Palombella Rossa

Κωμωδία,89’ Ιταλία 1989
του Νάνι Μορέτι
Με τους Νάνι Μορέτι, Σίλβιο Ορλάντο, Μαριέλλα Βαλεντίν
Γράφει ο Βασίλης Οικονόμου
Ο Nanni Moretti είναι ένας από τους πλέον αναγνωρίσιμους Ιταλούς δημιουργούς των τελευταίων δεκαετιών. Οι ταινίες του χαρακτηρίζονται από το ιδιαίτερο κωμικό του ύφος και συνήθως έχουν ως επίκεντρο τη ζωή του, τις πεποιθήσεις του και τις εμμονές του. Το πρώτο μέρος της καριέρας του θα ολοκληρωθεί θεματικά με την έκτη μεγάλου μήκους ταινία του, την πολιτική κωμωδία Palombella Rossa (Κόκκινο Περιστέρι, 1989). Η ταινία ήταν υποψήφια για έξι βραβεία David di Donatello και πήρε το Nastro d’Argento για το καλύτερο σενάριο.
Ο Michele Apicella (Nanni Moretti) είναι βουλευτής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ιταλίας (PCI) και μετά από ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα πάσχει από αμνησία. Ενώ δεν έχει ακόμα συνέλθει, ταξιδεύει στη Σικελία για να παίξει σε ένα κρίσιμο αγώνα πόλο με την ομάδα του. Ο προπονητής τους (Silvio Orlando) προσπαθεί να τους οργανώσει και να τους εμψυχώσει καθώς αντιμετωπίζουν μία ομάδα που έχει έναν δυνατό Ούγγρο παίχτη. Ο Michele όμως στην πραγματικότητα είναι απών. Συνεχώς χάνεται στις σκέψεις του και είναι μπερδεμένος ανάμεσα στο παρόν και στο παρελθόν. Στοιχεία από την παιδική του ηλικία μπλέκονται με την πρόσφατη πολιτική του καριέρα και το πόλο. Ο Michele προσπαθεί να καταλάβει ποιος είναι.
Με το Palombella Rossa ο Moretti κλείνει έναν μεγάλο κύκλο έντονων πολιτικοποιημένων κωμωδιών που είχε ξεκινήσει σχεδόν πριν από 15 χρόνια. Τώρα ο ίδιος κάνει ουσιαστικά μία ανασκόπηση στο παρελθόν του επικεντρωμένος κυρίως στην ιδεολογία του. Στις προηγούμενες ταινίες είχε ασχοληθεί με αυτοσαρκασμό στην επιλογή του να είναι κομμουνιστής. Οι ανεξέλεγκτες εξελίξεις όμως στα τέλη της δεκαετίας του 1980 δεν του επιτρέπουν πια να έχει ξεκάθαρη άποψη. Όλα είναι μπερδεμένα και κανείς δεν γνωρίζει αν θα υπάρχει στο μέλλον ο κομμουνισμός. Όσο ο ίδιος βιώνει την πιο ισχυρή κρίση ιδεολογικής ταυτότητας, το κόμμα του βρίσκεται σε ακόμα χειρότερη κατάσταση καθώς πλέον δεν υπάρχει καμία κεντρική γραμμή. Αυτή η αναπάντεχη σύγχυση αντικατοπτρίζεται έξυπνα μέσω της αμνησίας του ήρωα του. Ο Michele δείχνει ανήμπορος να συμμετέχει σε όσα συμβαίνουν. Είναι χαμένος, μεταφορικά και κυριολεκτικά, και αυτό φαίνεται ιδιαίτερα στο παιχνίδι του. Νιώθει μετέωρος και ο φόβος του για το μέλλον τον αναγκάζει να καταφύγει στις παιδικές του αναμνήσεις ώστε να αντλήσει δύναμη, καθώς οι πρόσφατες γνώσεις και ιδέες των τελευταίων ετών φαντάζουν τώρα εντελώς άχρηστες. Θέλει να γίνει πάλι ένας απλός παίχτης του πόλο αφού πλέον δεν έχει καμία αιτιολόγηση για ποιο λόγο είναι κομμουνιστής και αυτή ήταν η μόνη ιδιότητα που τον χαρακτήριζε σχεδόν σε όλη του τη ζωή.
Ο Michele Apicella υπήρξε το μόνιμο alter ego του Nanni Moretti σε όλα αυτά τα χρόνια. Πλέον η ύπαρξη του δείχνει πως βρίσκεται σε ένα τέλμα. Δεν έχει τρόπο να εκφραστεί γιατί πιστεύει ακόμα στην σημασία των λέξεων αλλά αυτές έχουν χάσει το νόημά τους και ο ίδιος κινείται με τη λογική του παρελθόντος. Οι αλλαγές τον προλαβαίνουν και ο αγώνας δεν μπορεί να τον περιμένει για να προσαρμοστεί. Ο Michele χάνεται σε ένα ασαφές ονειρικό μεταίχμιο που κανείς δεν μπορεί να ξεχωρίσει που βρίσκεται η πραγματικότητα. Το ονειρικό πλαίσιο που τοποθετείται η ιστορία εξυπηρετεί την αυτοαναφορικότητα του δημιουργού αλλά και τους συμβολισμούς της. Ο τίτλος έχει διττή ερμηνεία καθώς ως “περιστέρι” παρομοιάζεται μία πάσα στην ορολογία του πόλο. Έτσι ο Moretti κινούμενος ανάμεσα στο άθλημα και στην πολιτική φέρνει στην ουσία την πολιτική διαλεκτική στην πισίνα και την σκληρότητα του πόλο στην πολιτική. Ο ίδιος μέσω του Michele θα πρέπει να αγωνιστεί χωρίς να έχει καμία βοήθεια, σε κάτι που κάποτε ήξερε αλλά τώρα έχει ξεχάσει. Γνωρίζει πως παράλληλα πρέπει να υπάρξουν αλλαγές, χρειάζονται νέα σχέδια και διαφορετική στρατηγική. Όμως έχει ήδη χαθεί ο χρόνος που έπρεπε να γίνουν αυτά και είναι μάλλον αργά. Προσπαθεί ταυτόχρονα να πείσει και να πειστεί πως είναι διαφορετικός αλλά και ίδιος με όλους τους άλλους. Ο Michele συνειδητοποιεί σε μία οριακή στιγμή ποια είναι η θέση του και αυτό θα τον οδηγήσει σε διχασμό. Αριστερά ή Δεξιά; Δεν υπάρχει απάντηση, αλλά όλα προμηνύουν πως το παιχνίδι έχει ήδη χαθεί και ο ίδιος δεν υφίσταται πια.
