03
ΜΑΡΤΙΟΥ
2024
screeneye.gr
No Comments 416 Views

Ο Φάρος

thelighthousealternative

THELIGHTHOUSE

Κριτική Ιάκωβος Γωγάκης

Η πηγή έμπνευσής του θα μπορούσε να είναι ο “Σταυρός του Νότου”, η “Εσμεράλδα”, η “Φάτα  Μοργκάνα”. Ο  Ρόμπερτ Έγκερς -Αμερικανός γαρ- μπορεί τον θαλασσοπόρο μας ποιητή να τον αγνοεί, τον σαγηνεύει όμως η  βαθιά αίσθηση του φόβου και το  όριο  μεταξύ της λογικής και της  παράνοιας. Ως εκ τούτου, οι ρεαλιστικές βασανισμένες ανθρώπινες υπάρξεις από τα ποιήματα του Καββαδία-που μας τις θυμίζει η ταινία- δίνουν τη θέση τους στην παραφροσύνη των ηρώων του Αμερικανού Έντγκαρ Άλαν Πόε.

Το 1849 ξεκίνησε να γράφει το “Φάρο”, μερικές εβδομάδες προτού πεθάνει, Πρόλαβε να γράψει δύο σελίδες. Ο Έγκερς υιοθετεί διάσπαρτα κομμάτια της μικρής ιστορίας του Πόε και προσθέτει κι άλλα δικά του. Αντί για τα τέλη του 18ου αιώνα τοποθετεί την ιστορία τέλη 19ου, μακριά από τη Γροιλανδία αλλά στη Βόρεια Αμερική. Η παρελθοντολιγική διάσταση αποτυπώνεται με την ασπρόμαυρη εικόνα. Ο νεαρός Τόμας Χάουαρντ  (Ρόμπερτ Πάτινσον) οδεύει προς το φάρο, σκυθρωπός σαν να κάνει  αγγαρεία. Η συμφωνία είναι να εργαστεί εκεί  μόνο για τέσσερις εβδομάδες, ως βοηθός του ηλικιωμένου επιστάτη. Τον επιστάτη τον  λένε επίσης Τόμας αλλά Γουέικ(Γουίλεμ Νταφόε).

Το σκηνικό είναι απόκοσμο, αλλά ο εξωτερικός παράγοντας δεν υπερτονίζεται, όπως συμβαίνει στις επιφανειακές ταινίες τρόμου. Ναι είναι ταινία που φλερτάρει με τον τρόμο, αλλά δεν είναι απόλυτα. Δύο άνθρωποι οφείλουν να συνυπάρξουν χωρίς να υπάρχει ψυχή δίπλα τους, στο έλεος των καταιγίδων και ενός περιβάλλοντα χώρου,  ακατάλληλου για την ανθρώπινη διαβίωση, μονάχα τα πουλιά ίσως συμβολίζουν κάτι θετικό.

Ενώ ο Χάρολντ Πίντερ στο θεατρικό του έργο “Ο Επιστάτης” , τοποθετεί ένα πρόσωπο- όπως είναι στο έργο μας  ο νεαρός Χάουαρντ-να υπονομεύει τη σχέση του με τους εργοδότες του, στο “Φάρο” συμβαίνει το αντίθετο. Υπονομευτής είναι ο παλιός, είναι ο “αξιωματούχος” του φάρου, ο Γουέικ, όπου θεωρεί τα πάντα ιδιοκτησία του. Του νεαρού θα του κάνει κυριολεκτικά… το βίο αβίωτο, μα δεν υπάρχει απολύτως καμία αναίμακτη διέξοδος διαφυγής. Όταν από την πλευρά του ενός απουσιάζει η συλλογική σκέψη, υπάρχει εκδικητική συμπεριφορά, ταπείνωση του υφιστάμενου , τότε το έργο αποκτά άλλες διαστάσεις, ψυχολογικές και κοινωνικές. Υπάρχει βέβαια και ένα μυστικό.

Ο Έγκερς τοποθετώντας την κάμερα πάνω στα δύο πρόσωπα- σε ένα τετ α τετ θεατρικής αισθητικής – αναζητά τα βαθύτερα αίτια των σαδιστικών συμπεριφορών, είτε από μια πολιτική ματιά, όπως τη διατύπωσε ο πρώην πρόεδρος των Η.Π.Α Τόμας Τζέφερσον  (“ Όποιος καταλαμβάνει μια θέση, την θεωρεί για πάντα κτήμα του”) είτε κοινωνιολογικής ματιάς,  όπως τη διατύπωσε ο Μαξ Βέμπερ. Δηλαδή,  ότι γύρω μας υπάρχουν κατεστραμμένες αξίες και ότι όλοι -με διάφορους τρόπους-θέλουν να κυριαρχήσουν πάνω στους άλλους. Με τον παραδοσιακό, τον χαρισματικό ή με το γράμμα του νόμου. Ο βετεράνος Γουέικ  σίγουρα είχε το πρώτο και το τελευταίο, του έλειπε το δεύτερο. Ποιος μας λέει,  πως αν ο νεαρός Χάουαρντ βρισκόταν στη θέση του,  δεν θα έπραττε το ίδιο;

Στο έργο εμφανίζεται και το τρίπτυχο της ελληνικής τραγωδίας αλλά και ο ψυχολογικός παράγοντας,  οι παραληρητικές σκέψεις που οδηγούν στη ζήλια και στη διαστρέβλωση της πραγματικότητας. Η υπόγεια και διαρκώς υπαινισσόμενη ομόφυλη σεξουαλική επιθυμία του ηλικιωμένου προς τον νεαρό αγγίζει άλλη μία παράμετρο, η οποία δεν μπορεί να ερμηνεύσει απόλυτα όλα τα κίνητρα του “γέρο” Γουέικ. Θα μπορούσε ίσως,  αν υπήρχε ανταπόκριση,  να λειτουργήσει σαν ηρεμιστικό και να καταπραΰνει την εκδικητική του συμπεριφορά . Ήταν άλλη μία ενδιαφέρουσα παράμετρος της ταινίας.

Υπέροχοι και οι δύο. Το υποκριτικό βάθος του  Γουίλεμ Νταφόε είναι ανεξάντλητο, είναι και ογκώδες. Οι εκφράσεις του , τα ξεσπάσματά του, η προφορά του, το τι υπαινίσσεται και το τι όχι, ισορροπούν τέλεια πάνω στον καλά σχεδιασμένο μοιρογνωμόνιο του Έγκερς .

Ο 33 χρόνος Ρόμπερτ Πάτινσον  είχε να διαχειριστεί διάφορες εσωτερικές ανατροπές Συνήθως βρισκόταν σε  θέση άμυνας, έκανε όμως την ανατροπή. Έδωσε μία υπέροχη ερμηνεία κόντρα σε όλους,  που εδώ και χρόνια δεν τον πιστεύουν.

“ Ο Φάρος” από την Πέμπτη 30 Ιανουαρίου στους κινηματογράφους

RELATED ARTICLES

Επικοινωνία
Γενικό e-mail επικοινωνίας screeneyefilm@gmail.com Για αποστολή δελτίων τύπου κινηματογραφικών εκδηλώσεων cine-events@screeneye.net
Εγγραφείτε στο Newsletter μας
Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας για να μαθένετε πρώτοι τα τελευταία νέα μας!

Back to Top