Πεσμένα Φύλλα

Κριτική Ιάκωβος Γωγάκης

Είναι ο γνωστότερος Φινλανδός σκηνοθέτης. Μαζί με τον μεγαλύτερο του αδερφό ( Μίκα) μονοπωλούσαν την παραγωγή ταινιών στη χώρα τους, περισσότερο από δύο δεκαετίες.    Τον  κινηματογράφο του Άκι Καουρισμάκι ( Το Λιμάνι της Χάβρης)  σφραγίζει η λεπτή ειρωνεία, το εκλεπτυσμένο χιούμορ, η υψηλή αισθητική των μουσικών του επιλογών , οι λιγοστοί  αλλά με νόημα διάλογοι,  η κινηματογράφηση με το ίδιο 35άρι φιλμ μόνο με μία λήψη, η συγκρατημένη χρονική διάρκεια,

και θεματολογικά,   η ενασχόληση με τους κατατρεγμένους του κόσμου ετούτου.

Είναι ο εμπνευστής της αποκαλούμενης « προλεταριακής τριλογίας», την  οποία ξεκίνησε πριν την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού ( Σκιές στον Παράδεισο, Άριελ) , για να την ολοκληρώσει πάνω στην πτώση του ( 1990)-όταν οι περισσότεροι πίστευαν στα ευεργετήματα του καπιταλισμού- με την   ταινία ( Η Γυναίκα με τα Σπίρτα) τα αμφισβήτησε,  προάγγελος,  των δεινών του συστήματος που μας περιβάλλει.

Τα « Πεσμένα Φύλλα» ,33 χρόνια μετά,  δημιουργούνται ως επιβεβαίωση ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει. Από την εργασιακή ανασφάλεια, την  κοινωνική απομόνωση, την μοναξιά και τον πόλεμο.

Την άλλη όψη της ελπίδας, ο Καουρισμάκι την αντικρίζει στην εμπειρία της απόλαυσης μιας ταινίας του Τζάρμους, σε ένα σκυλάκι ονόματι Τσάπλιν ( εξύμνηση της ταινίας του Τσάρλι Τσάπλιν « Μοντέρνοι Καιροί») , στις πρώτες ματιές δύο ομοαδικημένων ηρώων, που ψάχνουν την αρμονία στον έρωτα, που επιδιώκουν το « μαζί» και  στα πεσμένα φύλλα του τελευταίου πλάνου.

Η Άνσα ( χωρίς επίθετο) εργαζόταν σε ένα σούπερ μάρκετ. Ξαφνικά απολύεται  επειδή μάζεψε ληγμένα τρόφιμα τα οποία προορίζονταν για τον κάδο σκουπιδιών και όπως λέει ο εργοδότης της. ό,τι ανήκει στον κάδο των σκουπιδιών δεν μπορεί να το πάρει μαζί της.

Ο Χολάπα ( χωρίς όνομα) εργάζεται σε οικοδομή, αλλά θα χάσει τη δουλειά του, εξαιτίας της εξάρτησής του από το αλκοόλ.

Θα συναντηθούν τυχαία σε ένα καραόκε μπαρ, ο Χολάπα θα γράψει σε ένα χαρτάκι το τηλέφωνο της Άνσα, θα το χάσει, θα συναντηθούν τυχαία ξανά, ενώ στα ραδιόφωνα και των δύο,  μονοπωλούν οι ειδήσεις του πολέμου στην Ουκρανία.

Ο Καουρισμάκι πλάθει ένα μαγευτικό φιλοσοφικό ειδύλλιο –κάποιας άλλης ρετρό εποχής- χωρίς κινητά τηλέφωνα και  τεχνολογικές πινελιές. Εστιάζει στο αναπόφευκτο γεγονός της ανθρώπινης κατάστασης, όπως είναι η αποξένωση, η ανεργία και η αναζήτηση της αγάπης και του  έρωτα, σε ένα κρύο και αποστειρωμένο  τοπίο του  Ελσίνκι, το οποίο αποτυπώνει ίσως ομορφότερο και ζεστότερο απ’ ότι είναι στην πραγματικότητα, θυμίζοντας επίσης, αμερικάνικο νουάρ.

Η θεατρική ηθοποιός Άλμα Πόιστι και ο  Γιούσι Βάτανεν, ακολουθούν πιστά την παράδοση των χαρακτήρων του Άκι Καουρισμάκι και συνυπογράφουν δύο χαμηλότονες αλλά εξαιρετικές ερμηνείες, σε ένα έργο που διαρκεί  81 λεπτά.

Βραβείο Επιτροπής στο Φεστιβάλ Καννών 2023

Πεσμένα Φύλλα από την Πέμπτη 30/11 στους κινηματογράφους