Ψυχρή Καταδίωξη

Κριτική Ιάκωβος Γωγάκης

Μία  από τις ταινίες του Μίκαελ Χάνεκε- που δεν αναζητούμε συχνά να ξαναδούμε- , φέρει τον τίτλο   “71 Συμπτώσεις”. Στην περίπτωση του αμερικάνικου ριμέικ της ταινίας “ Με σειρά Εξαφάνισης” , μία σύμπτωση είναι αρκετή. Η ορίτζιναλ ταινία,  γυρίστηκε το 2013 σε μια από τις πιο κρύες χώρες της Ευρώπης, στην Νορβηγία  και το σκηνικό -τότε- στήθηκε    μέσα σε συνθήκες ψύχους και ακραίας χιονοθύελλας, σε περιοχές αποκλεισμένες από τον έξω κόσμο. Η σύμπτωση έγκειται στο γεγονός, πως η αγγλόφωνη εκδοχή-γυρισμένη πάλι σε παρόμοιες συνθήκες- στην Αλμπέρτα του Καναδά-, θα ξεκινήσει να προβάλλεται στις Η.Π.Α στις 7 Φεβρουαρίου, όπου φέτος το ψύχος είναι πρωτόγνωρο και οι  θερμοκρασίες στις βορειοδυτικές πολιτείες,  φτάνουν ακόμα και τους μείον 50 βαθμούς.

Αναφερόμενοι στον  Χάνεκε, όπως ακριβώς έπραξε το 2007  με την ταινία “Funny Games”, έτσι κι ο Νορβηγός Χανς Πέτερ Μόλαντ -εν έτει 2018- αναλαμβάνει τη σκηνοθεσία και του αγγλόφωνου ριμέικ.

Εικάζουμε, ότι το ριμέικ επιλέχθηκε, έτσι ώστε να το δουν οι μάζες. Άλλωστε είναι γνωστό,  πως η συντριπτική πλειοψηφία των θεατών του σινεμά, δεν βλέπει ταινίες μη αγγλόφωνες. Αφετέρου και η ευρηματική προσέγγιση του Μόλαντ -που είναι γεμάτη  με μαύρο χιούμορ-  παραπέμπει στις γκανγκστερικές ταινίες των αδερφών Κοέν, με τις οποίες το ευρύ κοινό είναι  εξοικειωμένο.

Προς τιμήν του, ο Νορβηγός  σκηνοθέτης, το γενναιόδωρο μπάτζετ δεν το χαραμίζει δεξιά κι αριστερά. Μας βυθίζει στην ίδια ακριβώς ατμόσφαιρα με την ορίτζιναλ ταινία και η κριτική του  για τα κακώς έχοντα,  είναι το ίδιο αιχμηρή. Αρνείται την υιοθέτηση αμερικανικών στερεοτύπων για να γίνει ακόμα πιο οικεία  η ιστορία του. Μολονότι προσθέτει στην σεναριακή του ομάδα τον Frank Baldwin, οι προσθήκες είναι διακριτικές, όπως επί παραδείγματι, οι ευρηματικοί αλλαγή των ονομάτων αλλά και τους Σέρβους βαρόνους, τους αντικαθιστά με   τους ινδιάνους.

Τον Στέλαν Σκάρσγκαρντ, αντικαθιστά ο εξειδικευμένος στις ταινίες εκδίκησης Λίαμ Νίσον, ενώ τη σύντροφό του, παίζει η μούσα του Ντέιβιντ Λιντς στην “ Ατίθαση Καρδιά”,  η Λόρα Ντερν.

Έχοντας για οδηγό την ελληνική παροιμία ” η εκδίκηση είναι ένα πιάτο που τρώγεται κρύο” ο Χανς Πέτερ Μόλαντ παίρνει μια τετριμμένη ιστορία συμμοριών, οικογενειακής τραγωδίας, ρεβάνς και αυτοδικίας  και τη συνθέτει σε ένα μακάβριο, γκροτέσκο φιλμ του παραλόγου. Αφενός μεν είναι επιδέξια δομημένο, συναρμολογημένο με μαθηματική ακρίβεια, στο σενάριο, στους διαλόγους και στην εικόνα, αφετέρου δε είναι κοινωνικά επίκαιρο, αλλά ταυτόχρονα τόσο αιχμηρά ειρωνικό, κυνικό και διασκεδαστικό, που πιθανόν οι Κοέν και ο Ταραντίνο να επευφημούσαν τον Νορβηγό μιμητή τους( το τοπίο θυμίζει τη Μινεσότα από το “Fargo”, η ατμόσφαιρα και οι γκανγκστερικές παρεξηγήσεις το “Pulp Fiction”) τους οποίους μνημόνευσε και στο πρώτο πόστερ του ορίτζιναλ έργου ,στο Φεστιβάλ Βερολίνου 2014. Ασφαλώς και δεν μπορούν να μας διαφύγουν αυτά τα υπαρκτά στο φιλμ στερεότυπα και κλισέ.

Ο Νίλς Κοξμαν είναι  χειριστής εκχιονιστικού μηχανήματος που ζει σε μια μικρή πόλη. Όταν ο έφηβος γιός του θα βρεθεί νεκρός, ο νομοταγής πατέρας ξετυλίγει ο ίδιος το κουβάρι του κυκλώματος, ξεκινώντας από τον κολλητό-φίλο του παιδιού του, για να καταλήξει στον αρχιμαφιόζο υπαίτιο της δολοφονίας, έναν βαρόνο ναρκωτικών.  Η κατάσταση περιπλέκεται, από την κατά λάθος εμπλοκή στην υπόθεση του γιού του αρχηγού της φυλής των ινδιάνων,  με τον αμείλικτο για αντίποινα πρωταγωνιστή, να ανακαλύπτει ένα δίκτυο διακινητών λευκού θανάτου. Ό ένας θάνατος ακολουθεί τον άλλον. Μετρήσαμε 22!. Χαρακτηριστικό της σπιρτόζικης κινηματογραφικής τους αποτύπωσης, το μαύρο της οθόνης, το οποίο σπάει με μια λευκή επιτύμβια στήλη, με το όνομα του νεκρού… και Θεός μακαρίσει τους(δικό μας).

Ο Χανς Πέτερ Μόλαντ παίζει με το τέμπο και αντιπαραβάλει την ανδρική επιθετικότητα με το καθαρό λευκό-αγνό σκηνικό, την διοχετεύει σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής  των Η.Π.Α . Σαρκάζει ταυτόχρονα τα υποτιθέμενα  κράτη δικαίου. Επίσης θα υπονομεύσει το θεσμό της πατριαρχικής οικογένειας, με τον τρόπο που η εμμονική βία και τα ζωώδη ένστικτα επισκιάζουν τη λογική. Η ταινία μπορεί να έχει σαν κεντρικό στόρι τον πατέρα που επιζητεί το οφθαλμόν αντί οφθαλμού, για τον χαμό του γιου του, αλλά το ευφάνταστο σενάριο θα φέρει τελικά τρεις πατεράδες,  που θα τους ενώσει-περίπου-ο συγκεκριμένος κοινός παρονομαστής, μιας γενικευμένης τυφλωτικής αλληλοεξόντωσης.

Από την Πέμπτη 7 Φεβρουαρίου στους κινηματογράφους.