Νοσταλγία

Κριτική Ιάκωβος Γωγάκης

Τον τίτλο μιας εμβληματικής ταινίας του Ταρκόφσκι (Νοσταλγία)  επιλέγει για τη δέκατη έβδομή  μεγάλου μήκους του,   ο βετεράνος σκηνοθέτης, Μάριο Μαρτόνε.

Το  έργο  , από σύμπτωση και μόνο, παραπέμπει στο δημιούργημα του Ρώσου σκηνοθέτη.

 Στηρίζεται,  στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Ιταλού  συγγραφέα Ερμάνο Ρέα.

Για τον  Μάριο Μαρτόνε ( Βάναυση Αγάπη, Capri-Revolution), η ιστορία του βιβλίου κουβαλάει βιώματα και αναμνήσεις γιατί  όπως κι ο ήρωας της ιστορίας , έτσι κι ο ίδιος,  μεγάλωσαν στην Νάπολη.

Στην έναρξη, ο Μαρτόνε  επιλέγει τα σοφά λόγια του Πάολο Παζολίνι,  κι εμμέσως πλην σαφώς αποδομεί εξαρχής  την « νοσταλγία» ή της δίνει μια αλλιώτικη ερμηνεία.

 «  Η γνώση είναι στη νοσταλγία»,  είπε ο Παζολίνι κι ο Μαρτόνε το επικροτεί.

Οι Ναπολιτάνοι έχουν τους δικούς τους κανόνες που δεν τους αλλάζουν. Ακολουθούν τις παραδόσεις, διατηρούν τους  οικογενειακούς δεσμούς, η παρανομία ζει και  βασιλεύει.

Ο πρωταγωνιστής της ιστορίας  στην εφηβεία του « δραπέτευσε»  από την Νάπολη και τους κανόνες της , για την Αφρική και τη Μέση Ανατολή.

Έγινε  ένας πετυχημένος εργολάβος οικοδομών, παντρεύτηκε και ασπάστηκε το κοράνι.  Επιστρέφει 40 χρόνια μετά, γνωρίζοντας ότι η μητέρα του δεν έχει άλλο χρόνο ζωής. Αυτή τη σχέση,  όσο διαρκεί στο έργο, την αποδίδει ο Μαρτόνε με όλα τα επιμέρους στοιχεία που  συνθέτουν  ένα σινεμά με μεγάλες συναισθηματικές φορτίσεις, όπως επίσης και τη σχέση με τον ιερέα.

Μέσα από την Νάπολη του σήμερα,  μέσα στα σοκάκια της , αναδύονται οι αναμνήσεις , που δεν ήταν όλες καλές, ήταν και τραυματικές. Όμως ο  Φελίτσε Λάσκο  αιχμαλωτίζεται από τη δύναμη της πόλης και της δικής του επιθυμίας να συναντήσει τα πρόσωπα που τον σημάδεψαν.  Οι αναδρομές στο παρελθόν έχουν τη σημασία τους

 και εύστοχα τοποθετούνται στο κάδρο,   από τον Ιταλό σκηνοθέτη.

Ο παιδικός του φίλος, έγινε ο βασιλείας της παρανομίας και ο στόχος του Φελίτσε είναι να τον συναντήσει.

Ο Μαρτόνε δεν αφήνει ούτε λεπτό από το μάτι της κάμερας τον ήρωα του, και αναγάγει το  δίλημμα του, στο καθοριστικό  διακύβευμα της ιστορίας , να φύγει για το Κάιρο ή να τα τινάξει όλα και να μείνει στη γενέτειρα του.

Ο Πιέρ Φρανσέσκο Φαβίνο χρησιμοποιεί αραβική προφορά και πείθει , αλλά δεν είναι η μοναδική του επιτυχία. Είναι και η εμβάθυνση σε ένα χαρακτήρα με ακραίες εσωτερικές διεργασίες, από μια επιστροφή στα πάτρια που έκρυβε την έκπληξη, να σκεφτεί ότι δεν θα είναι προσωρινή.

“ Νοσταλγία” από την Πέμπτη 26/1