Θερμό χειροκρότημα για την ” Αγαπημένη” του Γιώργου Λάνθιμου. Η γνώμη μας

Κριτική από το Φεστιβάλ Βενετίας Ιάκωβος Γωγάκης

Ο βραβευμένος Έλληνας σκηνοθέτης επιστρέφει στη Βενετία με την ταινία ” The Favourite”( η Αγαπημένη) επτά έτη, μετά από την προβολή της ταινίας “ Άλπεις”(κερδίζοντας τότε το βραβείο σεναρίου). Στο νέο του έργο,  διακωμωδεί το πλέον “ ανεξερεύνητο” πρόσωπο της Βρετανικής Μοναρχίας, την Βασίλισσα ‘Αννα, η οποία βρέθηκε στο θρόνο, για 12 χρόνια ( 1702-17014 ), διχάζοντας τους ιστορικούς. Οι επικριτές της, προβάλλουν το χαμηλό μορφωτικό της επίπεδο, την άγνοιά της για την πολιτική και την ενασχόλησή της, με επουσιώδη ζητήματα. Αντίθετα οι υποστηρικτές της, αναφέρονται στο γεγονός οτι επί ημερών της, ένωσε τη Βρετανία με την Σκωτία και την Ιρλανδία, μοίρασε χρήματα στους φτωχούς και οι πόλεμοι με τη Γαλλία, ήταν αναγκαίοι για να διατηρηθεί συμπαγής η χώρα.

Ο Γιώργος Λάνθιμος ( και κάτοικος Λονδίνου την τελευταία οκταετία), φλερτάρει με την πρώτη εκδοχή και καταπιάνεται με την προσωπική της ζωή. Υιοθετεί τις πηγές της θεατρικής συγγραφέως Χέλεν Έντμουντον, η οποία ανέβασε πρόσφατα το έργο “ Βασίλισσα Άννα”, εστιάζοντας στις ομοφυλοφιλικές σχέσεις της Βασίλισσας με την Δούκισσα του Μάρλμπορο, την Σάρα Τσώρτσιλ και το τρίτο πρόσωπο που διεισδύει στη ζωή της, η Αμπιγκέιλ Μάσαμ.

Ενώ στο τρέιλερ που κυκλοφορεί , δίδεται η εντύπωση πως ο Γιώργος Λάνθιμος, επαναφέρει τα πλούσια εξωτερικά γυρίσματα, όπως έπραξε στον “ Αστακό”, η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική, ακολουθώντας την καθιερωμένη του τακτική, να γυρίσει το έργο, στο μεγαλύτερο του μέρος, σε εσωτερικούς χώρους και δει στα μεγαλοπρεπή ανάκτορα. Αποδεικνύεται ως μια ορθή .επιλογή. Χρησιμοποιεί με ευφυΐα την κάμερα, καταγράφοντας ταυτόχρονα και τα κεντρικά πρόσωπα και τα αντικείμενα. Μια τακτική ( ονομάζεται tracking shot), που χρησιμοποιήθηκε από τον ίδιο και στην πιο πρόσφατη του ταινία, στο “ Θάνατο του Ιερού Ελαφιού”.
Ο χώρος φωτίζεται με κεριά( όπως συμβαίνει σε πολλές ταινίες εποχής, όπως επί παραδείγματι στην ” Αποπλάνηση” της Κόπολα).

Η κολακεία και το σεξ, αποδεικνύονται οι επιτυχημένες μέθοδοι “ αποπλάνησης”, ενός εύθραυστου ηγεμόνα και τα κατάλληλα μέσα, για τους αυλικούς, για να τον χειραγωγήσουν…μέχρι οι ηγέτες να τους  βαρεθούν και να τους ξαποστείλουν, ή μέχρι οι αυλικοί να επιβληθούν.
Το παράδειγμα της Βασίλισσας ‘Αννα, είτε είναι υπαρκτό, είτε είναι βγαλμένο από τη φαντασία, λειτουργεί συμβολικά για τον Έλληνα σκηνοθέτη, αναφερόμενος εμμέσως πλην σαφώς σε κάθε εποχή, σε κάθε σύστημα και σε κάθε μορφή εξουσίας.

Η αίσθηση του χιούμορ του, ταυτίζεται με το αντίστοιχο φλεγματικό χιούμορ των Βρετανών, ενώ δεν λείπουν-για άλλη μια φορά-οι αυτό-αναφορές σε παλαιότερες του ταινίες

Η Ολίβια Κόλμαν είναι κάτι περισσότερο από επιβλητική σε όλες τις μορφές που καλείται να αποδώσει την Βασίλισσα Άννα( ζηλιάρα, βουλιμική, κυκλοθυμική, θύτης και θύμα μαζί) και η Ρέιτσελ Βάις με την πλούσια της υποκριτική γκάμα, δεν θα μπορούσε να μην την ακολουθήσει.
Ο Γιώργος Λάνθιμος έχοντας στο καστ του την Έμμα Στόουν( La la land), σε αρκετά σημεία της ταινίας, την κάμερα του την τοποθετεί πάνω της, ίσως και να ήταν αχρείαστη η τόσο μεγάλη εμμονή στο πρόσωπό της, ερμηνεύοντας την ” αθώα”Αμπιγκέιλ Μάσαμ,

Συνοψίζοντας, πρόκειται για μια καλοκουρδισμένη σάτιρα εποχής, αλλά θεματολογικά μονοδιάστατη, μια ταινία με συγκεκριμένες δυνατότητες, με τον Γιώργο Λάνθιμο όμως, να επιτυγχάνει -ίσως- να διευρύνει ηλικιακά το κοινό του.

Από την Πέμπτη 31/1/ 2019 σε επιλεγμένες αίθουσες