Κριτική της βραβευμένης με Χρυσό Αλέξανδρο ” Ατέρμονης Θλίψης” από το 55ο ΦΚΘ

Ανταπόκριση Δέσποινα -Ηλέκτρα Βούλγαρη

Σε μία ξεχωριστή ταινία, στην “Ατέρμονη θλίψη”, τη δεύτερη μεγάλη μήκους του Μεξικάνου σκηνοθέτη Χόρχε Πέρες Σολάνο, απονεμήθηκε ο Χρυσός Αλέξανδρος του 55ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, προκαλώντας την έκπληξη κοινού και κριτικών, αλλά και επιβεβαιώνοντας την επιτυχία του φετινού διαγωνιστικού τμήματος με αρκετές δυνατές και ισάξιες ταινίες.

Από τα πρώτα κιόλας πλάνα του φιλμ γίνεται εύκολα αντιληπτό γιατί η θλίψη είναι ατέρμονη σε αυτή την έρημη γωνία του Μεξικού. Τεράστιοι αγκαθωτοί κάκτοι, ξερή γη, σκόνη βρίσκονται σε απόλυτη συμφωνία με το εσωτερικό τοπίο των ανθρώπων, με τη μοναξιά, τη φτώχεια, την εγκατάλειψη. Στο επίκεντρο βρίσκεται η ζωή της γυναίκας και η ανύπαρκτη κοινωνική της θέση καθώς και η αδυναμία να διαχειριστεί η ίδια το δικαίωμα στη μητρότητα.

Οι παράλληλες ζωές των δυο ηρωίδων συνδέονται με την ίδια μοίρα: μεγαλώνουν το παιδί του ίδιου άνδρα. Η μία, μητέρα δύο παιδιών, περιμένει το σύζυγο της, που την έχει εγκαταλείψει για να βρει δουλειά και η άλλη, μικρή σε ηλικία, πρέπει να φέρει στον κόσμο το παιδί του πατριού της. Μέσα στην τραγικότητά τους οι δυο γυναίκες βιώνουν βουβά την οδύνη και το σπαραγμό για διαφορετικούς λόγους, καθώς η μία πρέπει να αποχωριστεί το νεογέννητό της για να σώσει την οικογένειά της, ενώ η άλλη δεν νιώθει έτοιμη να το μεγαλώσει.

Η πολυπλοκότητα της γυναικείας φύσης αποτυπώνεται γλαφυρά μέσα από τις σιωπηρές, εσωτερικές ερμηνείες των πρωταγωνιστριών σε μία κοινωνία απόντων ανδρών, αλλά και θεσμών. Η εκκλησία αδιαφορεί, οι πολιτικοί προσπερνούν την κοινότητα, καθώς δεν εντοπίζουν πιθανούς μελλοντικούς ψηφοφόρους. Έρμαια της τύχης τους, δίχως το δικαίωμα της επιλογής, οι πρωταγωνίστριες βιώνουν στωικά το βάρος των δοκιμασιών και τον πόνο της μοναξιάς.

Τα αργόσυρτα πλάνα καθορίζουν το νωχελικό ρυθμό της ταινίας, ενώ το αχανές τοπίο λειτουργεί αλληγορικά ως φυλακή για τα αδιέξοδα των ηρωίδων. Δίχως να αποφεύγει την παγίδα των κλισέ του μελοδράματος και με μερικές περιττές επαναλαμβανόμενες σκηνές, η ταινία διατηρεί τον ουμανιστικό της χαρακτήρα. Μελαγχολικό, χωρίς εξάρσεις, δραματικό χωρίς συναισθηματισμούς, οι λυρικές εικόνες γίνονται κοινωνοί των συναισθημάτων. Βαθιά πολιτικό, δίχως να ηθικολογεί, η ταινία του Μεξικανού είναι ένα ποιητικό παράθυρο σε γωνιές του κόσμου, που δοκιμάζονται ακόμη από τα αρχετυπικά προβλήματα του ανθρώπου.