Πάολο Σορεντίνο

Συνέντευξη στο Screeneye και στον Ιάκωβο Γωγάκη απο το Φεστιβάλ Καννών 2013

Εδώ και μια πενταετία τουλάχιστον  ο  Πάολο Σορεντίνο ανήκει στην αφρόκρεμα του ιταλικού και παγκόσμιου σινεμά, όταν το 2008 με το έργο « IL Divo » ταρακούνησε για τα καλά τη πολιτική ζωή της χώρας του μέσα από τη βιογραφία του εφτά φορές πρωθυπουργού Τζούλιο Αντρεότι. 

Ο Αντρεότι μπορεί να μην υπάρχει πια στη ζωή, υπάρχει όμως η ταινία αυτή, και σήμερα είναι πιο επίκαιρη από ποτέ, γιατί εξηγεί το πως και το γιατί έφτασε η γειτονική μας χώρα να αντιμετωπίζει όμοιας υφής  αδιέξοδα με την Ελλάδα.

Με τη « Τέλεια Ομορφιά» ο Σορεντίνο θα ρίξει τη χαριστική βολή. Θα  δημιουργήσει πολυπληθείς συμβολισμούς για την παραπαίουσα και επιπόλαιη ιταλική άρχουσα τάξη, αλλά και ολόκληρης της ιταλικής κοινωνίας που αδυνατεί να βρει ένα σαφή προσανατολισμό. Υπάρχει μια φλυαρία στο έργο που δεν μπορεί να το απογειώσει, αλλά ο 43χρονος ναπολιτάνος  θα προσθέσει και αυτοβιογραφικά στοιχεία, που θα τα  δούμε στο πρόσωπο του κεντρικού χαρακτήρα που ερμηνεύει ο πολλάκις συνεργάτης του Τόνι Σερβίλο.

Μετά τη πρώτη προβολή του έργου στο Φεστιβάλ των Καννών, μερίδα του τύπου χαρακτήρισε την «Τέλεια Ομορφιά» ως  συνέχεια της «Γλυκιάς Ζωής » του 1960. Ήταν η πρόθεση σας να αφιερώσετε το έργο σας σ’ εκείνο το φιλμ   και στο δημιουργό του ;

Η αλήθεια είναι ότι κάποια στιγμή   θα ήθελα να δημιουργήσω  τη συνέχεια της « Γλυκιάς Ζωής ,  όμως η ταινία αυτή είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Υπάρχουν βέβαια αναφορές που παραπέμπουν σ’ αυτήν,  όπως για παράδειγμα η ατμόσφαιρα του φιλμ , και το περιβάλλον. Ο Φεντερίκο Φελίνι  με ενέπνευσε, υπήρξε βασική επιρροή στα αρχικά μου βήματα ως ένας κορυφαίος δημιουργός που ήταν ,  αλλά η « Tέλεια Oμορφιά» δεν είναι το ίδιο έργο. Καταθέτω στο κοινό τον  δικός μου τρόπος έκφρασης, το προσωπικό μου στυλ και σαφώς μια αλλιώτικη ιστορία.

Η Ιταλία του 2013  μπορεί να βρει ένα σημείο επαφής με τον ονειρικό κόσμο του Φελίνι;

Η γνώμη μου είναι ότι υπάρχουν κοινά στοιχεία ανάμεσα στους δυο κόσμους, στις δύο εποχές, στα τυπικά αισθήματα της ανθρώπινης ύπαρξης, κι αυτά θα πάρουν χρόνο για να αλλάξουν. Αυτό που άλλαξε σε σχέση με το παρελθόν  είναι ότι ο κόσμος τότε περίμενε με προσδοκία το μέλλον. Είχε μια προσμονή κι έναν ενθουσιασμό για τα χρόνια που έπονταν.  Όταν είδαν να ματαιώνονται οι προσδοκίες τους, αυτή η αισιοδοξία  γρήγορα μετατράπηκε σε απογοήτευση,  και σήμερα οι Ιταλοί βρίσκονται σε κώμα. Αυτή η αντίφαση πιστεύω  καταγράφεται στο φιλμ.