Το Palombella Rossa βγήκε ακριβώς στην αιχμή ιστορικών εξελίξεων. Δύο μήνες μετά την κυκλοφορία του, πέφτει το τείχος του Βερολίνου, ενώ το ΚΚ Ιταλίας διαλύεται τα επόμενα δύο χρόνια. Είναι επίσης η πιο εξομολογητική και αυτοβιογραφική στιγμή για τον Nanni Moretti, μέχρι την επόμενη που θα έρθει στο Caro Diario.
About the author: Βασίλης Οικονόμου
Has 4 Articles
Ο Βασίλης Οικονόμου είναι κριτικός κινηματογράφου και σκληροπυρηνικός cinephile. Τα τελευταία χρόνια μέσα από το προσωπικό του blog 24 fois la vérité par seconde (www.24fpsverite.com) προτείνει και ανακαλύπτει λιγότερο γνωστές ταινίες. Η κύρια εξειδίκευσή του είναι στο κομμάτι του art-house κινηματογράφου και κυρίως σε ταινίες από Γαλλία, Ιταλία και Ανατολική Ευρώπη. Έχει σπουδάσει κριτική κινηματογράφου στη Scuola Holden στο Τορίνο και έχει συνεργαστεί με κινηματογραφικά portals στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό
RELATED ARTICLES
-
-
Ο Ιρλανδός
19/11/2019, 00:49 -
-
Κεν Λόουτς
07/11/2019, 12:43
Οι Τελευταίες Αναρτήσεις
-
14/12/2019, 18:43 Ο Λευκός Σεΐχης του Φελίνι αποκαταστάθηκε ψηφιακά. Σύντομα και στα ελληνικά σινεμά
Η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του Φεντερικό Φελίνι, γυρίστηκε το
Διαβάστε Περισσότερα... -
12/12/2019, 00:49 Marianne & Leonard Λόγια Αγάπης
Αφενός δεν χρειάστηκε να τους εξερευνήσει και να τους “μάθει”, στοχεύοντας στους κατάλληλους αφηγητές, αφετέρου, ιδίως για τον Κοέν, γνώριζε από πρώτο χέρι τις αδυναμίες του, τις εξαρτήσεις του , τις ευαισθησίες του και τόλμησε να μην τις αποκρύψει. Εκεί που πήγαινε να τον εξυψώσει, δεν τον διαπόμπευε, αλλά τον απομυθοποιούσε
Διαβάστε Περισσότερα... -
11/12/2019, 15:16 Ραντεβού στο Belle Epoque
Ο Νικολά Μπεντό αφήνει στην άκρη το ακόνισμα μαχαιριών και φτιάχνει ένα φωτεινό τεχνικό κράμα, ρεαλισμού και φαντασίας, παρόμοιο με το “Μεσάνυχτα στο Παρίσι”(του Άλεν) , έχοντας ταυτόχρονα επιρροές και από τις ταινίες “Χαμένοι στη Μετάφραση”( της Κόπολα) και από τα “45 Χρόνια”( του Άντριου Χέιγκ).
Διαβάστε Περισσότερα... -
10/12/2019, 23:15 Οι Δύο Πάπες
Οι προθέσεις του Μεϊρέγιες είναι θεμιτές και θα μπορούσαν να ήταν και αποτελεσματικές, από την στιγμή που οι δύο του ηθοποιοί (Άντονι Χόπκινς και Τζόναθαν Πράις) φάνηκε να διατηρούνται σε φοβερή φόρμα και το σενάριο θα έδινε την ευχέρεια ενός παιχνιδιού ανάμεσα στις δύο μορφές τέχνης. Η ατολμία των δημιουργών να ανοίξουν τη βεντάλια και να αναμετρηθούν τα δύο πρόσωπα και με την κριτική που ασκείται στον κλήρο και με τις σκοτεινές ιστορίες των κορυφαίων εκπροσώπων του καθολικισμού, πρόδωσε το δημιούργημά τους
Διαβάστε Περισσότερα... -
09/12/2019, 18:50 Κυριαρχία Netflix στις υποψηφιότητες για τις Χρυσές Σφαίρες. Προβάδισμα για την ” Ιστορία Γάμου”
Γράφει ο Ιάκωβος Γωγάκης Το περυσινό φαινόμενο με τις ανεξήγητες
Διαβάστε Περισσότερα... -
09/12/2019, 15:54 “Η Ευνοούμενη” του Γιώργου Λάνθιμου σάρωσε στα 32α Βραβεία της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου
Απονεμήθηκαν το Σάββατο στο Βερολίνο τα 32α Βραβεία της Ευρωπαϊκής
Διαβάστε Περισσότερα...