Σε Λάθος Χρόνο

Δράμα. Θρίλερ, 85′, Μ. Βρετανία 2013, Πρωτότυπος Τίτλος: Locke

Του Στίβεν Νάιτ

Με τον Τομ Χάρντι και τις φωνές των Ολίβια Κόλμαν, Άντριου Σκοτ,Ρουθ Γουίλσον

Απορίας άξιο πως αυτό το τόσο ισχυρό υπαρξιακό road movie βγαίνει καταμεσής του καλοκαιριού. Μια πραγματικά πανέξυπνη ταινία με έντονη θεατρικότητα, απλοϊκή βέβαια  σεναριακή σύλληψη, μα τόσο επιδέξια σκηνοθετημένη από τον Στίβεν Νάιτ. Πέρασε σχεδόν απαρατήρητη από όλες τις μεγάλες διοργανώσεις.

Βράδυ, κι ο οδηγός της σκουρόχρωμης μπεμβέ Άιβαν Λοκ( Τομ Χάρντι), καθώς κατευθυνόταν από τον  τόπο διαμονής του το Μπέρμιγχαμ προς το Λονδίνο, γνώριζε ήδη ότι η  οικογενειακή του γαλήνη και η επιτυχημένη επαγγελματική του σταδιοδρομία παιζόταν σε μια παρτίδα, εξαρχής χαμένη.

Εννέα μήνες πριν, στην μοναδική εκτός γάμου εφήμερη του περιπέτεια, με την 43χρόνη συνάδελφό του Μπέθαν( φωνή Ολίβια Κόλμαν) , θα συμβεί το απρόβλεπτο, θα μείνει έγκυος, η γυναίκα αυτή θα κρατήσει το παιδί, που από στιγμή σε στιγμή θα γεννηθεί σε νοσοκομείο της βρετανικής πρωτεύουσας.

Ταυτόχρονα, κινδυνεύει να βρεθεί χωρίς δουλεία, εξαιτίας της άρνησής του να εποπτεύσει εκείνο το βράδυ και το επόμενο πρωί, τη μεταφορά εκατοντάδων τόνων μπετόν και επικίνδυνων εύφλεκτων υλικών,  που προορίζονταν για τη δημιουργία ουρανοξύστη. Ο συνάδελφος του και δεύτερος τη τάξη στην ιεραρχία, ο Ντόναλ( φωνή  Άντριου Σκοτ) είναι απρόθυμός να τον διευκολύνει, άλλωστε δεν ξέρει που του  παν τα τέσσερα, είναι επιρρεπής στο αλκοόλ και κατά τον Λοκ « είναι ένα καθίκι και μισό», φαίνεται να μην υπάρχει σανίδα σωτηρίας και η απόλυση είναι προ των πυλών.

Η σύζυγός του Κατρίνα  ( φωνή Ρουθ Γουίλσον), ετοίμασε το τραπέζι για το καθιερωμένο δείπνο, οι δυο του γιοι τον περιμένουν για να δουν- όπως τους είχε υποσχεθεί- έναν αγώνα ποδοσφαίρου, μα ο Άιβαν Λοκ δεν θα είναι ποτέ μαζί τους.

Μονολογεί «Αυτή είναι η απόφασή μου», και  στοιχειωμένος από παιδικά τραύματα για τον δικό του πατέρα, που ήταν  ουσιαστικά απών στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, θα προσπαθήσει να είναι έγκαιρα στο μαιευτήριο, να συμπαρασταθεί στην Μπέθαν και να αναγνωρίσει το παιδί.

 Η διαδρομή Μπέρμιγχαμ-Λονδίνο σε πραγματικό χρόνο, είναι δεν είναι 85 λεπτά, όση και η σκόπιμη προς τούτο  διάρκεια  του έργου.

Η ταινία αρχίζει,  εξελίσσεται και τελειώνει  με τον θεατρικά κατανοητό αλλά  κινηματογραφικά ανορθόδοξο αυτοπεριορισμό … βλέπουμε μόνο ένα  πρόσωπο, βλέπουμε μόνο ένα σκηνικό. Για την μεγάλη οθόνη, η ιδέα του Βρετανού Στίβεν Νάιτ(  σεναριογράφος του «Βρώμικα Όμορφα Πράγματα», σκηνοθέτης του «Redemption» ) θεωρητικά δεν έχει καμία τύχη, στην πράξη όμως  η φιλμική του κατασκευή αποδεικνύεται φαεινή, για να ξεπεράσει σε όλα τα επίπεδα τον « Θαμμένο»  του Ισπανού Κόρτες και να βρίσκεται λίγα βήματα πιο πίσω από το road movie  του Ιρανού Κιαροστάμι « Η Γεύση του Κερασιού». Τρεις διαφορετικές σχολές σινεμά, τρεις απελπισμένοι χαρακτήρες  που βλέπουν  κάθε λεπτό που περνά να χάνεται η γη κάτω από τα πόδια τους.

