Πατέρας&Γιος(Like Father Like Son)

Δράμα, 121′. Ιαπωνία 2013

του Χιροκάζου Κορέντα

Με τους Fukuyama Masaharu, Ono Machikο, Maki Yoko, , Lily Frankο

 Πριν από αυτή τη ταινία που έκανε ρεκόρ εισιτηρίων σε Ιαπωνία και Κορέα,  ο σκηνοθέτης Χιροκάζου Κορέντα παρέμενε άγνωστος στη χώρα του και κάπως αδικημένος από  τις μεγάλες διοργανώσεις της Υφηλίου. Στο περυσινό Φεστιβάλ των Καννών, το « Like Father Like Son » βρέθηκε στην τρίτη θέση( Βραβείο Κριτικής Επιτροπής), με δύο –όπως αποδείχτηκε- αμφιλεγόμενες ταινίες μπροστά του, το «Inside Llewyn Davis» των Κοέν  και τη « Ζωή της Αντέλ» να κερδίζουν όλα τα φώτα της δημοσιότητας.

Ο σπουδαίος Ιάπωνας καλλιτέχνης που  καταπιάνεται συνήθως με τολμηρές θεματικές ( θάνατος, αυτοκτονίες, εγκαταλελειμμένα παιδιά), στο « Like Father Like Son » εμπνέεται από την γέννηση του δικού του παιδιού, για να εξερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται δύσκολα ανθρώπινα διλήμματα, μέσα από μια ατμοσφαιρική ιστορία   μαγικού-κοινωνικού ρεαλισμού, δημιουργώντας μια ιδιότυπη συνέχεια με παλαιότερες του ταινίες όπως ήταν το » Nobody Knows » ή το πρόσφατο «I Wish».

Δύο αντρόγυνα, δύο παιδιά που γεννήθηκαν πέντε χρόνια πριν, την ίδια μέρα, στο ίδιο νοσοκομείο, ένα ηθελημένο λάθος της νοσοκόμας τη μέρα της γέννας, και τα αγοράκια τελικά μεγάλωσαν σε διαφορετικές οικογένειες. Η διεύθυνση του νοσοκομείου καλεί τους γονείς μερικά χρόνια αργότερα  και τους ενημερώνει για το απίστευτο λάθος. Οι νόμοι στην Ιαπωνία είναι ξεκάθαροι. Τα ανήλικα παιδιά οφείλουν να επιστρέψουν στους φυσικούς τους γονείς.

Πως μπορεί εν μια νυκτί να γίνει αποδεκτό κάτι τέτοιο από τους ανθρώπους που μεγαλώνουν και διαπαιδαγωγούν ένα  αγόρι που το θεωρούσαν αίμα τους; Κλείνει εύκολα το χάσμα με το πραγματικό τους τέκνο;

Ο Κορέντα, άριστος γνώστης των λιτών μέσων και της ψυχολογίας των χαρακτήρων, θα ξεμπλέξει το κουβάρι πραγματικών καθημερινών ιστοριών όπως αυτή, μέσα από ένα τόνο αισιοδοξίας και συναισθηματικής αποστασιοποίησης. Τα δύο ζευγάρια που προέρχονται από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα και με ένα άκρως αντίθετο βιοτικό επίπεδο, θα συναντηθούν, θα ανταλλάξουν επισκέψεις και με πόνο ψυχής θα αποδεχθούν την απώλεια ενός παιδιού που το μεγάλωναν ως δικό τους.

Μέσα από το έργο, ο σκηνοθέτης δείχνει τις κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες μιας πλήρως δυτικότροπης-καπιταλιστικής Ιαπωνίας, ικανή να αλλοιώσει την ανθρώπινη ηθική( ο πλούσιος πατέρας προσπαθεί να εξαγοράσει τον άλλο), που δεν διαφέρει σε τίποτα από τις συνθήκες που επικρατούν στην Ευρώπη. Ταυτόχρονα, μεταφέρει την κουλτούρα και τις παραδόσεις ενός λαού, όπου τα καθημερινά δράματα αντιμετωπίζονται συνήθως υπόγεια, μπρεχτικά, χωρίς φωνές κι εκρήξεις.

Όσοι δεν είναι εξοικειωμένοι με το Ιαπωνικό σινεμά (ιδίως του Γιαζουχίρο Όζου και του Μίκιο Ναρούσε), ίσως απορήσουν με την πρωτόγνωρη για μας που ζούμε στη Μεσόγειο κατάσταση ηρεμίας και νηφαλιότητας των 4 γονέων, όταν ανακαλύπτουν το πραγματικό τους παιδί, κι όταν αναγκάζονται να χάσουν ένα άλλο. Είναι σχεδόν αδύνατον να ανιχνεύσει κανείς τον ψυχικό τους κόσμο, με τον Κορέντα να προσδίδει εσκεμμένα στο μεγαλύτερο μέρος της ταινίας υποτονικά χαρακτηριστικά στους ήρωες του, με αποχρώσεις  γλυκόπικρων-εύθυμων διαλόγων κι εικόνων, που αποδραματοποιούν εύστοχα την περιρρέουσα ψυχρή ατμόσφαιρα του οικογενειακού δράματος. Από την άλλη, ο τίτλος του έργου δείχνει άστοχος, από τη στιγμή που η ίδια η ιστορία δεν απομονώνει τους ανδρικούς ρόλους και η σχέση ιδίως του εργασιομανή πατέρα, του Ριότα, με το βιολογικό αλλά και το νόθο του παιδί, δεν μπορεί να δοθεί ξεκάθαρα ούτε να  απομονωθεί από τα υπόλοιπα πρόσωπα. Το γεγονός αυτό δημιουργεί μια σύγχυση για τις πραγματικές προθέσεις του σκηνοθέτη, που δεν ήταν άλλες από το να δείξει πως ένας ρηχός άνθρωπος που σκέφτεται τα χρήματα, στο πρώτο μεγάλο σοκ,  αλλάζει ρότα και συμφιλιώνεται με τις οικογενειακές αξίες που υπερτερούν των υλικών αγαθών.

Δεν είναι σίγουρα η καλύτερη ταινία του Ιάπωνα σκηνοθέτη, είναι όμως απόλυτα ταυτισμένη με την κινηματογραφική του συνέπεια, σε μια σιωπηλή του διαδρομή σχεδόν 20 χρόνων.

Πατέρας&Γιος από 27/2 στους κινηματογράφους σε διανομή Seven