Χαρακτηριστικό της « Τέλειας Ομορφιάς» είναι η προσήλωση σας στο προφίλ των Ιταλών μεγαλοαστών. Απουσιάζει η μεσαία τάξη και τα λαϊκά στρώματα της Ιταλίας. Είναι ένα περιβάλλον οικείο στη δική σας προσωπικότητα ή ευθεία αναφορά  για την ευθύνη των εχόντων  για την οικονομική κατάσταση στη χώρα ;

Στην Ιταλία, όπως συμβαίνει   στις περισσότερες χώρες του πλανήτη, υπάρχει μια κατηγορία πλουσίων που σκοτώνει την ώρα της με ασήμαντες ασχολίες. Το έργο με σαρκασμό και ειρωνεία ασκεί κριτική  πρωτίστως σ’ αυτούς. Από την άλλη, η ευθύνη για την κοινωνική, ηθική και οικονομική εξαθλίωση αφορά όλους τους πολίτες ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξης.

Θα έλεγα ότι το πολιτικό μήνυμα της ταινίας βρίσκεται ακριβώς σε αυτό που ανέφερα πριν, στις άσκοπες δραστηριότητες  μιας σημαντικής κατηγορίας πολιτών , και σε μια γενικευμένη απραξία . Οι Ιταλοί τα τελευταία τουλάχιστον 30 με 40 χρόνια, ξοδεύουν το χρόνο τους,  και βλέπουν  τις ευκαιρίες να έρχονται  και να φεύγουν , αλλά δεν κάνουν τίποτα για να τις αρπάξουν.

Ο τίτλος δηλαδή κρύβει μια αλληγορία για το τι  είναι τέλειο και τι  όμορφο.

Δεν είναι αλληγορία ούτε αντίφαση . Στο έργο βλέπουμε την ομορφιά της ίδιας της Ρώμης και της αρχιτεκτονικής της, αλλά ακόμα κι αυτοί οι καθημερινοί  ήρωες που αναλώνονται σε συζητήσεις χωρίς νόημα, που ζουν στο απόλυτο τίποτα, κατά τη διάρκεια του φιλμ θα  ανακαλύψουμε μια κρυμμένη τους ομορφιά. Είναι η αισιόδοξη οπτική της ταινίας που με εκφράζει. Δυσκολεύομαι να φανταστώ ότι δεν υπάρχει κάτι όμορφο μέσα σε αυτούς τους αδρανείς χαρακτήρες.

Ένας από αυτούς (τους αδρανείς χαρακτήρες του έργου)  είναι ο ηλικιωμένος Τζεπ  Γκαμπαρτέλα , εξίσου μοναχικός όπως και σχεδόν όλα τα κεντρικά πρόσωπα των ταινιών σας. Δεν μπορώ να πιστέψω  ότι η εσωτερική μοναξιά είναι κάτι ξένο από την ιδιοσυγκρασία σας.

Με απασχολεί εδώ και μια δεκαετία  τουλάχιστον ότι έχει να κάνει με το παρελθόν των ανθρώπων και τις επιπτώσεις των βιωμάτων τους σε βάθος χρόνου. Έτσι λοιπόν, μέσα από την εξερεύνηση  καθημερινών  ιστοριών  ανακάλυψα ότι αυτό που νιώθω κι εγώ το αισθάνονται κι άλλοι. Η αλήθεια είναι πεσιμιστική, νομίζω ότι στο τέλος, εκεί που κλείνει ο κύκλος της ζωής,  μένουμε μόνοι μας.

Ο μοναχικός ήρωα της ταινίας είναι δημοσιογράφος.  Αυτό τι μπορεί να σημαίνει.

Πιστεύω ότι οι δημοσιογράφοι είναι κατά βάση μοναχικοί άνθρωποι. Εργάζονται σε ένα περιβάλλον με έντονους ρυθμούς με καθημερινές  γνωριμίες και επαγγελματικές συναναστροφές. Οι άλλοι μοιράζονται τις απόψεις και τις εμπειρίες τους, αλλά αυτοί σπάνια το πράττουν.

Κοίταξε έξω από το παράθυρο. Αυτός που βλέπεις να στέκει μόνος του, είναι ένας από τους διασημότερους κριτικούς της Ιταλίας. Αν κοιτάξεις προσεκτικά την έκφρασή του θα αντιληφθείς την εσωτερική του μοναξιά.

 Η ” Τέλεια Ομορφιά” στους κινηματογράφους απο Πέμπτη 28/11 σε διανομή Feelgood Entertainment