Νταγκούρ Κάρι

Συνέντευξη στην Ελίνα Τραιφόρου

Ο ισλανδός Νταγκούρ Κάρι με την ταινία αποφόιτησής του από την Κινηματογραφική σχολή της Δανίας, το “Lost Weekend” απέσπασε 11 βραβεία σε φεστιβάλ. Ακολούθησε το “Noi Albinoi”, που πολλοί αγαπήσαμε, ένα αξιοζήλευτο κινηματογραφικό ντεμπούτο μεγάλου μήκους από την παγωμένη Ισλανδία, που κέρδισε επίσης πλειάδα βραβείων σε διάφορα φεστιβάλ ενώ το “Dark Horse” παίχτηκε στο τμήμα «Ένα κάποιο Βλέμμα» στις Κάννες το 2005. Το 2008 μεταπήδησε σε μια αγγλόφωνη παραγωγή, το “The Good Heart” για να καταλήξει στο φετινό φεστιβάλ Βερολίνου με το “Virgin Mountain”. Όλ’αυτά σε συνδυασμό με μια μουσική πορεία αφού είναι μέλος του συγκροτήματος “Slowblow”.
Τον συναντήσαμε στο Βερολίνο όπου μας μίλησε για το «Virgin Mountain» (Fusi) καθώς και τη δική του γενικότερη κινηματογραφική αντίληψη.

Ποια ήταν η πηγή της έμπνευσης σας, για το τελευταίο σας έργο, που όπως είδαμε ενθουσίασε κοινό και κριτικούς στο Φεστιβάλ Βερολίνου;

Νταγκουρ Κάρι: Μου ήρθε σχεδόν όλη η ιδέα του σεναρίου όταν περίμενα στο αεροδρόμιο για μια πτήση. Δεν μου έχει συμβεί κάτι τέτοιο ποτέ. Γιατί στις προηγούμενες ταινίες μου, δούλευα γύρω από κομμάτια του έργου, κάποιες καταστάσεις, σκηνές, λεπτομέρειες για 5 με 6 χρόνια και η όλη ιστορία ωρίμαζε βήμα με βήμα. Στο «Virgin Mountain» ήταν πιο άμεσο και η ιστορία ήταν ξεκάθαρη από την αρχή.
Περίμενα στην αίθουσα αναμονής και παρατηρούσα τα οχήματα που μεταφέρουν τις βαλίτσες και φάνταζαν μικρά σαν παιχνίδια κι έτσι ενσωματώθηκε αυτό το στοιχείο στην ταινία, το οποίο λειτουργεί και συμβολικά.

Ο ήρωας σας είναι ενήλικας αλλά με συμπεριφορά μικρού παιδιού. Πώς λειτουργεί εξελικτικά στο σενάριο;

Νταγκούρ Κάρι: Στην αρχή νομίζεις πως είναι μια ψυχή παιδιού μέσα σε ένα σώμα ενήλικα όμως συνειδητοποιείς πως έχει μια αγνή σοφία, δύναμη και κουράγιο. Εκπλήσσει ο ίδιος τον εαυτό του αλλά και τους θεατές γιατί κανείς δεν περιμένει να έχει ο πρωταγωνιστής αυτή την εξέλιξη. Στην αρχή φαίνεται πως μετέχει παθητικά σε αυτά που συμβαίνουν όμως σταδιακά παίρνει τον έλεγχο στα χέρια του, κάτι που δεν είχε δοκιμάσει ποτέ του και ανεβαίνει η αυτοπεποίθησή του καθώς αντιλαμβάνεται ότι μπορεί να κάνει πράγματα που θεωρούσε ασύλληπτα.

Οι ιστορίες που αφηγείστε έχουν μια καθαρή δομή. Αφήνετε χώρο για το τυχαίο στη διάρκεια των γυρισμάτων;

Νταγκούρ Κάρι: Οι συμπτώσεις έχουν μια μαγεία. Όταν δημιουργείς μια ταινία φυσικά πρέπει να έχεις όσο το δυνατόν περισσότερο έλεγχο αλλά συγχρόνως να είσαι ανοιχτός για αυτά τα απρόσμενα «δώρα». Αν είσαι πολύ σταθερός σε αυτά που επιθυμείς τότε δεν θα μπορέσεις ποτέ να δεις την τυχαία ομορφιά που έρχεται μπροστά σου. Είναι ένα μείγμα προγραμματισμού και ελευθερίας κινήσεων, πιστεύω ότι τα τυχαία συμβάντα και οι συμπτώσεις πρέπει να είναι άξια προσοχής.

