Το σινεμά στην Ελλάδα παρακμάζει. Η πτώση στα εισιτήρια είναι μεγάλη και δεν φταίει μόνο το Netflix και το torrent downloading

Γράφει ο Ιάκωβος Γωγάκης

Στα χρόνια του μνημονίου,  τη στιγμή που  αυξήθηκε αστραπιαία η ανεργία, μειώθηκαν δραματικά οι μισθοί -συντάξεις κι  εκατοντάδες χιλιάδες νέοι μετανάστευσαν, το τοπίο με τις εβδομαδιαίες νέες ταινίες στις αίθουσες, πήρε μια παράλογη τροπή. Αντί ο αριθμός τους να μειώνεται, αντιθέτως αυξήθηκε, ενώ παράλληλα αυξήθηκαν και οι διανομείς ταινιών( κι ο μεταξύ τους ανταγωνισμός), οι οποίοι -στην συντριπτική τους πλειοψηφία-  έχουν -πλέον- στην κατοχή τους και κινηματογράφους. Η επαναλειτουργία των κλειστών σινεμά, θα μας χαροποιούσε-πέραν από το ρομαντικό του πράγματος- εάν πιστεύαμε στα αλήθεια, πως με τα υπάρχοντα δεδομένα, θα μπορούσαν να προσελκύσουν ξανά, τους κατοίκους των συνοικιών, αλλά με την ανορθολογική πολιτική των εταιριών διανομής,δεν θα τους προσελκύσουν.

Οι χρηματοδοτήσεις από τα γνωστά  ευρωπαϊκά προγράμματα, αποτελούν το δέλεαρ των μεμονωμένων διανομέων και των γνωστών εταιριών( αυτός είναι ο λόγος που έχουμε γεμίσει με αμφιβόλου αξίας και ποιότητας ευρωπαϊκές ταινίες) αλλά και η  τακτική της κινηματογραφικής βιομηχανίας, να αποφεύγει τις  αυτόνομες πωλήσεις ταινιών και να αναγκάζονται οι αγοραστές “για να αγοράσουν τη μία, να πάρουν άλλη μία ή περισσότερες ταινίες”.  Το φαινόμενο δεν είναι ελληνικό. Στην Κοπεγχάγη, στο Όσλο, στο Βερολίνο, στη Ζυρίχη και σε δεκάδες ευρωπαϊκές πόλεις, αυξήθηκε ο αριθμός των ταινιών που προβάλλονται, αλλά ο αριθμός στην Ελλάδα είναι εξωφρενικός, σκεπτόμενοι επίσης πως το σινεμά δεν είναι συνυφασμένο με την κουλτούρα μας, όπως επί παραδείγματι είναι στους Γάλλους και στους Αμερικάνους.  Αλλά τους ανταγωνιζόμαστε, σχεδόν επί ίσοις όροις, βέβαια με άδειες αίθουσες.

Οι ανεξάρτητοι αιθουσάρχες -ακόμα κι όσοι διαθέτουν κινηματογράφους σε κεντρικά σημεία της Αθήνας,  “στριμώχνονται” από τους διανομείς, όπως συνέβηκε πέρυσι με τον κινηματογράφο ” Μικρόκοσμο”, ενώ στο στόχαστρο των μεγάλων διανομέων, έχει μπει και το ιστορικό “Άστυ”.

Η πτώση στα εισιτήρια από το 2010 μέχρι το 2017, δεν ήταν τέτοια ώστε να αποτελεί μέγα θέμα, γιατί εμφανίζονταν κάθε χρόνο 2-3 ταινίες,  που έσωζαν -σε απόλυτους αριθμούς- την κάθε χρονιά. Δεν ήταν μονάχα μπλογκμπάστερ του Χόλιγουντ, αλλά κι ελληνικές ταινίες, όπως επί παραδείγματι η “Μικρά Αγγλία”του Βούλγαρη ή ο ” Ένας Άλλος Κόσμος”  του Παπακαλιάτη. Όμως κάτω από το χαλί,μελετώντας τα ποιοτικά δεδομένα, η απαξίωση του κινηματογραφικού προϊόντος είχε ξεκινήσει από τότε. Ήταν δεκάδες οι ταινίες που δεν ξεπερνούσαν τα 1000 εισιτήρια το χρόνο.

Τώρα, το πρόβλημα είναι στους πάντες ορατό. Από τις αρχές του ’19 μέχρι σήμερα,  καμία ταινία δεν μπορεί να σώσει τη χρονιά και δεν θα τη σώσει. Η πτώση ξεπερνάει το 17%. Είναι προφανές πως το επόμενο διάστημα, θα δούμε, μέσα  σε ένα επταήμερο, να μην κόβονται ούτε 80 χιλιάδες εισιτήρια. Προβεβλημένες ταινίες, που στο αμερικανικό και γαλλικό box office, έχουν σχετικές επιτυχίες, στην Ελλάδα πατώνουν και δεν είναι το περιορισμένο μπάτζετ των Ελλήνων που φταίει, ή η κουλτούρα του ” κατεβάσματος” ή  ο μικροαστισμός του ” να βλέπουμε Netflix”, αλλά  ο εξωφρενικός αριθμός νέων ταινιών, που το κοινό δεν προλαβαίνει να μάθει, να κρίνει και να αποφασίσει τι θα δει.

Σήμερα βγαίνουν, αύριο αποσύρονται.

Πρέπει να πούμε την αλήθεια. Πλέον οι ταινίες που έχουν κάτι να πουν και συνδυάζουν αξιοπρόσεκτη κινηματογραφική φόρμα, πρωτότυπο σενάριο και δυνατές ερμηνείες, δηλαδή όλο το πακέτο, είναι λιγότερες σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες και μέσα σε αυτό το πλαίσιο βρίσκονται και οι περισσότερες  ελληνικές ταινίες, για τις οποίες-δικαίως- το κοινό αδιαφορεί.  Το φαινόμενο των ταινιών που περνάνε και δεν μας ακουμπάνε, είναι κοινά αποδεκτό και το βιώνουμε στα φεστιβάλ του εξωτερικού, όπου εκεί χτυπά η καρδιά των νέων ταινιών.

Είναι πέρα από κάθε λογική, να έχει γίνει κανόνας “κάθε βδομάδα και 10+ νέες πρεμιέρες”. Ποιοτικές ταινίες που αξίζουν χάνονται μέσα στην πληθώρα των κακών και μέτριων ταινιών( όπως επί παραδείγματι ήταν το εξαιρετικό έργο από την Κολομβία ” Τα Αποδημητικά Πουλιά”).

Το σινεμά στην Ελλάδα απαξιώνεται και το απαξιώνουν πρωτίστως τα “τέκνα” του.