5 ταινίες που σημαδεύουν το 59ο ΦΚΘ

Επιμέλεια: Ιάκωβος Γωγάκης

Roma

Η ιστορία διαδραματίζεται στις αρχές της δεκαετίας του ‘70, σε μια από τις πιο ταραχώδεις περιόδους στην ιστορία της χώρας του, με τον αποκαλούμενο βρόμικο πόλεμο, να βρίσκεται στο απόγειο του και τους φοιτητές να ξεσηκώνονται κατά της αμερικανόφερτης κυβέρνησης.

Την πολιτική αστάθεια τη διατηρεί πάντα στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα της ταινίας, αλλά ,δεν την μετατρέπει σε κεντρικό θέμα του.

Το έργο ξεκινάει με ένα μονόλεπτο σταθερό πλάνο, μέσα σε μια μπανιέρα, πάνω από ένα βουλωμένο σιφόνι, φέρνοντας αμυδρά στο μυαλό μας, την έναρξη της ταινίας “Beautiful”, του συμπατριώτη του Αλεχάντρο Ινιαρίτου.  Οι διάφορες μορφές του νερού, στο έργο ξεχωρίζουν και λειτουργούν μεταφορικά.

Είναι το φτωχικό σπίτι της Κλίο, η οποία είναι οικιακή βοηθός μιας μεσοαστικής οικογένειας , που διαμένει στην περιοχή Ρομά.

Η προσωπική ηρεμία της ηρωίδας, θα διαταραχθεί από μια απρόβλεπτη εγκυμοσύνη, με τον νεαρό αυτουργό, αστραπιαία να εξαφανίζεται. Ταυτόχρονα, η οικογενειακή γαλήνη της εύπορης οικογένειας διαταράσσεται , από τις προστριβές, ανάμεσα στους γονείς.

Ο Αλφόνσο Κουαρόν, αλλάζει τα ονόματα και μερικώς τις καταστάσεις, για να παρουσιάσει το δικό του οικογενειακό γίγνεσθαι.

Τον εαυτό του -ως παιδί- δεν τον αυτοπροβάλλει, παρότι οι αναφορές για την αγάπη του προς την 7η τέχνη είναι κατατοπιστικότατες.

Ενώ παρουσιάζει πολλά πρόσωπα και παράλληλα συμβάντα, θα τα ενώσει με μαεστρία, σε μια ιστορία δύο και πλέον ωρών, με ελάχιστα περιττά σημεία.

Υπάρχουν στιγμές που κλείνει το μάτι στα κινηματογραφικά ρεύματα του παρελθόντος “ Σινεμά Νουόβο και Ιταλικός Νεορεαλισμός”, με τον τρόπο που παρουσίασε τους ήρωες του, ενώ η αίσθηση αυτή τροφοδοτείται και από την ασπρόμαυρη εικόνα.

Ο Αλφόνσο Κουαρόν, μας μιλάει για την αδελφοσύνη, την συλλογικότητα και για μια μεξικάνικη κοινωνία, όπου οι κοινωνικές τάξεις, είναι ασήμαντες μπροστά στις ανθρώπινες τραγωδίες, ίδιες και για τους φτωχούς και για τους πλούσιους. Στο έργο,τις κοινωνικές τάξεις  τις διαγράφουν οι γυναίκες και αυτό το γεγονός κάνει την ταινία ακόμα πιο σημαντική.

Children of Women, παραλλάσσοντας τον τίτλο μιας παλαιότερης του, το ” Children of Men”.

Το Καλοκαίρι

Πρόκειται για έργο του Ρώσου σκηνοθέτη Κιρίλ Σερεμπρένικοφ,γνωστός στη χώρα του πρωτίστως για τα θεατρικά του ανεβάσματα, αλλά τα τελευταία επτά χρόνια, έχει και κινηματογραφική παρουσία, με άλλες δύο ταινίες, το 2012 και το 2015.  Βρισκόταν σε κατ’  οίκον περιορισμό, εξαιτίας των κατηγοριών που του έχει προσάψει το Υπουργείο Πολιτισμού της Ρωσίας για υπεξαίρεση 70 εκατομμυρίων ρουβλιών από μία μη κερδοσκοπική-καλλιτεχνική εταιρία  που διατηρούσε στη Μόσχα. Ο  Σερεμπρένικοφ αρνείται τις κατηγορίες και ισχυρίζεται πως διώκεται για τη δριμεία κριτική που ασκεί στην πολιτική της κυβέρνησης Πούτιν.

Το έργο του, το οποίο ξεκίνησε να το ετοιμάζει λίγες μέρες προτού συλληφθεί, στηρίζεται σε πραγματικά γεγονότα και μας γυρίζει πίσω στα τέλη του ’80, στο Λένιγκραντ, στην καθημερινότητα ενός μουσικού της ροκ, του Μάικ, έχοντας για είδωλά του, μόνο Αμερικανούς, τον Λου Ριντ, τον Ντίλαν, ενώ στηριγμά του, στέκεται η συντροφός του Νατάσα. Στην παρέα θα διεισδύσει ένας ακόμα μουσικός ο Βίκτορ Τσόι, ο οποίος αργότερα θα γίνει το μεγαλύτερο αστέρι της ροκ σκηνής, της Σοβιετικής Ένωσης.