Μιλήστε μας για την αίσθηση του χώρου στις ταινίες σας

Νταγκουρ Κάρι: Άλλες φορές διαλέγω πρώτα το χώρο και μετά τις σκηνές ή και το αντίθετο. Στην συγκεκριμένη ταινία το σπίτι του Φούσι είναι στενάχωρο. Συνήθως δεν θα έμπαινε κάποιος στον κόπο να κάνει γυρίσματα σε ένα τόσο μικρό δωμάτιο αλλά αυτό δίνει έξτρα βάρος στον χαρακτήρα και την ιστορία, την αίσθηση ότι ζει μέσα σε μια «φυσαλίδα». Δεν ακολουθώ κάποιο κανόνα. Μπορεί να μου έρθει μια ιδέα για μια σκηνή του έργου καθώς βλέπω μια συγκεκριμένη τοποθεσία ή να έχω μια σκηνή και μετά να ψάχνω την τοποθεσία.
Για μένα οι τοποθεσίες είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι για το πώς θα κυλήσει μια ιστορία. Αν κάνεις γυρίσματα σε λάθος μέρος μπορεί να καταστρέψεις μια σκηνή, οπότε κάνω πολύ προσεκτικές επιλογές κάθε φορά. Συνήθως επιλέγω μικρούς χώρους όπου η γεωγραφία του τόπου προκαλεί απαιτήσεις.
Προτιμώ τα εσωτερικά γυρίσματα από τα εξωτερικά γιατί έχω αδυναμία στις σκηνές μέσα σε 4 τοίχους καθώς αυτός ο περιορισμός προσδίδει περισσότερο ενδιαφέρον σκηνοθετικά. Στο εξωτερικό περιβάλλον δεν υπάρχουν όρια, όριο είναι ο ουρανός και επίσης είναι δύσκολο να βρεις την σκηνοθετική εστίαση με τόση ελευθερία που σου προσφέρεται.

Κι η μουσική στις ταινίες σας;

Νταγκουρ Κάρι: Η μουσική έρχεται συμπτωματικά ως έμπνευση. Παίζει το ραδιόφωνο μια μουσική και ξαφνικά βρίσκεις το τέλειο κομμάτι για το έργο πάνω στο οποίο δουλεύεις.
Για το «Virgin Mountain» έβαλα τον πρωταγωνιστή να ακούει χέβι μέταλ μουσική, κάτι αναπάντεχο. Πέφτεις πολλές φορές στην παγίδα όταν εξελίσσεις χαρακτήρες να δημιουργείς στερεότυπα. Εδώ όμως με τις μουσικές του προτιμήσεις δίνεις την αίσθηση ότι δεν μπορείς εντελώς να τον αποκωδικοποιήσεις. Έχει παιδικά χαρακτηριστικά αλλά ακούει και χέβι μέταλ, είναι κοινωνικά δυσλειτουργικός αλλά έχει και έναν φίλο, νομίζεις ότι είναι αγνός αλλά καπνίζει και μαριχουάνα. Πρέπει να υπάρχουν αυτές οι μικρές αντιφάσεις, ήταν μια συνειδητή επιλογή να μην φτιάξω έναν χαρακτήρα προβλέψιμο έτσι ώστε να διατηρώ το αίνιγμα του ποιος είναι ο Φούσι πραγματικά.