Στο τεχνικό μέρος  η κάμερα του Νάιτ , πλην των πρώτων δύο λεπτών, παραμένει  καθηλωμένη στο εσωτερικό του αυτοκινήτου, στον οδηγό πλοήγησης στο συνδεδεμένο με την οθόνη Bluetooth και στις ακατάπαυστες κλήσεις που βρίσκονται συνήθως σε αναμονή. Τα πλάνα του είναι κοντινά, σχεδόν αποπνικτικά, πάνω στον Λοκ και στην κλιμακούμενη  ψυχολογική του ένταση, μετά το πέρας κάθε τηλεφωνικής του συνομιλίας με τους τρεις βασικούς κι αόρατους παίκτες αυτού του κοινωνικού δράματος. Ο ελληνικής καταγωγής διευθυντής φωτογραφίας Χάρης Ζαμπαρλούκους, βρίσκεται εκεί για να σπάει διαρκώς το σκοτάδι και την κλειστοφοβική ατμόσφαιρα, συνδέοντας ομαλά το μέσα με το έξω, χρησιμοποιώντας διαφορετικές πηγές του φωτός. Οι παρεμβολές των  γήινων χρωματισμών που διαπερνούν τον ήρωα σε όλο του το ταξίδι, είναι ευφυέστατες ( από τα φώτα της πόλης, τους πασσάλους, τις πινακίδες μέχρι και τους προβολείς των άλλων αυτοκινήτων).

Στο επίπεδο των συμβολισμών, είναι σαφές ότι σε  κυρίαρχο ρόλο αναδεικνύεται το εξωσυζυγικό σεξ, με πιο τρόπο το εκλαμβάνει αυτός που πράττει τη μοιχεία και πως ο άλλος που τη βιώνει. Είναι προφανές ότι ο Λοκ διακατέχεται από ναρκισσισμό, εξαιτίας του υψηλού κοινωνικού του status. Ίσως θεωρεί ότι τα δικά του ατοπήματα μπορούν να λάβουν άφεση αμαρτιών ενώ αντίθετα αισθανόμαστε ότι η σύντροφός του κινείται σε ένα άλλο μήκος κύματος, οχυρωμένη σε πιο παραδοσιακές αντιλήψεις,  της προ-φεμινιστικής εποχής. Στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα, αχνοφαίνεται ένα είδος σεξισμού από τη πλευρά του Λοκ  μα ο  Στίβεν Ναιτ –λανθασμένα ίσως-  θα τον προστατεύσει από τις αρνητικές κρίσεις του κοινού, σταματάει εκεί το θέμα και συνεχίζει σε ένα διαφορετικό μοτίβο, ηθικών διλημμάτων, προσωπικών δαιμόνων που με κάποιο τρόπο τον εξυψώνουν, τον από-ενοχοποιούν.

Ίσως να είναι σύμπτωση ίσως κι όχι, ο καλά διαβασμένος σκηνοθέτης χρησιμοποιεί το επώνυμο Λοκ, το οποίο μας παραπέμπει στον -επίσης Βρετανό- στοχαστή Τζον Λοκ, ο οποίος καταπιάστηκε μεταξύ άλλων με την έννοια της  ταυτότητας, των ανθρωπίνων σκέψεων και πράξεων χαρακτηρίζοντας τες μπερδεμένες  και σε  σύγχυση, όπως είναι  και ο ήρωας αυτής της ταινίας.

Ήταν 35 χρονών όταν έλεγε το ναι στον Στίβεν Νάιτ, υποδυόμενος έναν άνδρα εμφανώς μεγαλύτερης ηλικίας από τη δική του. Ο Τομ Χάρντι δεν είναι ένα τυχαίο πρόσωπο της υποκριτικής. Υπήρξαν στιγμές που ο κινηματογραφικός του οίστρος θύμιζε  τους εσωτερικούς μονολόγους εκείνου του τρελαμένου τύπο από το « Bronson» του Ρέφν -μέσα σε μια φυλακή – και  στο « Locke» οι ικανότητες του είναι πραγματικά αξεπέραστες. Οι εκφράσεις του προσώπου του,  των ματιών του, οι  αγχωτικές και σπασμωδικές κινήσεις του στη διαχείριση των τριών σύνθετων καταστάσεων, αποτυπώθηκαν με τον πλέον ρεαλιστικό τρόπο, ένας ρόλος που θα του πήγαινε γάντι και θεατρικά αν υπάρξει κάποτε η δυνατότητα να τον ερμηνεύσει.

“Locke” από 24/7 στους κινηματογράφους σε διανομή Spentzos-Seven