιτεκτονική στο πανεπιστήμιο της Βενετίας και την εύθραυστη και ασθενή από μια νευρολογικής φύσεως πάθηση, αδελφή του Lavinia(Arianna Nastro), το πλάνο δράσης του ζευγαριού ανακαθορίζεται. Οι δύο άντρες μέσα από τα αυτοσχέδια σεμινάρια αρχιτεκτονικής σε ένα παρένθετο ταξίδι στη Ρώμη, στα άδυτα του έργου του Borromini και του ανταγωνιστή του Bernini, αλλά και τις φρέσκες απόψεις του νεαρού Goffredo όπως και τις υπενθυμίσεις του στις βασικές αρχές της αρχιτεκτονικής, τις οποίες ο Alexandre φαίνεται να έχει ξεχάσει, όπως για παράδειγμα πως οι χώροι δεν είναι τίποτα άλλο από κενά τα οποία πρέπει να γεμίσουν με φως και άνθρωπο, αναδομούν τους εαυτούς τους. Το πάρε-δώσε μεταξύ των τεσσάρων-ανδρών και γυναικών- και η αλλεπάλληλη ανταλλαγή συναισθηματικών περιγραφών δημιουργούν ισχυρούς δεσμούς που οδηγούν τον καθένα τους στην εσωτερική αλήθεια. Μεταξύ χώρου, χρόνου και φωτός ο σκηνοθέτης μιλά για τα φαντάσματα του παρελθόντος που εξακολουθούν να υπάρχουν στο παρόν αλλά και για την αγάπη σε χρόνο παροντικό, ίσως κατά κάποιο τρόπο και αιώνιο.

Ο Green, κυρίως θεατρικός σκηνοθέτης και καλός γνώστης του μπαρόκ, αρέσκεται στα τεχνικά θεατρικά στοιχεία πράγμα το οποίο διακρίνεται και σε αυτή του τη δουλειά αφού οι διάλογοι διαδραματίζουν σημαντικότατο ρόλο επεξηγώντας στο θεατή τις σκέψεις και τα συναισθήματα των χαρακτήρων, αποφεύγοντας την όποια φλύαρη δράση η οποία θα οδηγούσε τελικά σε μια ακατανόητη καταγραφή πράξεων και εκφράσεων. Η ευθεία στάση των χαρακτήρων στη κάμερα, και η επίσης ευθεία εκφορά του λόγου ακόμα και όταν αυτή καλύπτεται από πλάνα αρχιτεκτονικής του Borromini απομακρύνει την όποια αναρχία αποκαλύπτοντας μια σαφή σχέση μεταξύ γεγονότος-αιτίας-αποτελέσματος. Αγγίζοντας μια ευρεία γκάμα βαρυσήμαντων θεματικών καταφέρνει (μερικώς) με εμβόλιμες εκκεντρικές ή χιουμοριστικές σκηνές όπως και με τις πανοραμικές λήψεις της λουσμένης στο φως Ιταλίας, να ελαφρύνει το βαρύ κλίμα της ταινίας.

Καλύτερη ταινία στο Φεστιβάλ της Σεβίλλης 2014. Συμμετοχή σε 14 ακόμα Φεστιβάλ