Πώς εξελίχθηκε η συνεργασία σας με τον πρωταγωνιστή σας, τον Γκούναρ Γιόνσον;

Νταγκούρ Κάρι: Η ταινία γράφτηκε ειδικά για τον Γκούναρ αλλά δεν γνωριζόμασταν τότε. Χωρίς καν να τον ρωτήσω έγραψα το σενάριο μέσα από τη φαντασία μου. Και όταν του τηλεφώνησα είχα άγχος γιατί αν έπαιρνα αρνητική απάντηση δεν θα γύριζα ποτέ την ταινία. Το πιο απελευθερωτικό στοιχείο στη συνεργασία μας ήταν ότι δεν χρειάστηκε να μιλήσουμε πολύ για το σενάριο. Υπήρχε μια σιωπηλή κατανόηση του χαρακτήρα, δεν κάναμε εκτενή ανάλυση. Και ο ίδιος ο χαρακτήρας του Φούσι δεν είναι αναλυτικός οπότε θα ήταν παράξενο να αναλύουμε στοιχεία.
Γκούναρ Τζονσον: Κι αυτό γιατί ο χαρακτήρας του είναι ξεκάθαρος μέσα στο κείμενο, καταλαβαίνεις όσα χρειάζεται να μάθεις γι αυτόν. Με το που διάβασα το σενάριο, είδα την ιστορία, είναι μια πολύ καλή ιστορία. Μετά την διάβασα ξανά, είδα κι άλλα πράγματα από διαφορετική σκοπιά και στο τέλος αφού την διάβασα δέκα φορές αναδύθηκαν όλες οι θαυμάσιες λεπτομέρειες που ενυπάρχουν στο σενάριο.

Γιατί αλλάξατε τον τίτλο από Fusi σε Virgin Mountain;

Νταγκούρ Κάρι: Θεωρήσαμε ότι θα ήταν καλύτερο ο διεθνής τίτλος της ταινίας να μην είναι μόνο ένα ξένο, παράξενο όνομα. Είναι δύσκολο να βρεις τον σωστό τίτλο και στην προκειμένη περίπτωση το «Virgin Mountain» είναι πιο αφαιρετικό και σχετίζεται θεματολογικά με την ταινία. Το βουνό συνδέεται με την έννοια του παλιού και της σοφίας και η λέξη «παρθένο» είναι κάτι το καινούριο και αγνό. Και επίσης ακούγεται σαν μουσικός τίτλος, θα μπορούσε να είναι ένα ποπ τραγούδι.

Σας αρέσουν οι μύθοι;

Νταγκούρ Κάρι: Μ’εξιτάρει όταν μια ταινία έχει μια μυθολογική σύνδεση αλλά όταν γίνεται πολύ διακριτικά. Κι επειδή η φιλμογραφία μου δεν στηρίζεται στην πλοκή. Όταν υπάρχει αυτή η μυθολογική ατμόσφαιρα, αισθάνεσαι ότι δένουν οι σκηνές με κάτι πολύ δυνατότερο από μια απλή πλοκή. Για την τελευταία μου ταινία δεν στηρίχτηκα σε κάποιο μύθο. Αλλά στο «Noi Albinoi» υπάρχει το βιβλικό στοιχείο, ο Νόε, οι πλημμύρες και στο «Good Heart» ο κεντρικός χαρακτήρας παρουσιάζεται σαν ένα είδος θεού της παλαιάς διαθήκης που δημιουργεί το δικό του σύμπαν.

Είπατε ότι οι ταινίες σας δεν βασίζονται στην πλοκή. Θα δοκιμάζατε να γυρίσετε κάτι με πλοκή ή σας ενδιαφέρουν μόνο ταινίες που εξελίσσονται με οδηγό έναν χαρακτήρα;

Νταγκούρ Κάρι: Δεν ξέρω, έχω βρει τον δικό μου τρόπο δουλειάς και αφορά πάντα καταστάσεις και χαρακτήρες, αυτός είναι ο κεντρικός μου στόχος. Δεν λέω όχι σε κάτι άλλο, αν προκύψει κάτι που να έχει νόημα για μένα θα το λάβω υπόψη. Δεν σκέφτομαι όμως «τι δεν έχω κάνει, ας το δοκιμάσω», «να γυρίσω ένα θρίλερ, ένα γουέστερν», δεν με αφορά να πειραματιστώ με κινηματογραφικά είδη, προέχει πάντα ο χαρακτήρας και όλα περιστρέφονται γύρω από αυτό. Δεν προέχει το κινηματογραφικό είδος.

Διαβάστε την κριτική μας για το Παρθένο Βουνό