Τζακ Ράιαν: Πρώτη Αποστολή (Jack Ryan: Shadow Recruit)

 Περιπέτεια, 105΄, ΗΠΑ 2013

Του Κένεθ Μπράνα

  Με τους: Κρις Πάιν, Κίρα Νάιτλι, Κέβιν Κόστνερ, Κένεθ Μπράνα

Το Σεπτέμβρη του 2001 ο νεαρός αμερικανός Τζακ Ράιαν (Κρις Πάιν) σπουδάζει οικονομικά στο London School of Economics. Το αίμα του όμως παγώνει όταν βλέπει στις οθόνες του Λονδίνου, το νεοϋορκέζικο World Trade Center να γίνεται σκόνη από τα χτυπήματα 2 αεροπλάνων. Αυτή είναι η αρχή της ταινίας που μας συστήνει τον Τζακ Ράιαν τόσο εμβρόντητο όσο δεν θα τον ξαναδούμε ποτέ πια. Στο αμέσως επόμενο πλάνο συναντάμε τον Ράιαν 2 χρόνια μετά σε ρόλο πεζοναύτη – και μάλιστα εθελοντή στο μέτωπο του Αφγανιστάν- να δέχεται εχθρικά πυρά που σχεδόν τον αφήνουν ανάπηρο. Για την ηρωική του στάση (πριν «λυγίσει» η σπονδυλική στήλη του πρόλαβε να σώσει 2 συμπολεμιστές του) παρασημοφορείται και στέλνεται για θεραπεία. Μαζί με τη φροντίδα της όμορφης γιατρού (Κίρα Νάιτλι) θα δεχτεί και την τιμητική (sic!) πρόταση ενός βετεράνου πράκτορα (Κέβιν Κόστνερ) να δουλέψει για λογαρισμό της CIA ως οικονομικός αναλυτής. Ύστερα από λίγο καιρό συναντάμε τον Τζακ Ράιαν υγιή, πανευτυχή, ερωτευμένο (με τη γιατρίνα) και πανέτοιμο να αναλάβει την πρώτη του αποστολή ως οικονομικός αναλυτής. Όμως στην παγωμένη Μόσχα, ο Ψυχρός πόλεμος φαίνεται να ισχύει ακόμη καθώς καταστρώνεται σχέδιο για οικονομικό αφανισμό των ΗΠΑ μέσω ενός σατανικού σχεδίου σε στόχο την υποτίμηση του δολαρίου, ύστερα από τρομοκρατικό χτύπημα. Και κάπως έτσι ο Τζακ Ράιαν μετατρέπεται από απλό αναλυτή της CIA σε μάχιμο πράκτορα…

Ο τέταρτος στη σειρά ηθοποιός που υποδύεται το βγαλμένο από τη φαντασία του συγγραφέα Τομ Κλάνσι, δημοφιλή πράκτορα Τζακ Ράιαν, είναι ο καλιφορνέζος Κρις Πάιν, που έδωσε αέρα ανανέωσης στο «Star Trek Into Darkness» ως κάπτεν Κερκ. Μετά τον Άλεκ Μπάλντουιν (ποιος τον θυμάται άραγε;), τον Χάρισον Φορντ (σαφώς ο πιο πετυχημένος Ράιαν σε δύο μάλιστα φιλμ) και τον Μπεν Άφλεκ (πέρασε και δεν άγγιξε στο τελευταίο φιλμ που είδαμε τον Ράιαν με τίτλο «Απόλυτος κίνδυνος» το 2002 ), ο Πάιν έχει την ευκαιρία του να περάσει οριστικά στη σφαίρα του σταρ σύστεμ με ένα ρόλο -εμπορικής έστω- ζωής. Διαθέτει πέρα από τα προφανή εξωτερικά χαρίσματα και το ανθρώπινο στοιχείο που χρειάζεται ο πρωτόβγαλτος στο πρακτοριλίκι ήρωας. Με τα προσωπικά του θεματάκια σε κρίση – η αγαπημένη του υποψιάζεται ότι την απατά – την αδιαθεσία που πηγάζει από τον πρώτο του φόνο και την ανασφάλεια για το τι θα συμβεί από δω και στο εξής, αυτός ο Ράιαν δείχνει να έχει μέλλον.

Κάπου εδώ όμως τελειώνουμε με τα λίγα θετικά στοιχεία του φιλμ που σκηνοθέτησε ο πάλαι ποτέ σημαντικός και σαιξπηρικός Κένεθ Μπράνα. Ο κατήφορος δεν έχει τελειωμό για τον 4 φορές υποψήφιο για Όσκαρ βρετανό που κατασκευάζει ένα αφόρητο, προπαγανδιστικό και γεμάτο υπερβολές φιλμ που ούτε ο Τζέρι Μπρουκχάιμερ (λέμε τώρα…) δεν θα το αναλάμβανε. Κακοί ρώσοι με ακόμη πιο κάκιστη προφορά – τι αστείος ο Μπράνα να μιλάει τα αγγλικά σαν να είναι ο Πούτιν…-, δράση που κοπιάρει χωρίς έμπνευση το δυναμισμό ενός Πολ Γκρίνγκρας (ο σκηνοθέτης των καλύτερων περιπετειών του Τζέισον Μπορν), χαρακτήρες για γέλια και για κλάματα. Το ρέμα παρασέρνει και την συνήθως καλή Κίρα Νάιτλι που τόσο εκνευριστική, γεμάτη μούτες και παιδιάστικες κινήσεις, δεν την έχουμε ξαναδεί πουθενά αλλού.

Το φιλμ ξεκινά και τελειώνει με τον ίδιο σχεδόν τρόπο: ένα τρομοκρατικό πολυπληθές φονικό χτύπημα στην καρδιά των ΗΠΑ, το Μανχάταν. Στην πρώτη περίπτωση η ιστορία έγραψε για το «μεγαλύτερη πλήγμα» που δέχτηκαν οι ΗΠΑ στο εσωτερικό τους. Στη δεύτερη περίπτωση, το αποτέλεσμα δεν είναι δύσκολο να το μαντέψει κανείς. Τυφλό μίσος για την Αμερική, η προσωποποίηση του κακού στο πρόσωπο του ρώσου Μπράνα αλλά ως γνωστόν… God bless America! Η ηρωική αυταπάρνηση του Ράιαν στην πατρίδα («μακάρι να είχαμε κι άλλους σαν εσένα», φιλοσοφεί ο Κόστνερ) και στη σύντροφο του, είναι το μυστικό της επιτυχίας για μια όμορφη, γεμάτη συγκινήσεις ζωή. Αυτή δεν είναι απαραίτητο να περιλαμβάνει και καλές ταινίες…

“Τζακ Ράιαν: Πρώτη Αποστολή”  από 23/1 στους κινηματογράφους σε διανομή UIP