Ο Σερεμπρένικοφ αφαιρεί το χρώμα, επενδύοντας σε μια ρετρό αισθητική, ενώ  χρησιμοποιεί αρκετό κινηματογραφικό χρόνο, για να αποτυπώσει το σλόγκαν “η εποχή του κομμουνισμού έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί”. Η νέα γενιά στη Ρωσία καθοδηγεί τις εξελίξεις και στρώνει το δρόμο προς της Δύση.

Η μουσική παίζει πρωτεύοντα ρόλο στο έργο, ενώ το επαναλαμβανόμενο μοτίβο, το σπάει η ερωτική ιστορία που θα δημιουργηθεί με τον πλατωνικό έρωτα της Νατάσα για τον Βίκτορ, εν γνώσει του συντρόφου της.

Ο  σκηνοθέτης, βρήκε τον τρόπο να δώσει υπόσταση στο ρομαντικό κομμάτι του έργου, θυμίζοντας-σε μερικά στάδιά του, το σινεμά του Λινκλέιτερ- και αυτό το γεγονός, λειτούργησε ως καταλύτης, για να ξεφύγει από το  κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο και τη βαθιά του επιθυμία να καταγράψει την εναντίωσή του στον κομμουνισμό.

Σύνορο

Έργο ενός Δανού σκηνοθέτη με ιρανικές καταβολές, του Αλί Αμπάσι, λάτρης των ταινιών τρόμου, σκηνοθέτησε πριν από δύο χρόνια το ” Shelley”, το οποίο προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Βερολίνου.

Το νέο του έργο, στηρίζεται σε μυθιστόρημα του Αγβιντέ που είχε γράψει το ” Άσε το Κακό να Μπει”. Ηρωίδα του η Τίνα, μια γυναίκα με αποκρουστική εμφάνιση, η οποία εργάζεται ως τελωνειακή υπάλληλος. Με την όσφρηση της και μόνο, τεντώνοντας τα ρουθούνια, μπορεί να εντοπίσει οτιδήποτε παράνομο κυκλοφορεί. Οι απίστευτες ικανότητες της, θα μαθευτούν στα υψηλά κλιμάκια των μυστικών υπηρεσιών, αναθέτοντας της, επιπρόσθετες ευθύνες.

Ο Βορέ, ένας επίσης αποκρουστικός και άγριος τύπος, θα περάσει τον εξονυχιστικό έλεγχό της από το τελωνείο. Θα τον υποπτευθεί, τελικά όμως θα τον αφήσει ελεύθερο. Οι δυο τους θα έρθουν κοντά, θα τον ερωτευτεί, όμως το έξυπνο πουλί από το μύτη πιάνεται.

Ο Αμπάσι δημιουργεί μια ταινία, όπου ο τρόμος υπονοείται, υπάρχει στην ατμόσφαιρα, αλλά ποτέ δεν παίρνει σάρκα και οστά. Έχει φιλοσοφικές αναφορές το έργο αυτό, θυμίζοντάς μας το ” Shape of Water” του Ντελ Ντόρο, για την ανάγκη του έρωτα και της αλληλοκατανόησης, ακόμα και σε όσους και όσες θεωρούνται υποδεέστεροι, αλλά καταλήγει και μια ταινία αυτοπροσδιορισμού, για το ποιοι νομίζουμε ότι είμαστε και τι είμαστε πραγματικά.

Το Τελ Αβίβ φλέγεται

Η ταινία-μέσα από μια κωμωδία καταστάσεων- αντικατοπτρίζει την-για χρόνια-παράλογη κατάσταση που βιώνουν οι Παλαιστίνιοι, στα σημεία ελέγχουν από τους Ισραηλινούς στρατιώτες.
Ένας φιλόδοξος νέος Παλαιστίνιος σεναριογράφος, που κάνει την πρακτική του στην παραγωγή δημοφιλούς σαπουνόπερας , προσπαθεί να επωφεληθεί από την καθημερινή του επαφή με έναν Ισραηλινό φρουρό στα σημεία ελέγχου, για να δώσει ώθηση στην καριέρα του.  Ο φρουρός, θα ζητήσει από τον Παλαιστίνιο, να κάνει προσαρμογές στο σενάριο, για να του δώσει πίσω, το διαβατήριο του.  Θα το πράξει,  και τότε μπλέκεται ανάμεσα στα “θέλω” των Παλαιστίνιων συνεργατών του, στα ” θέλω” του ισραηλινού φρουρού, ενώ τα δικά του, μέρα με την μέρα εξαφανίζονται.

 Αγρίμι

Η πρώτη ταινία του Camille Vidal-Na quet είναι ένα οδοιπορικό στην ανδρική πορνεία και στην ανάγκη του κεντρικού ήρωα να βρει την αγάπη και τον έρωτα. Αναζητά το φιλί στις ερωτικές συνευρέσεις και ενώ ελπίζει, τελικά πλανάται πλάνην οικτρά ότι θα βρει ανταπόδοση. Ο τίτλος της ταινίας είναι και ρεαλιστικός και μεταφορικός. Ο ρεαλισμός έγκειται στον τρόπο που παρουσιάζεται η αγριότητα και η κυνικότητα των σχέσεων και των ερωτικών επιθυμιών, ενώ ο 22χρόνος Λεό είναι έτοιμος να προσφέρει απλόχερα τα συναισθήματά του.

Το έργο στηρίζεται πάνω στον νεαρό ηθοποιό Φελίξ Μαριτό, τον οποίο γνωρίσαμε από την ταινία που έκανε την έκπληξη στο περυσινό Φεστιβάλ Καννών” 120 χτύποι το λεπτό”.